نگاهی گذرا به مسئله قاچاق کالا در ایران؛
مبارزه با قاچاق کالا نیازمند هم صدایی است/ تصمیمات عده‌ای حجم قاچاق را افزایش داد
اینکه پول‌های حاصل از قاچاق کالا در چه بخش‌هایی هزینه می‌شود سئوالی است که بسیاری به دنبال پاسخ آن هستند، نمی‌توان بیان داشت که قاچاق چند قلم لوازم آرایش از سوی یک فرد مرز نشین و یا ورود چند دست لباس موجب می‌شود که اقتصاد ایران دچار بیماری شود. به طور حتم دستهایی درکار است. دستهایی که اگر نماین و قطع شود سرنوشت اقتصاد ایران را به طور کلی تغییر خواهد داد.
اقتصاد زیر زمینی یا همان قاچاق یک معضل برای کشور‌ها بشمار می آید. موضوع مبارزه با قاچاق تنها به یک سال اخیر منتهی نشده است و می‌توان به جرات اعلام کرد طی ۳۷ سال گذشته با توجه به شرایط اقتصادی کشور و تصمیم گیری‌ها، میزان آن روز به روز افزایش یافته است. برخی بر این باور هستند که رقم کنونی ۲۱ میلیارد دلار قاچاق کالا حاصل تصمیمات غلط دولت‌ها بوده است دولت‌هایی که با استفاده از ادبیات خود درصد ریسک قاچاق را پایین آوردند و البته در این میان افرادی بدون کوچک‌ترین زحمتی بار مالی خود را بسته‌اند.
اگر نگاهی داشته باشیم به میزان قاچاق کالا در سالهای ۱۳۸۴ تا ۱۳۸۹ میزان اعلام شده قاچاق کالا در بالا‌ترین سطح ۶ میلیارد دلار بوده است اما درست زمانی که مسئولان ارشد در دولت ادبیات خود را تغییر و سیاست‌های سلیقه‌ای را به اجرا درمی آورد میزان قاچاق کالا به شدت افزایش پیدا می‌کند و طی یک گزارش در سال ۱۳۹۰ اعلام می‌شود که رقم قاچاق کالا به ۱۸ میلیارد دلار رسیده است.
در آن زمان گفتمان مسئولان وقت در نوع خود قابل توجه بود به طوری که آنان اعلام می‌کردند در راستای حمایت از تولید تعرفه‌ها را افزایش داده‌ایم و همین افزایش تعرفه موجب شده است که ریسک قاچاق کاهش یابد. این گفته‌های آنان در نگاه کلی و با توجه به علم اقتصاد درست بوده اما آیا براستی دولت نمی‌توانست سیاست‌های خود را براساس قوانین به اجرا در آورد و اگر آنان به فکر اقتصاد و تولید بوده‌اند چرا پس از اتمام کار رقم قاچاق به ۲۱ میلیارد دلار رسید.
منصور کمال نیا یکی از کار‌شناسان اقتصادی در این خصوص به ایلنا می‌گوید: برخی طی سالهای گذشته موجبات رشد قاچاق را فراهم کردند. جدای از آنکه بخواهیم گروهی را متهم کنیم باید اعلام کرد که چرا دولت وقت در راستای کاهش حجم قاچاق اقدامی را بطور جدی انجام نداد. دولت می‌توانست با منطقی کردن تعرفه‌ها مانع از رشد آن شود اما زمانی که بحث کاهش مطرح می‌شد چند تن همواره اعلام می‌کردند که برخی به دنبال ضربه زدن به تولید داخل هستند و نباید به گفته‌های آنان در خصوص استفاده از تعرفه‌های منطقی توجه کرد.
البته دیگر کار‌شناسان نیز با گفته‌های کمال نیا هم نظر هستند و البته بیان می‌دارند که چرا در دولتی که مدعی بود استفاده از تعرفه موجب حمایت از تولید داخل می‌شود بیشترین میزان مصرف گرایی و واردات رقم خورد و خزانه کشور خالی از پر به دولت یازدهم تحویل داده شد.
حتی حسن روحانی که به دنبال رضایت همه گروه‌های سیاسی است و نام دولت اعتدال را برای خود و همکارانش انتخاب کرده طی روز‌های گذشته خطاب به برخی افراد می‌گوید که زمان سوء استفاده از تحریم‌ها به اتمام رسیده است. ادبیاتی که روحانی برای سخنرانی خود استفاده کرده است بی‌دلیل نبوده چرا که وی رییس جمهور باهوشی است.
روحانی یک حقوقدان است و وی می‌داند در چه زمانی باید از چه ادبیاتی استفاده کند. تحریم‌هایی که حسن روحانی از آن نام برد خود به امر قاچاق کالا کمک‌های بسیاری کرده است، کمک‌هایی که با برنامه ریزی دقیق بوده است و رییس دولت گذشته همواره تحریم ها را کاغذپاره می نامید.
اما اینکه پول‌های حاصل از قاچاق کالا در چه بخش‌هایی هزینه می‌شود سئوالی است که بسیاری به دنبال پاسخ آن هستند، نمی‌توان بیان داشت که قاچاق چند قلم لوازم آرایش از سوی یک فرد مرز نشین و یا ورود چند دست لباس موجب می‌شود که اقتصاد ایران دچار بیماری شود. به طور حتم دستهایی درکار است. دستهایی که اگر نمایان و قطع شود سرنوشت اقتصاد ایران را به طور کلی تغییر خواهد داد.
حال قرار است در دولت یازدهم توجه جدی به مسئله قاچاق کالا شود، پدیده شومی که یک دستگاه برای مبارزه با آن کافی نیست و همدلی ملی را در تمامی بخش‌ها می‌طلب، دولت، مجلس و قوه قضاییه. اما باید به این نکته نیز اشاره کرد که در همین دولت نیز برخی از مسئولان و فعالان اقتصادی در بخش خصوصی نسبت به اجرای قانون مبارزه با قاچاق موضع گیری کردند و بیان داشتند که این قانون بنا بر برخی دلایل مشکلاتی را برای تجارت به همراه خواهد داشت و حتی در اقدامی قابل توجه با استفاده از رسانه‌های گروهی خواهان توقف آن شده بودند.
با این همه در حال حاضر قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز ابلاغ شده در اسفند ماه سال ۱۳۹۲ در حال اجرا است و اگر مسئولان می‌خواهند که به طور خاص این مشکل را پیگیری و میزان قاچاق کالا را کاهش دهند باید یک صدا داشته باشند چرا که هرزمان آنان یک صدا و در عمل مکمل یکدیگر باشند درصد تخلفات به شدت کاهش پیدا می‌کند اما تا مادامی که منافع ملی را در نظر نگیرند و هرکس برای منافع جناح خود فریاد بزند نه تنها میزان قاچاق کالا به کشور کاهش پیدا نمی‌کند بلکه فساد و قاچاق روز به روز افزایش خواهد یافت و اقتصاد ایران در میان این دعوا‌ها از بین خواهد رفت.
