وضعیت هشدار آفت موش در جنوب کرمان/ موش‌ها ۱۰ برابر خوراک خود، محصولات را آلوده می‌کنند/ افزایش 1.3 برابری سطح مبارزه با جوندگان مضر

به گزارس خبرنگار ایلنا؛ گرفتاری هزاران کشاورز در مناطقی از جنوب شرقی استرالیا به آلودگی موش‌ها از خبرهای رسانه‌های دنیا در روزهای اخیر است. بر اساس گزارش رسانه‌ها، موش‌ها محصولات غذایی را خورده، وسایل کشاورزی و لوازم خانگی را جویده‌اند و باعث قطع برق در این مناطق شده‌اند، این آفت همچنین سوپرمارکت‌ها را مورد حمله قرار داده‌ است. 

کارشناسان علت این مشکل را تغییر اقلیم می‌دانند که منتج به تسریع در چرخه تولید مثل جوندگان مضر شده است. 

چندی پیش نیز ادارات جهاد کشاورزی در برخی استان‌های کشور ما نسبت به حمله موش‌ها به باغات و مزارع هشدار دادند. در همین راستا سازمان حفظ نباتات کشور به ایلنا اعلام کرد که درباره حمله موش‌ها به باغات کشور بزرگنمایی شده است، اما این موضوع را نیز تائید کرد که تغییرات اکوسیستم جمعیت جوندگان در کشور را افزایش داده است.

با توجه به آنچه در حال رخ داده در جهان و کشور ما است، تغییر اقلیم بیش از آنچه که تصور می‌شود، می‌تواند جمعیت آفات کشاورزی از جمله جوندگان مضر را افزایش داده و امنیت غذایی را تهدید کند.

مسعود لطیفیان، معاون کنترل آفات سازمان حفظ نباتات کشور، در گفت‌وگو با ایلنا درباره وضعیت جوندگان مضر و خسارات آن‌ها در پی تغییرات اقلیمی در جهان و ایران، اظهار کرد: میزان خسارت جوندگان بر روی محصولات کشاورزی تولید شده در جهان، قبل و بعد از برداشت، حدود 20 درصد محاسبه شده که شامل محصول مورد تغذیه قرار گرفته و همچنین محصول آلوده شده به فضولات است. 

وی تصریح کرد: حدود 10 برابر محصولی که جوندگان مصرف می‌کنند، توسط ادرار، مدفوع و موهای بدن این جانوران آلوده شده و دیگر قابل مصرف نیست.

لطیفیان با بیان اینکه از میان گونه‌های خسارت‌زای محصولات کشاورزی، 11 گونه جزو آفات عمومی محسوب می‌شوند، افزود: به استناد ماده چهار قانون حفظ نباتات کشور ما، وظیفه اصلی کنترل جوندگان به عنوان آفات عمومی بر عهده دولت است، دلیل اصلی این قانون، کثرت جمعیت و وسعت پراکندگی جغرافیایی و پتانسیل زیاد زادآوری و خسارت‌زایی و همچنین قدرت جابجایی آن‌ها است. 

وی ادامه داد: به عنوان نمونه، آفت جونده موش مغان با پراکندگی جغرافیایی وسیع در مرکز و شمال کشور، قابلیت طغیانی شدن جمعیت و گسترش بسیار وسیع و خسارت‌زایی در حد نابود کردن کامل محصولات کشاورزی را دارد و در صورت هرگونه غفلتی، خسارات جبران ناپذیری به کشاورزی کشور وارد می‌کند.

لطیفیان با تاکید بر اینکه بر اساس گزارشات سالیان اخیر در بخش جوندگان، از میان این فهرست 11‌تایی، بیشترین سطح مبارزه و پراکنش به ترتیب به موش ورامین و سپس موش مغان اختصاص داشته است، گفت: رتبه‌های بعدی سطح مبارزه و سطح پراکندگی به ترتیب نزولی به موش کور، جربیل هندی، موش کلاهو و مریون مربوط بوده است، در ادامه‌ این فهرست یازده‌تایی، موش شکول، موش قهوه‌ای، موش سیاه، خرگوش موش و تشی قرار دارند که هریک سهم کمتری از عملیات مبارزه سالیانه با جوندگان را به خود اختصاص داده‌اند.

وی درباره عملیات مبارزه با جوندگان مضر کشاورزی در سال گذشته، اظهار کرد: سطح عملیات مبارزه با جوندگان در سال 99، بالغ بر 730 هزار هکتار گزارش شده است، این سطح نسبت به سطح مبارزه سال 98، حدود 1.3 برابر افزایش را نشان می‌دهد.

لطیفیان یادآور شد: سال 99 در مقایسه با سال 98 بارش کمتری در فصل بهار داشتیم، همین مسئله موجب حذف پوشش سبز اطراف باغات و مزارع و همچنین فقیر شدن پوشش سبز مراتع شد و شدت حضور جوندگان در باغات و مزارع و سطح مبارزه با جوندگان را بالا برد.

وی تصریح کرد: در سال 99 در ادامه سال پیش‌تر، روند تامین پر مصرف‌ترین جونده‌کش موجود در بازار (فسفر دوزنگ) به بدلیل محدودیت‌های اعتباری و تدارکاتی ناشی از تحریم، دچار وقفه‌هایی از سوی استان‌ها شد و چند استان در وضعیت بحرانی و نامناسبی قرار گرفتند، در همین راستا سازمان حفظ نباتات با ارسال محموله‌هایی از فسفر دوزنگ موجود در انبارها به استان‌های تحت ریسک، اقدام لازم برای کمک به روند کنترل این آفت کرد.

لطیفیان سطح عملیات ردیابی و پایش وضعیت جوندگان در سال گذشته را دو میلیون هکتار اعلام کرد و افزود: بیشترین سطوح مبارزه در سال 99 به ترتیب به استان‌های خراسان رضوی، جنوب کرمان، آذربایجان شرقی، خوزستان، کرمان  و اردبیل و کرمانشاه اختصاص داشت. 

وی درباره پایش‌های در حال انجام در سال 1400 نیز گفت: پایش‌های در حال انجام در سال 1400 نشان می‌دهد که در حال حاضر به‌رغم ادامه خشکسالی‌ و کم‌آبی حاکم در کشور، فقط وضعیت جنوب کرمان نامناسب و در وضعیت هشدار ارزیابی می‌شود، اما سایر استان‌ها، در وضعیت آرامی بسر می‌برند و شرایط تحت کنترل است.

به گفته لطیفیان؛ در مورد جنوب کرمان پس از بازدید‌های میدانی انجام گرفته، کتبی "وضعیت هشدار" به مدیریت حفظ نباتات اعلام شده تا سریع برای کنترل وضعیت موجود اقدام کنند، اما متاسفانه هنوز گزارشی از اقدامات صورت گرفته در منطقه جنوب کرمان دریافت نشده است.