در گفت‌وگو با ایلنا مطرح شد:
زمانی برای بازگشت فالوورهای امریکا/ به دوران مظفرالدین‌شاه برنمی‌گردیم/ دلیلی ندارد روی ۴ میلیون بشکه بایستیم
یک کارشناس ارشد نفت گفت: تردیدی ندارم که اگر تحریم‌ها برداشته شود و ما هم همدلی داخلی و یک دیپلماسی انرژی منطقی داشته، از تحریم‌های داخلی برحذر باشیم و آمدن شرکت‌های خارجی را ضرر ندانیم، منجر به انتقال تکنولوژی و جذب میلیاردها دلار سرمایه‌ای می‌شویم که صنعت نفت ما نیاز دارد.
سیدمهدی حسینی در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی ایلنا، درباره توافق احتمالی در مذاکرات وین و تاثیر آن بر اوضاع نفت ایران اظهار داشت: اگر تحریم‌های نفتی، بانکی، حمل و نقل، کشتیرانی و بیمه برداشته شود صنعت نفت ما به بازار متصل می‌شود، در کل در صورت لغو تحریم ما مشکل زیادی برای بازگشت به بازار نداریم چراکه به‌لحاظ فنی چاه‌ها خوب نگهداری شده و زنده هستند و جریان دائمی از چاه‌ها گرفته شده، گرچه برخی آنها نیاز به کار حفاری، ورک‌اور و تعمیرات دارند اما مشکل فنی نداریم.
راه بازگشت نفت ایران باز است
وی افزود: در بخش بازار هم اضافه شدن 2.5 میلیون بشکه نفت ایران مشکلی در پذیرش ایجاد نمی‌کند، اکنون حدود 100 میلیون بشکه نفت روانه بازار می‌شود و نفت ایران تنها حدود 2 درصد به این میزان اضافه می‌کند، گرچه تکانه خواهد داشت، اما نقش مثبتی که اوپک و اوپک‌پلاس داشته بازار را تنظیم می‌کند که جا برای ما باز شود.
این کارشناس ارشد حوزه انرژی تاکید کرد: کیفیت نفت ایران خوب است، مشترین سنتی داریم که علاقمند به خرید از ما هستند، این شانس را داریم که زود جای خود را از روس‌ها، عربستان و عراق که جای ما را گرفتند پس بگیریم، بنابراین مشکلی نداریم.
زمانی که شرکت‌های بین‌المللی به خلیج‌فارس دوم هجوم آوردند
وی درباره احتمال بازگشت شرکت‌های بزرگ نفتی و اینکه چقدر لازم است که با آنها همکاری داشته باشیم، گفت: شرکت‌های نفتی نگاه می‌کنند که کدام بازار کمترین هزینه تولید و کمترین ریسک را در پروژه‌های اکتشافی و توسعه‌ای دارد، مثلا زمانی که شوروی سابق فروپاشید و جمهوری‌های مستقل مشترک‌المنافع تشکیل شدند، شرکت‌های بین‌المللی به آذربایجان هجوم آوردند زیرا تصورشان این بود که خزر؛ خلیج‌فارس دوم است، در حالی که ریسک در خزر بالاتر از خلیج‌فارس است و ذخایر در آب عمیق است. یک کنسرسیوم بزرگ هم سراغ قزاقستان رفت و در میدان کاشاقان بیش از 100 میلیارد دلار هزینه کرد تا یک میلیون و 100 هزار بشکه تولید کنند.
عراق از نصف تولید ما به کجا رسید؟
حسینی ادامه داد: دو دهه است که عراق تصمیم به توسعه میادین خود گرفته، بیشتر میادین این کشور در مرحله افزایش ضریب بازیافتند، این میادین معمولا هزینه و ریسک بیشتر داشته و در ارزیابی‌ها با خطاهای بالاتری مواجهند، با این وجود هزینه در هر بشکه در مقایسه با نقاط دیگر دنیا مثل دریای شمال و خلیج مکزیک کمتر است. بنابراین شرکت‌های نفتی با ملیت‌های مختلف به عراق رفتند و تولید این کشور از نصف تولید ما به حدود 5 میلیون بشکه رسید و اکنون بیش از ما تولید و صادر می‌کند.
دلیلی ندارد شرکت‌های خارجی نخواهند به ایران بیایند
وی خاطرنشان کرد: ویژگی شرکت‌های نفتی این است که هزینه و ریسک کمتر را دنبال می‌کنند، بنابراین با توجه به اینها کشور ما در قله قرار دارد یعنی ما یکی از کم‌ریسک‌ترین میادین را داریم، هرچند ریسک در خزر و کویر مرکزی بالا است اما در جنوب‌غربی، خلیج‌فارس، زاگرس و فارس بشدت کاهش می‌باید، بارها شرکت‌های خارجی عنوان کرده‌اند زمین‌شناسی زاگرس یک دانشگاه است، شرکت‌های نفتی عاشق این هستند که در این فضا کار کنند، بعبارت دیگر ما در ریسک‌های کم فنی و مالی بهترین هستیم و دلیلی ندارد که شرکت‌ها نخواهند به ایران بیایند.
فالوورهای امریکا هم تحریم‌ها را نادیده گرفته بودند
این کارشناس بازار نفت در ادامه گفت: ما در دوره بای‌بک‌ها هم تحت تحریم ایسا و قانون داماتو بودیم ولی شاهد بودیم علیرغم تحریم و تهدیداتی که وجود داشت تقریبا با همه شرکت‌های بزرگ نفتی و کشورهای مهم مثل ایتالیا، انگلیس، هلند، فرانسه، دانمارک، روسیه، مالزی، چین و حتی ژاپن که فالوور امریکا است، قرارداد داشتیم، دلیل اینکه اینها ریسک تحرم را قبول کردند، این بود که می‌دانستند از سایر جوانب ریسک کمی دارند و می‌توانند کار خود را پیش برده و ریوارد خوبی داشته باشند، ما هم از این شرایط استفاده کردیم و قرارداد بای‌بک را اعمال کردیم و شرکت‌ها نیز شرایط سنگین ما را پذیرفتند، این در حالی است که قیمت نفت هم پایین و در حد 18 تا 20 دار بود، آن زمان رقبا کم بودند اما اکنون رقیب زیاد شده، آن زمان کسی به تحریم‌ها توجه نکرد، 30 تا 40 میلیارد دلار سرمایه وارد کشور کردیم، حدود یک میلیون بشکه ظرفیت جدید ساختیم و توسعه پارس‌جنوبی را در قالب بای‌بک جلو بردیم، به طوری که حتی خود امریکا هم اعلام کرد ایران تحریم را کشته و داخل تابوت گذاشته است. این جمله‌ای است که بارها از آمریکایی‌ها در سنای بین‌المللی شنیدم، همه اینها همه به خاطر زمین‌شناسی میادین و ریسک‌های کم ما بوده، این شرایط اکنون هم وجود دارد و ما از این لحاظ مشکلی نداریم.
ماراتن توسعه نفتی؛ از عراق تا امریکا
وی توضیح داد: اما امروز بازار ۲۰ دلاری و شرایط همانند قراردادهای بای‌بک نیست، زمانی که ما در زمینه قراردادهای آی‌پی‌سی صحبت می‌کردیم قیمت نفت بالای ۱۲۰ و ۱۱۰ دلار بود، امروز رقبا زیاد شده‌اند، در همسایگی ما؛ عراق، در شمال؛ قزاقستان، ترکمنستان و آذربایجان و همچنین کشورهای حاشیه خلیج‌فارس به سرعت میادین خود را توسعه می‌دهند، با توجه به نفت ۶۰-۷۰ دلاری شیل امریکا هم بشدت در حال رشد است، اوایلی که ما قراردادهای آی‌پی‌سی را آغاز کردیم امریکا حدود ۳.۵ میلیون بشکه از این نفت غیرمتعارف برداشت می‌کرد، اکنون به ۸ میلیون بشکه هم رسیده، روس‌ها شروع به افزایش تولید کردند و در سال‌های اخیر به ۱۱ میلیون بشکه در روز رسیده‌اند با توجه به این شرایط ما اکنون باید یک فکر جدید داشته باشیم و آن اینکه شرایط قراردادی را طوری تنظیم کنیم که بتوانیم در این بازار رقابتی شرکت‌ها را جذب کنیم معنای این حرف این نیست که ما وادهیم و هرچه شرکت‌های خارجی گفتند بپذیریم هیچگاه چنین نبوده، حتی در دوره بای‌بک که گفته بودند که ما با شرایط سخت به ایران نمی‌آییم شروط خود را به آنها قبولانده بودیم. اکنون هم ما می‌توانیم مذاکره را ببریم اما شرایط باید به گونه‌ای باشد که در بازار رقابت جایگاه خوبی داشته باشیم.
از تحریم‌های داخلی برحذر باشیم
حسینی یادآور شد: تردیدی ندارم که اگر تحریم‌ها برداشته شود و ما هم همدلی داخلی و یک دیپلماسی انرژی منطقی داشته و از تحریم‌های داخلی برحذر باشیم و آمدن شرکت‌های خارجی را ضرر ندانیم، منجر به انتقال تکنولوژی و جذب میلیاردها دلار سرمایه‌ای می‌شویم که صنعت نفت ما نیاز دارد، اگر به این نتیجه برسیم و در سطوح ملی همکاری کنیم این کار شدنی است، البته در کنار آن باید برخی قوانین را هم اصلاح کنیم.
وقتی حرف از شرکت خارجی می‌زنیم، می‌گویند به دوره مظفرالدین شاه برمی‌گردیم
وی گفت: در همه دنیا قرارداد نفتی ریسکی است هیچ کشوری خود ریسک‌ها را نمی‌پذیرد بلکه آن را گردن شرکت‌های نفتی ریسک‌پذیر می‌اندازند، حتی دولت‌های کشورهای بزرگ هم ریسک نفت را قبول نمی‌کنند، ما در تاریخ متوقف شده‌ایم، هنوز وقتی حرف از شرکت خارجی می‌زنیم فوری می‌گویند به دوره مظفرالدین شاه برمی‌گردیم و این اشتباه است، ما باید با دنیا تعامل و همکاری کنیم، بند ۱۲ تا ۱۴ اقتصاد مقاومتی می‌گوید باید ظرفیتهایمان را توسعه دهیم، باید در دنیا و بازارها حضور داشته باشیم.
چگونه به تولید عربستان نزدیک می‌شویم؟
این کارشناس حوزه انرژی ادامه داد: باید قدرت خودمان را نشان دهیم و ظرفیت‌سازی هم به معنی افزایش قدرت است، هر دکل حفاری به اندازه چند تانک قدرت ما را افزایش می‌دهد، باید قدرت اقتصادی‌مان را توسعه دهیم اگر اینها درست جا بیفتد دلیلی نیست که نتوانیم ظرفیتهایمان را بالا ببریم، ظرفیت توسعه در کشور ما بالا است، ۶۰۰ میلیار بشکه نفت زیرزمین داریم و پتانسیل اکتشافی در کشور یک میلیون و ۶۴۸ هزار کیلومتر مربع است دو سوم این مساحت یعنی یک میلیون کیلومتر مربع کشور جاهایی است که اصطلاحا لایه‌های رسوبی هستند و در این لایه‌ها شانس پیدا کردن نفت را داریم، پس ما زمینه وسیع اکتشاف داریم، آنچه تاکنون انجام شده ۶۰۰ میلیارد بشکه نفت است و با تکنولوژی امروز ما حدود ۱۸۰ میلیارد بشکه یعنی حدود ۲۵ درصد نفت زیر زمین را می توانیم برداشت کنیم و این در حالی است که عربستان ۵۰ درصد، عمان ۴۰ درصد، نروژ بالاتر از این ارقام برداشت دارند اگر همین ۲۵ درصد را با بکارگیری تکنولوژی‌های روز و سرمایه‌گذاری به ۳۰ تا ۳۵ درصد برسانیم ثروت ملی را ده‌ها میلیارد بشکه افزایش داده این و رقم ۱۸۰ میلیارد بشکه نفت را به ۲۵۰ میلیارد رسانده و به عربستان نزدیک می‌شویم.
دلیلی ندارد روی ۴ میلیون بشکه بایستیم
وی تاکید کرد: بنابراین پتانسیل افزایش ظرفیت را داریم امروز روسیه با ۱۰۰ میلیارد بشکه ذخیره نفت قابل استحصال ۹ میلیون بشکه تولید دارد، دلیلی ندارد ما روی ۴ میلیون بشکه بایستیم. در حالی که با دیناتاهای امروز ۸۰ درصد بیشتر از آنها نفت قابل استحصال داریم، کافی است که تکنولوژی را بکار بگیریم و ظرفیت را بالا ببریم، بالا بردن ظرفیت هم یعنی افزایش ثروت ملی قدرت اقتصادی.
حبس تریلیون دلار ثروت در زیر زمین به درد نسل آینده نمی‌خورد
حسینی ادامه داد: باید آنچه را حاصل می‌کنیم بعنوان سرمایه در بخش‌های تولیدی و زایا سرمایه‌گذاری کنیم تا اقتصاد بزرگ و توسعه یافته‌ای را ایجاد کنیم و در واقع اقتصاد بدون نفت را اینگونه شکل دهیم که سهم نفت کوچک شود نه اینکه شیر نفت را ببندیم، باید سریع‌تر آنچه به عنوان ثروت در زیر زمین داریم استخراج و تبدیل به پول کنیم، چراکه امروز به خاطر مشکلات زیست‌محیطی موجی از فعالیت روی انواع انرژی‌های جایگزین در دنیا انجام می‌شود که البته نمی‌توانند سهم زیادی داشته باشند، شاید در ۳۰ یا ۴۰ سال آینده به ۱۰ تا ۱۲ درصد برسند، اگر سهم نفت و گاز کم هم بشود همچنان تا ۲۰۵۰، ۵۰ درصد خواهد بود، ولی در عین حال هر آن ممکن است یک منبع جدید کشف و همه آن تریلیون دلار ثروت ما در زیر زمین حبس شود، نفت زیرزمین که ارزش آن به زیر صفر برسد به درد نسل آینده نمی‌خورد.
وی گفت: اگر درست عمل کنیم و رابطه برد-برد را با شرکت‌های نفتی در قالب آنچه که در دنیا مرسوم است دنبال کنیم مشکل کمبود سرمایه و کهنگی تکنولوژی حل می‌شود و می‌توانیم ظرفیت‌ها را بالا برده و جایگاه‌مان را در مجامع بین‌المللی ارتقا دهیم، وقتی اقتصادمان قدرتمند باشد، براحتی می‌توانیم به جایگاه قبلی در اوپک برگردیم و کشورها افتخار خواهند کرد در مجامع بین‌المللی همچون شانگهای و دیگر اتحادیه‌ها ما را بپذیرند.
