یک کارشناس بازار سرمایه در گفت‌وگو با ایلنا:
ایجاد بازدهی ساختگی برای صندوق‌ها در روش ترکیبی عرضه اولیه/ توهم توطئه نداریم اما طرح نابالغ است
یک کارشناس بازار سرمایه اظهار داشت: اگر برای مردم اطلاع رسانی درستی انجام و گفته شود که در زمان افت بازار که بسیاری از سهامداران متضرر شدند، صندوق‌ها و سبدها چه سودهای قابل توجهی را به سرمایه گذاران دادند مردم هم متوجه ریسک‌های سرمایه گذاری به طور مستقیم می‌شوند.
مهدی سوری در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی ایلنا درباره روش جدید عرضه اولیه اظهار داشت: نکته مهم درباره طرح‌های جدید این است که باید به انگیزه اصلی طرح توجه داشت و این موضوع به طور شفاف بیان شود. انگیزه اصلی روش جدید عرضه اولیه سهام حمایت از صندوق‌ها برای تشویق برای مردم به سرمایه گذاری غیرمستقیم است.
وی با بیان اینکه شاکله اصلی شکل‌گیری این طرح جدید حمایت از صندوق‌ها و هدایت مردم به سمت سرمایه‌گذاری غیرمستقیم است، گفت: وگرنه برای کشف قیمت طبق روش قبلی در سال‌های گذشته که کشف قیمت توسط کارگزاری‌ها انجام می‌شد و الزامی برای ورود صندوق‌ها نبود.
این کارشناس بازار سرمایه ادامه داد: موضوع در حال حاضر این است که مردم به سمت سرمایه‌گذاری غیرمستقیم هدایت شوند و ذات این نیت بسیار خوب است چراکه بسیاری از مشکلاتی که برای سهامداران و بازار سرمایه پیش می‌آید به این دلیل است که افراد قبل از اینکه مهارت و تخصص لازم را به دست بیاورند به طور مستقیم در بورس سرمایه گذاری می‌کنند.
سوری با بیان اینکه اگر افراد به طور غیرمستقیم وارد بازار سرمایه می‌شدند امروز بسیاری از مشکلات به وجود امده رخ نمی‌داد و زیان‌های سال گذشته متوجه آنها نمی‌شد، افزود: از این نیت روش جدید عرضه اولیه به شدت حمایت می‌کنیم اما ترویج فرهنگ سرمایه گذاری غیرمستقیم باید از طریق آموزش، اطلاع رسانی و فرهنگ‌سازی به مردم و تسهیل‌گری در راه اندازای صندوق، راه‌اندازی سبدگردا‌ن‌ها، صدور و ابطال واحدهای سبد و صندوق، ارایه و انتشار گزارش‌های خوب از عملکرد صندوق و سبدها و از این دست اقدامات انجام شود.
وی با تاکید بر اینکه اگر بخواهیم ترویج سرمایه‌گذاری غیرمسقیم را از طریق ایجاد بازدهی‌ها ساختگی برای صندوق‌ها انجام دهیم روش را به انحراف کشیده‌ایم، گفت: این بازدهی در اثر حمایت به وجود می‌آید و با این روش بازده صندوق بالا می‌رود در حالی که عملکرد مدیریت صندوق مشخص نیست. در اینجا شاید سبدگردانی یک شکلی از صندوق را تاسیس کند که سهمیه عرضه اولیه نسبت به سرمایه گاری افراد بالاتر باشد یا براساس تعداد دارندگان یونیت باشد یا اینکه براساس دارندگان واحدهای سرمایه گذاری و با براساس سرمایه باشد که در هر صورت صندوق‌ها می‌توانند کاری کنند که از این سهمیه بیشتر ذینفع شوند.
این کارشناس بازار سرمایه ادامه داد:در این شرایط زمانی که عرضه اولیه داریم این صندوق‌ها بازدهی دارند و زمانی که عرضه اولیه وجود ندارد، بازدهی نخواهند داشت بنابراین رقابت و حرفه‌ای شدن سبگردان‌ها و صندوق‌ها اتفاق نمی‌افتد البته به این معنا نیست که این عامل انقدر بزرگ باشد جلوی این اتفاق را بگیرد اما در نهایت به آن لطمه می‌زند و به همین دلیل با این شکل حمایت از صندوق‌ها و سرمایه گذاری غیر مستقیم مخالف هستم.
سوری درباره برخی از انتقادات مبنی بر اینکه چرا طرح جدیدب رای هدایت مردم به سرمایه گذاری غیرمستقیم از محل عرضه اولیه در نظر گرفته شده که با ورود صندوق‌ها باعث افزایش قیمت سهام عرضه اولیه هم می‌شود، گفت: بر فرض اینکه این روش برای هدایت مردم به سمت سرمایه‌گذاری غیرمستقیم، روش قوی باشد اما روش نادرستی است چراکه بازدهی مازاد و حمایتی ایجاد می شود و از جنس اقداماتی است که دولت در اقتصاد کشور انجام می‌دهد که البته سازمان بورس در این ایام نشان داده که در مقابل اینگونه رفتارها تمام قد از سهامداران پشتیبانی می‌کند.
وی تاکید کرد: البته اینکه عرضه اولیه را به عنوان یک حق برای سهامداران خرد بدانیم با آن موافق نیستم بحث اصلی موضوع این است که صندوق‌ها باید مدیریت حرفه‌ای داشته باشند و باید اجازه دهیم شایسته سالاری بین صندوق‌هایی با مدیریت حرفه‌ای و غیر حرفه‌ای ایجاد شود.
این کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه تنها راه تشویق مردم به سمت سرمایه‌گذاری غیرمستقیم استفاده از این روش نیست، گفت: اگر برای مردم اطلاع رسانی درستی انجام و گفته شود که در زمان افت بازار که بسیاری از سهامداران متضرر شدند، صندوق‌ها و سبدها چه سودهای قابل توجهی را به سرمایه گذاران دادند مردم هم متوجه ریسک‌های سرمایه گذاری به طور مستقیم می‌شوند.
سوری در پاسخ به این سوال که ساز و کار ورود صندوق‌ها به عرضه اولیه چگونه خواهد بود و آیا احتمال ایجاد رانت برای یک صندوق در عرضه سهام اولیه وجود دارد، گفت: ساز و کار هنوز بالغ نشده است اما نباید توهم توطئه داشته باشیم و باید نگاه منصفانه داشته باشیم. چراکه از پیکره فعلی سازمان نشانه‌هایی رانت‌جویی ندیده‌ایم و حتی شاهد آن بودیم که در مواردی اخیرا رییس سازمان بورس طی نامه‌ای درخواست داشت که افرادی که از قیمت گذاری خودرو خبر دارند اسامی آنها اعلام شود چراکه احتمال انجام معاملات نهانی وجود دارد، بنابراین سازمان نشان داده که با این رویکردها مبارزه می‌کند اما این راهکار جدید برای تشویق مردم به سمت سرمایه گذاری غیر مستقیم هم روش پخته‌ای نیست و در مرحله آزمون و خطا قرار دارد.
