ارز ترجیحی هر چه باشد تولیدکننده را نابود می‌کند/ نمی‌شود در بخش دولتی تصمیم گرفت و در بخش خصوصی اجرا کرد

امین شالچیان  در نشستی خبری با موضوع "چالش‌های تامین نهاده های کشاورزی" با تاکید بر اینکه با اقتصاد دولتی نمی‌توان اقتصاد خصوصی را مدیریت کرد، افزود:  مشکلاتی که اکنون در بخش مرغ، تخم مرغ ، گوشت قرمز و افت قیمت برخی محصولات در بازار جهانی مانند زعفران و .....شاهد آن هستیم نتیجه مدیریت غلط و تصمیمات جزیره ای در بخش دولتی است.

وی ادامه داد: در کشور ما اداره بخش کشاورزی ساختار معیوبی پیدا کرده و برعکس سایر کشورها به جای اینکه برنامه‌های مدیریت در انتهای زنجیره اعمال شود از ابتدای شروع می‌شود.

شالچیان با بیان اینکه نمی توان در بخش دولتی تصمیم گرفت و در بخش خصوصی آن را اجرا کرد، اظهار کرد: یک از مشکلات بخش خصوصی بی ثباتی در قوانین و تصمیمات است، بارها به بخش دولتی اعلام کرده ایم که اگر تجارت پویا و پایدار می خواهید باید قوانین و و تصمیمات ثبات داشته باشیم، اما همیشه دولتی ها با تصمیمات یک شبه و تغییر قوانین بخش خصوصی را در شرایط نامساعد قرار داد.

وی تصریح کرد: با این شرایط نمی‌توان انتظار توسعه در بخش کشاورزی و تولید کالای اساسی داشت چون شرایط به تعامل تبدیل به تقابل بین دو بخش دولتی و خصوصی شده است.

شالچاین از نمونه‌های عملکرد بخش دولتی که محل تقابل بین دو بخش شده را سامانه بازارگاه عنوان کرد و گفت: بخش خصوصی مدت‌هاست که می‌گوید سامانه بازرگاه کارساز نیست و عملا فقط تولیدکننده را بین وزارت صمت، گمرک و وزارت جهاد پاسکاری می‌کند.

وی شرایطی که بازارگاه برای تولیدکنندگان و مصرف کنندگاه به عنوان آخرین حلقه زنجیره ارزش کالا ایجاد کرده را به خرد شدن استخوان تولیدکننده و مصرف کننده در میان جدال دستگاهای مربوطه توصیف کرد.

شالچیان از دیگر مشکلات مدیریت بخش دولتی را به کارگیری افراد غیر متخصص در حوزه اقتصادی دانست و افزود: برای یک مدیریت کارآمد و برنامه ریزی مناسب باید به جای کارشناس زراعت متخصص اقتصاد به کار گرفته شود تا بداند مبنای اعداد و ارقام اعلام شده چیست و چگونه می توان به کمک بخش برای توسعه تولید و بازار آمد.

با انتقاد از دخالت شدید دولت در امور تولید و صادرات محصولات کشاورزی گفت: تصمیمات ناگهانی مسئولان خسارت زیادی به تولید وارد کرده و استمرار این روند تولید را نابود می‌کند. به عنوان مثال یک روز صادرات مرغ آزاد است و تولیدکننده و صادرکننده برای این منظور برنامه ریزی می‌کنند اما شب ناگهان صادرات را ممنوع می‌کنند و همه برنامه‌ها به هم می‌ریزد.

شالچیان از نمونه های دیگر مدیریت ناکارآمد و غیر تخصصی در بخش کشاورزی را شرایط بد تامین و بازار نهاده های دامی بر شمرد و گفت: مشکلات و چالش‌های زیادی که مدیریت دولتی در بخش تامین و توزیع نهاده ها ایجاد کرده قیمت ها  را تا حد زیادی بالا برد و تامین را برای تولیدکننده سخت کرد که نتیجه آن نابسامانی و جهش قیمت در بازار مصرف محصولات اساسی بود.

مدیرعامل شرکت بازرگانی تعاونی‌های کشاورزی کشور در ادامه سخنان خود با اشاره به احتمال تغییر نرخ ارز ترجیحی در بودجه سال آینده، اظهار کرد: به اعتقاد کارشناسان تغییر نرخ ارز ترجیحی هیچ نتیجه‌ای برای تولیدکننده ندارد چرا که نرخ ارز ترجیحی هر چه باشد فساد و رانت به همراه دارد.

وی افزود: از نظر ما ارز ترجیحی 4200 تومان باشد با بیش از 17 هزارتومان، تولیدکننده نابود می شود پس بهتر است که نرخ ارز ترجیحی 4200 تومانی بماند.

شاچیان با تاکید بر اینکه اگر هم قرار بر اصرار بر تغییر نرخ ارز ترجیحی باشد، گزینه مناسب حذف کلی ارز ترجیحی است، افزود: ارز ترجیحی هر چه باشد تولیدکننده را نابود می‌کند، اما حداقل اگر این ارز ترجیحی حذف شود منابع ارزی بین مردم و مصرف کنندگان نهایی توزیع خواهد شد.

وی تصریح کرد: در حال حاضر که قیمت ارز برای واردات کالاهای اساسی 4200 تومان است، کالا به دست مصرف کننده به نرخ ارز 8 تا 10 هزار تومانی می‌رسد.

شالچیان افزود:  به طور مثال سال گذشته که گوشت قرمز با ارز ترجیحی 4200 تومانی وارد می‌شد، مردم در بازار آن را به چندین برابر قیمت نرخ ارز ترجیحی خریداری می‌کردند.

وی در پاسخ به این پرسش که یکی از نتایج حذف ارز ترجیحی افزایش جهشی قیمت برای مردم است، گفت: هر چند حذف ارز ترجیحی باعث افزایش قیمت‌های کالای اساسی می‌شود اما دست کم که منافع منابع ارزی در جیب عده‌ای خاص نمی‌رود تنها عده‌ای محدود منتفع نمی‌شوند.

شالچایان 5 راهکار را برای حل این مشکلات پشنهاد داد و در تشریح این راهکارها گفت: نخست اجازه بدهند تولید کنندگان واقعی یعنی همان‌هایی که شناسنامه دار هستند و توسط خود کشاورزان انتخاب شده‌اند به عرصه تصمیم‌گیری وارد شوند تا زمانی که افرادی غیر از جنس تولید بر آنها تصمیم می‌گیرد کار به جایی نخواهد رسید، حالا اگر چند مدیر میانی بی کفایت و قدرت طلب سعی در خفه کردن صدای بخش تولید دارند، بر عقلای سیستم است که آنها را مدیریت کنند با خاموش کردن صدای اتحادیه‌ها ممکن است صدایی شنیده نشود، ولی مشکل حل نخواهد شد و این آتشی که به دامان بخش تولید افتاده خاموش نخواهد شد.

وی ادامه داد: دوم اینکه نهادهایی که تصمیم‌گیر بخش تولید هستند، توجه بیشتری داشته باشند، مثلاً ما هنوز نتوانسته‌ایم با وزیر جهاد کشاورزی صحبت کنیم، در حالی که سه بار درخواست ملاقات کرده‌ام حتی پس از مشکلات اخیر نامه به رئیس جمهور نوشتیم و 5 ماه است پاسخی نداده است، در حالی است که امنیت غذایی کشور تهدید می‌شود، راه کار سوم اینکه حداقل یک امور بین الملل در بدنه وزارتخانه متولی واردات تشکیل شود و آنها مرتب مسائل این محصول استراتژیک را از اختصاص ارز گرفته تا میزان و زمان واردات و نحوه توزیع آن پیگیری کنند، چهارم اینکه بانک مرکزی پشتیبانی لازم را از تأمین ارز گرفته تا انجام نقل و انتقالات ارزی پشتیبانی کند حداقل طوری باشد که وارد کنندگان بتوانند در کشور مبدا آن را دریافت کنند.

شالچایان افزود: پنجم راهکار این که از ظرفیت تحریم‌ها هم استفاده شود در تحریم‌هایی که اکنون وجود دارد شرکت‌های مردم نهاد آزادانه می‌توانند واردات انجام دهند، حتی در اسناد تحریم‌ها(ITSR) شرکت‌های تعاونی و خصوصی برای واردات مواد غذایی و داروئی مجاز هستند و این فرصت بسیار خوبی است، اگر استفاده شود، اما سیستم دولتی توجهی به آن نمی‌کند.