بشکه‌های نفت روس، ‌هم چین را می‌خواهند هم اروپا را/ ایران و روسیه در مسیر تهاتر بازار

 مرتضی بهروزی فر در گفت وگو با خبرنگار ایلنا، درباره همکاری نفتی ایران و روسیه اظهار داشت: روسیه هیچوقت شریک استراتژیک ما در بازار انرژی نبوده است، یکی از بزرگترین تولیدکننده نفت دنیا و بزرگترین صادرکننده گاز دنیا است. بنابراین به هیچ عنوان شریک تجاری ما در حوزه انرژی نخواهد بود، رقیب جدی ایران است و هر جا توانسته ما را از بازار کنار گذاشته است.

وی افزود: قبل از حمله روسیه به اوکراین مباحثی مطرح بود که همکاری‌هایی در حوزه انرژی داشته باشند، در این بین دو مسئله مطرح است، ابتدا اینکه روسیه هرچند سرمایه و پول دارد اما در حوزه تکنولوژی نفتی که توسعه دهنده باشد و مشکلات فناوری کشور را حل کند، حرفی برای گفتن ندارد. ضمن اینکه هیچگاه نمی‌خواسته در تحریم های امریکا علیه ایران در مقابل سیاست‌های واشنگتن قرار بگیرد، اما بعد از اینکه خودشان هم تحریم‌های نیم بندی را تجربه کردند با تخفیف و هزاران حیله سراغ بازارهای ما رفتند. به طوری که شاهدیم صادرات ایران به چین به شدت کاهش پیدا کرده و دلیل آن هم این است که روسیه با تخفیف بسیار بالا نفت خود را می فروشد. حتی به بازارهای پتروشیمی و فولاد ما هم که طی مدت تحریم به سختی محصولات مان را می فروشیم، ورود کرده است.

این کارشناس حوزه انرژی تاکید کرد: روسیه هیچوقت شریک ما نبوده و نخواهد بود، شاید در شرایطی که خودش به انزوا رفته تمایل داشته باشد با ایران همکاری کند، اما این رفتارها استراتژیک نخواهد بود.

وی با بیان اینکه ما نباید روی تکنولوژی روسی برای توسعه میادین حساب کنیم، خاطرنشان کرد: حتی صنعت ال ان جی این کشور غربی است، خط لوله نورد استریم را در آبهای عمیق غربی‌ها احداث کرده‌اند، از همه مهمتر اینکه هیچوقت خود را درگیر تحریم‌های امریکا علیه ایران نکرده است، یعنی زمانی که خود روس‌ها شرایط خوبی داشتند و ایران در تحریم بود کاری نکردند.

بهروزی فر گفت: روسیه اروپا را بازار خودش می‌داند و تمایلی ندارد ایران به افزایش تولید برسد، در نظر داشته باشیم سال ۲۰۲۵ شرایط بازار اروپا و رابطه با روسیه با ۲۰۲۱ متفاوت خواهد بود، اروپا روسیه را کنار نمی‌گذارد واردات نفت و ال ان جی و گاز را صفر نمی‌کند اما به شدت کاهش خواهد داد، بنابراین روسیه مسلما جایگاه خود را در حوزه نفت و گاز اروپا از دست می‌دهد و در عین حال تمایل دارد ایران بعنوان دومین دارنده ذخایر نفت و گاز وارد محدوده بازاری‌اش نشود و در این رابطه تمام توان خود را برای مانع تراشی بکار می‌بندد.

وی گفت: دهه ۷۰ بعد از انقلاب ایران و جنگ تحمیلی ۱۰ درصد نفت دنیا از بازار حذف شد، یعنی حدود ۵ تا ۶ میلیون بشکه از صادرات نفت ایران و عراق حذف شد و از سال ۱۹۷۳ با تحریم اعراب آغاز شد و تا سال ۱۹۸۰ که جنگ اتفاق افتاد ۱۰ درصد نفت کمتری روانه بازار شد، در پی آن تولیدکنندگان جدیدی از نفت شمال وارد بازار شدند، در دهه ۸۰ سیاست‌های صرفه جویی در مصرف انرژی توسعه پیدا کرد و مصرف بهینه انرژی در سرلوحه تمام سیاست‌های امریکا و اتحادیه اروپا قرار گرفت، انرژی‌های نو روی بورس آمدند، بهره برداری از نفت غیرمتعارف در دستور کار قرار گرفت. اکنون هم همین شرایط است تولید نفت و گاز روسیه ۱۰ درصد تولید جهان است، اروپا این امکان را دارد با توسعه ذخایر غیرمتعارف، استفاده از انرژی‌های نو بخش قابل توجهی نیاز خود را به روسیه کاهش دهد و از منابع غیر از روسیه از شمال افریقا گرفته تا تولید در خود اتحادیه و یا کشورهای ایران، قطر، مصر و حتی رژیم صهیونیستی و کلا خاورمیانه نیاز خود را پاسخ دهد.

وی تاکید کرد: روسیه نباید این تصور باطل را داشته باشد که بتواند در بلندمدت و حتی میان مدت اروپا را تحت فشار قرار دهد، روسیه مسلما بخش عمده بازار اروپا را از دست خواهد داد و نقش کمرنگی خواهد داشت و در این شرایط ایران باید منافع ملی را در نظر بگیرد، بدانیم روسیه رقیب قدرتمند ماست نه شریک استراتژیک.