بازگشت نفت ایران در شرایط سخت مقاومت بازار/ چین را از دست ندهیم

علی شمس‌اردکانی در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی ایلنا، درباره اوضاع بازگشت مجدد نفت ایران به بازار بعد از لغو احتمالیِ تحریم‌ها اظهار داشت: ما در زمانی هستیم که طی 15 سال آینده سالی یک درصد از تقاضای نفت جهان کم می‌شود، علی‌القاعده بخش عمده این کاهش تقاضا روی صادرات اوپک اثر می‌گذارد بعد از 15 سال نیز ممکن است کاهش تقاضا به 1.5، 2 و 2.5 درصد در 2050 برسد و در یک بازه کمتری حدود 55 میلیون بشکه در روز در مقابل حدود 100 میلیون بشکه‌یِ امروز ادامه پیدا می‌کند، یعنی تقریبا ممکن است تقاضا برای نفت در 30 سال آینده به نصف برسد. 

وی افزود: شرایط بلندمدت این است که تقاضا برای موتورهای درون‌سوز بشدت افت و در نتیجه تقاضای سوخت  کاهش می‌یابد، ما اکنون در اولین سال‌های تجربه کاهش تقاضای نفت هستیم بنابراین باید جنگ اوپک و غیر اوپک را نظاره کرد، اما ایران اگر یک دیپلماسی فعال در سایه عدم درگیری با عربستان داشته باشد، می‌تواند در بازار چین تثبیت شود.

این کارشناس ارشد حوزه انرژی درباره سیاست امریکا در قبال نفت ایران و بازارهایی که طی این مدت توسط نفت امریکا اشغال شد، گفت: وقتی تولید نفت غیرمعمول یعنی شیل‌اویل به شدت بالا می‌رفت، تولید امریکا به روزانه 12 میلیون بشکه در روز رسید، ولی اکنون عملا حدود یک میلیون بشکه کاهش یافته و سرمایه‌ای وارد این حوزه نمی‌شود و سرمایه‌ها از شیل‌اویل فرار کرده و حدود 100 دکل حفاری این بخش بیکار شده‌اند.

وی خاطرنشان کرد: پیش‌بینی این است که تقاضای موثر یعنی تقاضایی که بابت آن پول پرداخت می‌شود نه تقاضای بورس‌بازان و معاملات کاغذی از 100 میلیون بشکه‌ی‌ سال گذشته به 99 میلیون می‌رسد و این در حالی است که تقاضا برای نفت یک میلیون بشکه در یک سال اخیر کاهش پیدا کرده، اما روزانه معادل 130 میلیون بشکه نفت کاغذی معامله می‌شود. 

شمس‌اردکانی یادآور شد: اکنون در میزان تقاضای واقعی کاهش را شاهدیم، اوپک باید بیشتر هوشیار باشد تا بازار را در عرضه غرق نکنند.

وی در ادامه بیان داشت: ما در حال حاضر به دلیل تقاضای بالای 10 پالایشگاه کشور و همچنین از دست رفتن 4 پالایشگاه در کره‌جنوبی، هند، افریقای‌جنوبی و سنگال که توسط نفت عربستان جایگزین شد، شرایطی تا حدی سخت برای بازگشت مجدد داریم.

این کارشناس حوزه انرژی با تاکید بر لزوم ساخت پالایشگاه در خارج از کشور گفت: مثلا زمان هاشمی‌رفسنجانی توافقی حاصل کرده بودیم که در بنگلادش پالایشگاه احداث کنیم، ولی پیگیری نشد.

وی در ادامه خاطرنشان کرد: در هر حال طی 15 سال آینده کاهش تقاضا افزایش پیدا می‌کند و بعد از 2050 حدود 55 میلیون بشکه در روز کاهش و 50 سال دوم قرن ثابت خواهد ماند و این به معنای تمام شدن ذخایر نیست، مثلا زغالسنگ که در قرن نوزدهم سوخت اول بود در قرن بیستم هم تقاضا داشت اما در سطح پایین‌تری، نفت اول شد. اکنون نیز گاز، تجدیدپذیرها و هیدروژن در حال تبدیل به سوخت اول هستند، همان‌گونه که عصر حجر به دلیل تمام شدن سنگ به پایان نرسید بلکه پایان آن به دلیل تکنولوژی بود، پایان عصر نفت نیز به دلیل پایان ذخایر  نفت نیست، تولید و تقاضای نفت هم ادامه دارد اما نه به عنوان سوخت اول.