سازمان دامپزشکی در خط مقدم مبارزه با تهدیدات زیستی و دفاع بیولوژیک

به گزارش ایلنا از سازمان دامپزشکی کشور، حسین مهدوی شهری افزود: عوامل بیماری زا در حیوانات از جمله آنهایی که قابل انتقال به انسان هستند، این ظرفیت را دارند که به طور تصادفی از آزمایشگاه ها فرار کنند و یا به دلیل پیامدهای گسترده اقتصادی، بهداشتی، اجتماعی و دسترسی به توانایی های بالقوه از آنها به عنوان سلاح های زیستی استفاده شود.

وی درباره تهدیدات زیستی، اظهار داشت: بنابه گزارش سازمان بهداشت جهانی دام 80 درصد عوامل بیماری زای که به طور بالقوه می توانند با اهداف بیوتروریسمی استفاده شوند منشاء حیوانی دارند؛ همچنین 60 درصد از بیماری های عفونی انسانی از عوامل بیماری زا در حیوانات تکامل یافته اند و 75 درصد بیماری های عفونی نوپدید انسانی دارای منشاء حیوانی هستند.

وی در ارتباط با عوامل بیماری زا در حیوانات استفاده شده به عنوان جنگ افزارهای زیستی، گفت: در طول تاریخ بسیاری از عوامل بیماری زا در حیوانات بعنوان جنگ افزارهای زیستی و یا در توسعه جنگ افزارهای زیستی به ویژه با استفاده از عوامل بیماری زای دارای ظرفیت بالقوه ایجاد بیماری های قابل انتقال بین حیوان و انسان شناخته شده است.

مدیر پدافند غیرعامل سازمان دامپزشکی افزود: شیوع بیماری دامی می تواند عواقب اقتصادی و اجتماعی قابل توجهی داشته باشد چرا که تاثیری مستقیم بر بهره وری و اقتصاد ملی دارد.

وی با اشاره به اینکه عوامل بیماری زا در حیوانات به راحتی می توانند از طریق حیوانات زنده و مرده، محیط زیست و آزمایشگاه ها منتقل شوند، گفت: پیشرفت در علم بیولوژی امکان بیشتر دستکاری عوامل بیماری زا در حیوانات را فراهم آورده و آنها را خطرناک تر از وضعیت طبیعی خود کرده است.

مهدوی شهری دو عامل بسیار مهمی که باید هنگام تأمین امنیت و کار با عوامل بیماری زای حیوانی در محیط آزمایشگاهی در نظر گرفت، را رعایت ضوابط ایمنی زیستی و امنیت زیستی دانست.

وی افزود: در سطح بین المللی، سازمان بهداشت جهانی (WHO) و سازمان جهانی بهداشت دام (OIE)دو سازمان پراهمیت، دارای سابقه و مقررات بهداشتی و استانداردهای بین المللی هستند که کشورهایی که عضویت آنها را پذیرفته اند، تحت این قوانین موظفند شیوع بیماری ها را گزارش و برای کنترل آنها اقدام و با ایجاد ساختاری انعطاف پذیر با تهدیدات زیستی مقابله نمایند.

مدیر پدافند غیرعامل سازمان دامپزشکی گفت: این استانداردها در سطح بین المللی به تصویب رسیده و اساس پیشگیری و کنترل جهانی بیماری های عفونی و تقویت نظام های بهداشت دام و انسان است و مطابق با استانداردهای بین المللی این انعطاف پذیری در برابر همه تهدیدات بیماری های عفونی سلامت دام و انسان را تضمین می کند.

وی اضافه کرد: متاسفانه بسیاری از نقاط جهان از نظام های مراقبت بهداشتی ضعیفی برخوردار هستند و چند نمونه اخیر در درگیریهای منطقه ای نشان داده که چگونه به سرعت شیوع بیماری ها می تواند نظام های مراقبت بهداشتی که مدیریت ضعیف دارند و فاقد زیرساخت لازم می باشند را تحت تاثیر قرار دهد.

مهدوی شهری ادامه داد: برای مقابله با خطرات زیستی در یک شیوه پایدار، جامعه امنیتی با جامعه سلامت باید تعامل داشته باشند و از تلاش های خود برای تقویت نظام های مراقبت بهداشتی و تقویت شبکه های علمی حمایت کنند.

وی افزود: رابطه بین سلامت و امنیت البته یک مسیر دو طرفه است؛ لغزش و خطا در حوزه امنیتی و یا ناآرامی های اجتماعی ممکن است احتمال حمله بیوتروریست های بالقوه ویرانگر و یا یک حادثه آزمایشگاهی را افزایش دهد؛ از سوی دیگر، شیوع بیماری های عفونی ممکن است منجر به ناآرامی ها یا بی ثباتی های اجتماعی شود؛ به ویژه اگر آنها به زیرساخت های اجتماعی آسیب برسانند و یا دسترسی به مواد غذایی کاهش دهند و یا ترس و وحشت ایجاد کنند.

مدیر پدافند غیرعامل سازمان دامپزشکی ادامه داد: در حالی که خطرات امنیتی و نگرانی های بهداشتی ممکن است با هم تداخل داشته باشند، این دو همیشه کاملا هم راستای هم دیگر نیستند، بلکه لازم و ملزوم یکدیگر هستند؛ بنابراین، بسیار حیاتی است که حوزه های سلامت انسان و حیوان با حوزه امنیتی برای ارزیابی اولویت ها و به حداکثر رساندن استفاده کارآمد از منابع با یکدیگر همکاری کنند؛ به طوری که همزمان می توان بار بیماری های حیوانات عفونی و بیماری ها قابل انتقال بین انسان و حیوان با منشاء طبیعی یا غیر طبیعی را کاهش داد و امنیت زیستی را تقویت کرد.

**وظایف سازمان دامپزشکی کشور و سیاستهای پدافند غیرعامل

مدیر پدافند غیرعامل سازمان دامپزشکی گفت: ارتقای وضعیت بهداشت دامی، افزایش بهداشت عمومی و همچنین رفاه حیوان را چند وظیفه اصلی سازمان دامپزشکی عنوان کرد؛ لذا سازمان دامپزشکی کشور تهدید ناشی از انتشار اتفاقی و عمدی عوامل بیماری زای حیوان را جدی می داند و راهبرد آن، کاهش تهدید زیستی است که بر تقویت، ارتقاء و توسعه ارتباط بین نظام های بهداشتی موجود تمرکز دارد.

مهدوی شهری، افزایش ارتباطات بین المللی، توسعه و پیاده سازی استانداردهای مبتنی بر علم و راهنماهای پیشگیری، کنترل و ریشه کنی بیماری های دامی، ایمنی تجارت بین المللی دام و محصولات دامی، افزایش قدرت تشخیصی آزمایشگاهی، حصول اطمینان از افزایش سطح علمی، اطلاعات، مشاوره و همچنین تقویت نفوذ طرحهای سلامت محور سازمان درقالب طرح سیاست گذاری، تحقیقاتی و حاکمیتی را از مهمترین اهداف و اولویت های پدافند غیرعامل سازمان دامپزشکی ذکر کرد.

بنابراین گزارش، کشورهایی که دارای تشکیلات دامپزشکی قوی هستند به بهترین وجه برای شناسایی و پاسخ سریع به شیوع بیماری های دامی چه آنهایی که به طور طبیعی رخ می دهند و یا نتیجه انتشار اتفاقی یا عمدی عوامل بیماری زا می باشند، به منظور پیشگیری از حوادث زیستی اقدام می کنند.

موضوع تهدیدات زیستی در شرایط امروز منطقه به ویژه درگیری کشورهای همسایه با گروه های تکفیری صهیونیستی از اهمیت زیادی برخوردار است بنابراین با توجه به موضوع تهدیدات زیستی، تدوین سند ملی کاهش تهدیدات زیستی توسط کمیته های پدافند غیر عامل سازمان های متولی با هدف تقویت همکاری های چند جانبه، استقرار نظام مراقبت زیستی، تقویت مفهوم سلامت واحد با هماهنگی سازمان پدافند غیرعامل در دستور کار قرار گرفته که در همین راستا نیاز است این سازمان ها نسبت به جلب همکاری جامعه اطلاعاتی و امنیتی کشور برای تقویت سند ملی کاهش تهدیدات زیستی اقدام کنند.