99.5 درصد جمعیت شهری و 75 درصد جمعیت روستایی از آب شرب مطمئن برخوردارند/ نیروگاه‌های نصب شده کشور طی چهار دهه گذشته 11.4 برابر شده است /تشریح حقابه ایران در آبهای مشترک و مرزی

به گزارش خبرنگار اقتصادی ایلنا، رضا اردکانیان در نشست خبری امروز در جمع خبرنگاران در مقایسه وضعیت توسعه صنعت آب و برق طی چهار دهه بعد از انقلاب اظهار داشت: جمعیت ما اکنون نسبت به چهل سال پیش 2.3 برابر شده است. اگر کمیت و کیفیت عرضه خدمات آب و برق با همان آهنگ ادامه پیدا می‌کرد چه جمعیتی را پاسخگو بودیم.

وی افزود: در حوزه انرژی طی 40 سال گذشته 7240 مگاوات ظرفیت نصب شده داشتیم، امروز این رقم 11.4 برابر شده و به 80 هزار مگاوات رسیده است. مقایسه این اعداد نشان می‌دهد که نسبت به گذشته کمیت خدمت‌رسانی افزایش یافته و زمینه توسعه در کشور فراهم شده است.

وزیر نیرو تصریح کرد: در چهل سال گذشته در زمان اوج بار میزان مصرف 3480 مگاوات بود که این رقم در سال 97 به 5797 مگاوات رسیده یعنی 16.4 برابر شده و این معرف توسعه‌یافتگی در بخش خانگی، صنعت و کشاورزی بوده است.

تعداد روستاهای برقدار طی 4 دهه 13.1 برابر شد

وی با بیان اینکه جمعیت روستایی در آن زمان بالغ بر 19 میلیون نفر بود و تعداد روستاهای برق‌دار 4367 روستا بوده است گفت: در حال حاضر تعداد جمعیت روستایی 21 میلیون نفر است و تعداد روستاهای دارای برق به 57 هزار و 95 روستا رسیده یعنی 13.1 برابر شده است.

اردکانیان با اشاره به روند توسعه‌ای نیروگاه‌های تجدیدپذیر تصریح کرد: 700 مگاوات نیروگاه نصب شده تجدیدپذیر تا پایان برنامه ششم به 5 هزار مگاوات می‌رسد.

اردکانیان با اشاره به روند توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر گفت: علی‌رغم نوسانات نرخ ارز با سازوکار جایگزین و حمایت دولت این مسیر با سرعت دنبال می‌شود و حتی برای سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی این امکان فراهم می‌شود که با استفاده از شبکه انتقال انرژی خود قادر به صادرات برق به کشورهای همسایه باشد.

وی با اشاره به ارتقاء ظرفیت تولید برق در کشور بیان کرد: رتبه کشور از 38 در زمینه تولید برق به 14 ارتقاء یافته است.

وزیر نیرو با بیان اینکه با تمام همسایگانی که مرز خاکی داریم تبادل انرژی صورت می‌گیرد به دیدار با وزیر برق عراق اشاره کرد و گفت: ما میزبان کشور عراق برای نهایی کردن برنامه سه ساله جهت اصلاح سیستم برق این کشور، بازسازی شبکه داخلی، ساخت نیروگاه و کاهش تلفات هستیم و این فرصت بی‌نظیری برای شرکت‌های فعال ما در بخش خصوصی است.

وی ادامه داد: صادرات برق به این کشور نیز تا زمانی که مردم نیاز داشته باشند انجام می‌شود چرا که امنیت و آسایش مردم به همسایگان نیز مرتبط است بنابراین تلاش می‌شود همسایگان هم روی پای خود بایستند.

وزیر نیرو یادآور شد: همچنین بنا داریم از عراق شبکه را به سوریه نیز متصل کنیم و درصدد همکاری بلندمدت در صنعت برق با این کشور هستیم. کشور سوریه سالانه 800 مگاوات به افزایش ظرفیت نصب شده نیاز دارد که در این راستا عملیات احداث نیروگاه 526 مگاواتی را در لاذقیه آغاز کرده‌ایم.

وی با اشاره به برنامه وزارت نیرو برای تبدیل شدن به هاب انرژی تصریح کرد: مذاکرات گسترده‌ای با فدراسیون روسیه داریم و بنا داریم سنکرون شبکه برق با روسیه اجرایی شود.

وی همچنین به افزایش تعداد شرکت‌های سازنده تجهیزات برقی طی چهار دهه گذشته اشاره و اظهار داشت: 40 سال پیش تعداد این شرکت‌ها 65 بود که امروز به 875 شرکت رسیده است. تعداد شرکت‌های پیمانکار برق نیز از 25 شرکت به 3450 شرکت رسیده است یعنی 138 برابر شده است.

وزیر نیرو با اشاره به روند توسعه صنعت برق در دولت تدبیر و امید اظهار داشت: از سال 92 تاکنون ارزش سرمایه‌گذاری در صنعت برق از معادن دولتی و غیر دولتی 150 هزار میلیارد تومان بوده است. تعداد مشترکین از 29 میلیون به 36 میلیون رسیده و در این مدت 12 هزار مگاوات نیروگاه نصب شده اضافه شده و 2500 روستا نیز برق‌دار شده‌اند.

وزیر نیرو همچنین به لایحه یک فوریتی الحاق جمهوری اسلامی به اتحادیه اقتصادی اوراسیا که هفته گذشته به تصویب مجلس رسید اشاره کرد و افزود: در سال 93 پنج کشور روسیه، قزاقستان، قرقیزستان، بلاروس و ارمنستان این اتحادیه را که مدل کوچکی از اتحادیه اروپا است، تشکیل دادند.اکنون جمهوری اسلامی به عنوان عضو این اتحادیه پذیرفته شده است. 40 کشور در صف انتظار الحاق به این اتحادیه هستند و به این ترتیب بازار 190 میلیون نفری در اختیار کشورهای عضو خواهد بود که بدون تشریفات مرسوم، تعرفه و گمرک می‌توانند محصولات خود را به بازار منتقل کنند.

وی درباره افزایش تعداد سدها نیز در چهار دهه گذشته بیان کرد: تعداد سدها از 19 به 172 سد بزرگ رسیده و حجم مخازن از 13 میلیارد مترمکعب به 52 میلیارد مترمکعب رسیده است.

اردکانیان درباره احداث شبکه‌های آبیاری و زه‌کشی طی 40 سال گذشته بیان کرد: 553 هزار هکتار از اراضی تحت شبکه آبیاری و زه‌کشی بوده‌اند که این رقم امروز به 2 میلیون و 350 هزار هکتار رسیده و نقش مستقیمی در امنیت غذایی دارد.

وزیر نیرو با اشاره به روند احداث نیروگاه‌های برق‌آبی طی 5 سال گذشته گفت: از 10 هزار و 260 مگاوات به 12 هزار مگاوات نیروگاه برق‌آبی رسیده‌ایم یعنی 1800 مگاوات اضافه شده است.

75 درصد جمعیت روستایی از آب مطمئن برخوردارند

وی همچنین خاطرنشان کرد: جمعیت تحت پوشش آب مطمئن شهری امروز به 99.5 درصد رسیده است که قابل رقابت با اروپای غربی، مرکزی و ایالات متحده است. در روستاها نیز بالغ بر 75 درصد جمعیت از آب مطمئن برخوردارند و این در حالی است که چهار دهه قبل این رقم 12 درصد بوده است.

وی با بیان اینکه در زمینه جمع‌آوری و تصفیه فاضلاب دستاورد غرور آمیز و رو به جلویی داریم گفت: تعداد تصفیه‌خانه‌های شهری در چهار دهه قبل چهار مورد بود اما امروز 217 تصفیه‌خانه در دست بهره‌برداری داریم. در دولت تدبیر و امید نیز از سال 92 تاکنون 20 تصفیه‌خانه آب شهری و 49 تصفیه‌خانه فاضلاب وارد مدار کردیم.

وی ادامه داد: تعداد 8هزار و 970 روستا با جمعیت 6 میلیون نفر اکنون از آب شرب پایدار بهره‌مند شده‌اند.

اردکانیان درباره روند افزایش تعداد کارخانجات تولید تجهیزات آبی و فاضلاب طی چهار دهه گذشته گفت: از 200 کارخانه اکنون به 1200 کارخانه ارتقاء یافته‌ایم. تعداد شرکت‌های پیمانکاری نیز از 50 مورد به 500 شرکت رسیده است. شرکت مشاور هم از 10 مورد به 300 مورد رسیده است که این تعداد شرکت‌های ایرانی عرصه جدیدی را در زمینه فعال شدن در پروژه‌های برون‌مرزی فراهم می‌کند به طوری که تا سال 96، 20 پروژه در خارج از کشور داشته‌ایم.

وی در ادامه این نشست درباره عدم موفقیت طرح تعادل‌بخشی سفره‌های آب زیرزمینی اظهار داشت: فقدان سازوکار زمینه بروز اختلاف‌نظر و تنازعات در محدوده تصمیمات کشوری را فراهم کرده است. خشکسالی نیز به این موضوع دامن زده است. در هر حال ما امیدواریم که بتوانیم تا پایان فصل بهار مصوبه طرح آمایش سرزمین را داشته باشیم که زمینه بروز تنازعات را از بین خواهد برد.

وی با بیان اینکه کارنامه ما در مقایسه با هدف طرح تعادل‌بخشی موفق نبوده است تصریح کرد: وقتی موضوع میان‌بخشی است دستگاه‌های مختلف باید با هم همکاری داشته باشند. ممکن است هر دستگاهی مقصر را دیگری بداند مثلاً ما کمبود منابع مالی را عنوان کنیم و بگوییم سازمان برنامه و بودجه باید آن را تامین کند. در بخش آب‌های زیرزمینی وقتی یک وزارتخانه متولی است به این معنا نیست که دیگر ارگان‌های مرتبط هیچ کاری انجام ندهند. باید گفت که در حال حاضر در این عرصه نسخه‌ای در سطح ملی نداریم و در همه جای کشور به طور یکسان با آن برخورد می‌شود. برای حل این موضوع بنده به عنوان وزیر نیرو اعلام کردم حاضرم تمام اختیارات و امکاناتی که محدودیت غیر قانونی بودن نداشته باشد به مراکز استان‌ها تفویض کنم و به این ترتیب راه حل این است که در استان‌ها متمرکز شویم و گزارش مناسبی از عملکرد طرح تعادل‌بخشی داشته باشیم.

وزیر نیرو درباره رقم صادرات برق به کشورهای همسایه اظهار داشت: ما با تمام کشورهایی که مرز خاکی داریم تبادل برقی داریم که از جمله آنها عراق است. به لحاظ فنی هیچ مشکلی نداریم و در حداکثر ظرفیت خطوط انتقال برق صورت می‌گیرد. برای دریافت پول برق صادراتی به دلار محدودیت‌هایی وجود دارد اما راهکارهای متعددی از جمله استفاده از سایر ارزها اندیشیده شده است. برای صادرات برق دو خط قرمز داریم و آن اینکه در مواقع نیاز کشور صادرات نخواهیم داشت و برق رایگان نیز به هیچ جایی صادر نمی‌شود.

وی درباره دریافت مطالبات از عراق گفت: در حال وصول مطالبات‌مان هستیم و ترتیبات لازم اندیشیده شده، یادداشت تفاهم‌نامه خوبی هم با این کشور امضا شده است.

اردکانیان درباره اصلاح تعرفه برق اظهار داشت: پیشنهادات ما به دولت منعکس شده و در حال نهایی شدن است.اولین بار هدف اصلاح تعرفه برق تامین مالی نیست حتی ممکن است درآمدهایمان در ابتدا کم شود چرا که تعرفه‌ها در میزان مصرف تاثیرگذار است اما در بلندمدت عایدی خواهیم داشت و نفع آن این است که وقتی مصرف کاهش می‌یابد حجم وسیعی از ظرفیت‌سازی جدید نخواهیم داشت. البته این بدین معنا نیست که نیازی به ساخت نیروگاه نداریم بلکه از ظرفیت صرفه‌جویی شده در صادرات و صنعت استفاده می‌کنیم.

وی با بیان اینکه در حال حاضر از جیب مردم چند برابر یارانه به پر مصرف‌ها می‌دهیم افزود: در تابستان 21 هزار مگاوات صرف وسایل سرمایشی می‌شود که باید برای این میزان برنامه‌ریزی صورت گیرد. هریک درجه دور شدن از دمای آسایش یعنی اسراف و هزاران مگاوات نیروگاه و هزاران میلیارد یورو سرمایه‌گذاری؛ باید جلوی آن گرفته شود. در همین راستا کسانی که زیرالگوی مصرف برق استفاده می‌کنند  یک وجهی در قبوض در اختیارشان قرار می‌گیرد که ذخیره هزینه بعدی‌شان است.

وضعیت انتقال آب به سمنان

وی درباره بحث انتقال آب از مازندران به سمنان  تصریح کرد: هیچ طرحی اجرا نمی‌شود مگر اینکه پشتوانه کارشناسی داشته باشد در عین حال طرحی نیز منتفی نمی‌شود مگر اینکه پشتوانه کارشناسی داشته باشد و بنده به عنوان وزیر نیرو کاملاً به این موضوع پایبند هستند. باید گفت که در علم هیدرولوژی عدم قطعیت وجود دارد و مسئله آب موضوع صفر و یک نیست. با توجه به اقلیم و اقتضائات منطقه باید تصمیم مناسبی بگیریم.

وی ادامه داد: در استان گیلان میلیاردها مترمکعب بارش داریم که روانه دریا می‌شود اما مناطق وسیعی از این استان مشکل آب شرب دارند. ما در کل به دنبال این هستیم که کشت برنج در مناطق غیر شمالی متروک شود به نحوی که برای کشاورزان به صرفه نباشد که برنج بکارند.

اردکانیان خاطرنشان کرد: در مورد سدسازی نیز وضعیت به همین‌گونه است، موضوع صفر و یک نیست ممکن است سدسازی در یک زمان موجه باشد اما در زمانی دیگر و به لحاظ جغرافیایی موجه نباشد.

وی درباره مصرف آب کشاورزی بیان کرد: یکی از نقاط ضعف و پاشنه آشیل ما این است که با آب در زمان خشکسالی و ترسالی به یک شکل برخورد می‌شود و آب کالای اقتصادی شمرده نمی‌شود. ما کشوری هستیم که در منطقه گرما و خشک واقع شده‌ایم. این در حالی است که صادرات آب مجازی از واردات آن بیشتر است. در بدنه کارشناسی درزمینه راندمان آب اختلاف‌نظر داریم. بنابراین بهتر است سعی کنیم بخش آب را در کشاورزی بازنگری کنیم.

وی درباره میزان استفاده از پساب تصریح کرد: در حال حاضر 6.5 میلیارد مترمکعب مصرف شرب و بهداشت داریم که پساب این میزان آب 4.3 میلیارد مترمکعب است. این میزان پساب با تکنولوژی امروز قابل تصفیه است. البته باید تغذیه سفره‌ها را نیز در نظر بگیریم. از 4.3 میلیارد مترمکعب پساب نیز 1.3 میلیارد مترمکعب جمع‌آوری و تصفیه می‌شود که در بخش صنعتی و فضای سبز استفاده می‌شود. برای بخش کشاورزی نیز باید تصفیه مجدد صورت بگیرد.

تشریح حقابه ایران از آبهای مرزی

وی در پاسخ به سوال ایلنا درباره سفر آقای عراقچی به افغانستان و تعیین حق‌آبه هیرمند تصریح کرد: ما در کشوری واقع شدیم که در مقایسه با برخی از همسایگان بالادست و در مقایسه با برخی پایین دست حساب می‌شویم و مرزهای مشترک آبی با برخی همسایگان داریم. ما سر سوزنی از استیفای حقوق و حق‌آبه خود عدول نمی‌کنیم و آشنایی کامل با قوانین داریم البته همکاری ما بر اساس تعامل است و سعی می‌کنیم از این عرصه به عنوان فرصت برای توسعه همکاری استفاده کنیم.  در مرز شرقی در سال 80 با توجه به عملکرد خوبی که در رابطه با افغانستان داشتیم پایبندی خود را از آب و عطش در زمینه همکاری و توسعه آرامش اثبات کردیم به طوری که در شرایطی که افغانستان کم‌آب بود و خود ما نیز مشکل کم‌آبی را در سیستان و بلوچستان داشتیم یک خط لوله از آب شرب زابل به زرند در افغانستان رساندیم و کم‌آبی را تقسیم کردیم.  ما تجربه بسیار موفقی در بخش همکاری با افغانستان داشته‌ایم.

وی ادامه داد: بنده به دستگاه‌های مسئول در عرصه آب پیشنهاد دادم حاضرم علی‌رغم حجم کار نقش بیشتری در این زمینه داشته باشم. راه‌های متنوعی برای همکاری آبی داریم که سال‌های پیش مصوبه تاسیس مرکز ملی مطالعات آب‌های مرزی را عملیاتی کردیم تا از ظرفیت منابع انسانی در بخش حقوقی و بین‌المللی استفاده کنیم.  بنا داریم که این مرکز تاسیس شود تا در زمینه تامین حقوق کشور و استفاده از آب‌های مشترک برای همکاری های مرزی استفاده شود.

وی درباره حق‌آبه هیرمند تصریح کرد: در حوزه آبریز هیرمند هر 30 سال یک بار گرفتار خشکسالی بلند مدت شده است و پایین دست تحت فشار قرار گرفته شده است. بنابراین در هر حکمیتی که تشکیل شده حق‌آبه ایران کمتر شده است. آخرین بار در سال 1351 معاهده‌ای بین دو کشور ایران و افغانستان در زمینه حق‌آبه هیرمند امضا شد و حق ایران 820 میلیون مترمکعب در سال های نرمال آبی تعیین شد. پس از آن در سال 81 کمیساریا از سوی افغانستان تشکیل شد و معاهده جدیدی امضا شد که بر معاهده قبلی تاکید شده بود. ما یک و نیم سال با طرف افغانستانی کار کردیم که نگاه مشترکی به حوزه آبریز داشته باشند. اخیراً نیز موفق شدیم هیات عالی کمیساریای هیرمند را تشکیل داده و وزارت خارجه نیز در این زمینه پشتیبانی‌های لازم را انجام داد. بر این اساس قرار بر این شد که میزان ورودی آب اندازه‌گیری شود و دستگاه‌های اندازه‌گیری در ورودی مستقر شود.

میزان حقوق دریافتی وزیر

وزیر نیرو در ادامه در پاسخ به سوالی درباره شفافیت در زمینه دریافت حقوق تصریح کرد: بنده زمانی که در سازمان ملل بودم با نرخ امروز ماهیانه 120 میلیون تومان دریافت می‌کردم، دریافتی امروزم 11 میلیون تومان است که هفت میلیون تومان آن از دانشگاه شریف و مابقی را از نهاد ریاست جمهوری دریافت می‌کنم. از وسیله نقلیه دولت استفاده می‌کنم و منزلم شخصی است و به جز آب و چای از هیچ‌یک از امکانات وزارت نیرو استفاده نمی‌کنم.