پرداخت ۱۹۰ هزار میلیارد تومانی یارانه نقدی از ابتدا و اثرات منفی آن در کشور

حسین راغفر در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا در خصوص بررسی اثرات تزریق نقدینگی از طریق پرداخت یارانه نقدی به جامعه، گفت: ۵۲ ماه است که از آغاز پرداخت یارانه‌های نقدی می‌گذرد که با احتساب پرداخت سالانه ۴۲ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان یارانه نقدی، تاکنون و طی این ۵۲ ماه نزدیک به ۱۹۰ هزار میلیارد تومان یارانه نقدی پرداخت شده و معنای آن این است که حجم عظیمی از نقدینگی به خاطر همین مسئله وارد چرخه پولی کشور شده است.

این اقتصاددان با اشاره به اینکه حجم قابل توجهی از این پول بلافاصله خرج می‌شود، گفت: همین اتفاق سبب می‌شود که این نقدینگی به سرعت به چرخه مصرف جامعه تزریق شود، بنابراین با فراهم بودن این شرایط، موجبات رشد تقاضا بالا رفته که این عامل به بالا رفتن نرخ تورم در جامعه کمک می‌کند.

این عضو هیئت علمی دانشگاه الزهرا عنوان کرد: از ابتدا نیز کاملا مشخص بود که حجم قابل توجهی از این پول موجب تورم می‌شود و جالب اینجا است که تمامی اقتصاددانان و کار‌شناسان اقتصادی کشور این مسئله را هشدار داده و عنوان کردند که بزرگ‌ترین قربانیان این مسئله‌‌ همان گروه‌های پایین دست جامعه خواهند بود چرا که افزایش نرخ تورم باعث آسیب زدن به قدرت خرید آنان می‌شود.

وی با اشاره به اینکه متاسفانه پیش‌بینی‌ها در این خصوص به سرعت محقق شد، گفت: بلافاصله افزایش نرخ تورم به همراه افزایش قیمت ارز و به دنبال آن آغاز تحریم‌ها، نقش تورم را در سبد مصرف خانوار برجسته‌تر کرد.

راغفر یادآور شد: رئیس دولت نهم و دهم، در توجیه این اقدام چند دلیل را مبنی بر اینکه با انجام این کار نوعی عدالت توزیعی صورت گرفته است، مطرح می‌کرد؛ وی عنوان می‌کرد که با پرداخت یارانه نقدی نوعی توازن و تعادل در پرداخت‌ها صورت گرفته و از منابع انرژی استفاده بهینه خواهد شد، همچنین الگوی مصرف جامعه با این‌ کار تسهیل و اصلاح شده و به تبع آن تولید ملی نیز رشد پیدا خواهد کرد.

این اقتصاددان خاطرنشان کرد: اما متاسفانه هیچکدام از این اهداف محقق نشد و در مواردی نیز حتی عکس آن اتفاق افتاد. یکی از این مسائل، بحث عدم توازن و تعادلی است که در زندگی مردم صورت گرفت، چرا که نابرابری‌ها بیشتر شده و تولید به دلیل افزایش قیمت‌ نهاده‌ها متوقف، تولیدکنندگان ورشکست شدند و به تبع آن افراد زیادی بیکار شدند.

وی گفت: علاوه بر این نکات، مسئله مهمی که در این خصوص حائز اهمیت است، نحوه استفاده از منابع مختلف است که تعیین می‌کند آیا استفاده از منابع به صورت کارا صورت می‌گیرد یا خیر؟ گفتنی است که ما از منابع موجود می‌توانستیم به نحو بهتری استفاده کنیم.

این عضو هیئت علمی دانشگاه الزهرا گفت: به عنوان مثال در‌‌ همان سال اول ۴۲ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومانی که توزیع شد، با دلار هزار تومانی، رقمی بالغ بر ۳۰ میلیارد دلار را به دست می‌آورد و این میزان برای سرمایه‌گذاری در حوزه‌های مشترک نفتی که هر روز کشورهای رقیب منابع بسیار بزرگتری را از آن برداشت کرده و از منابع نسل‌های آتی جامعه ما برداشت می‌کنند کافی بود، که متاسفانه با تزریق آن به صورت یارانه نقدی یک ظلم بسیار بزرگ به نسل کنونی و نسل‌های آتی شکل گرفت.

این استاد اقتصاد دانشگاه تصریح کرد: این منابع به جای اینکه در جای خود مصرف شود، در یک فرصت دیگری مورد استفاده قرار گرفت که نقش مخربی را نیز به همراه داشته است.

وی افزود: بنابراین یکی از مسائل اصلی این است که این شیوه پرداخت نقدی یارانه‌ها، فرصت استفاده از گزینه‌های بهتر را عملا از کشور گرفت.

راغفر با اشاره به اینکه در شرایط کنونی سالانه ۴۰ هزار میلیارد و ۴۰۰ میلیون تومان صرفا از منابع وزارت نفت وارد این چرخه می‌شود، گفت: این مسئله فرصت بسیار بزرگی را از سرمایه‌گذاری در حوزه‌های نفت و گاز که طی دولت‌های نهم و دهم تقریبا متوقف شده بود عملا از کشور گرفت و متاسفانه مشاهده می‌شود که این وضعیت در شرایط کنونی نیز ادامه دارد.

وی عنوان کرد: منابعی که می‌تواند صرف خلق درآمد از طریق افزایش تولید نفت شود و همچنین می‌تواند صرف خلق شغل شده و یا حتی فرصت‌هایی را برای گسترش خدمات بخش عمومی کشور همانند درمان، آموزش و پرورش و حمل و نقل عمومی فراهم کند، یا اینکه می‌توانست از طریق یارانه دستمزد، به بخش تولید کمک کرده و یا در جهت تامین مسکن خانوار‌ها صرف شود، متاسفانه مصروف تزریق نقدینگی و افزایش تورم در جامعه شده است.

راغفر در پایان خاطرنشان کرد: بنابراین منطق این دسته از پرداخت‌های نقدی، عملا محکوم به شکست است و متاسفانه با تغییر دولت، این امید وجود داشت که از اتلاف منابع ملی جلوگیری شود که اینگونه نشد.