افزایش 4 برابری کشت برنج در دشت‌های ممنوعه فارس/ از ۸ هزار هکتار کشت به ۳۱ هزار هکتار رسیدیم/ ادامه تلاش‌ها برای رشد کشاورزی در بالا دست

به گزارش خبرنگار ایلنا، افزایش کشت برنج در مناطقی از استان فارس در  شرایطی که منابع آبی به شدت درحال از دست رفتن است نشان می‌دهد که کاهش بیش از ۵۰ درصدی بارندگی‌ها و از دست رفتن بخش عمده‌ای از منابع آبی به جای اینکه منجر به کاهش کشت برنج شود، در سال های اخیر  باعث افزایش کشت این محصول شود.

گفته می‌شود  سطح ۸ هزار هکتاری کشت برنج در استان در سال‌های اخیر به بیش از سی و یک هزار هکتار رسیده  که چیزی حدود نزدیک به ۴ برابر افزایش داشتیم.

مدیرکل محیط زیست فارس در تور رسانه‌ای بازدید از منطقه حفاظت شده  «تنگ بستانک» در حوزه آبخیز رودخانه کر در خصوص کشت برنج در این منطقه و دیگر مناطق استان گفت: درحالی کشت برنج در بالادست حوزه آبی براساس مصوبات قانونی در خارج از شمال کشور ممنوع اعلام شده است که  از سال گذشته مجلس براساس قانونی که تصویب کرد اختیار کشت یا عدم کشت را به کارگروه سازگاری با کم آبی استان ها سپرد و در فارس براساس تصمیم کارگروه، کشت برنج در استان ممنوع اعلام شد.

حمیدرضا ظهرابی، بیان کرد: اگرچه در کارگروه سازگار با کم آبی استان تصویب شد که کشت برنج در استان فارس ممنوع باشد اما در طول چند سال گذشته افزایش کشت برنج در بالادست حوزه آبخیز طشک و بختگان را شاهد بودیم که این موضوع تأمین منابع آب را برای پایین دست با مشکل مواجه کرده است.

وی همچنین با اشاره به تغییر کاربری در بین سد ملاصدرا و سد درودزن، گفت: این تغییر کاربری بسیار اثرگذار بوده است و زمانی که سد ملاصدرا احداث شد هدف کنترل سیلاب بود اما در حال حاضر از آب سد برای کشاورزی استفاده می شود.

ظهرابی ادامه داد: توسعه کشاورزی در بالادست حوزه سد ملاصدرا یکی از آسیب هایی است که زندگی مردم را در پایین دست تحت تاثیر قرار داده است و کشاورزی آنها در حال از بین رفتن است.

مدیرکل محیط زیست فارس تصریح کرد: از نظر تاریخی، کشاورزان از گذشته حقابه داشتند و با این که در بالا دست آب برداشت می شود وضعیت معیشت خود را از دست می دهند.

تغییر کشت مورد پذیرش کشاورزان واقع نشد

ظهرابی با بیان اینکه در طول سه سال گذشته شاهد افزایش  بی سابقه کشت برنج در بالادست بوده ایم، ابراز کرد: براساس قوانین باید کشت برنج نداشته باشیم و در کارگروه سازگار با کم آبی در استان این موضوع  تصویب شد اما برخلاف آن عمل کردند.

وی افزود: کشت سنتی و غرقابی و تغییر کشت همیشه مطرح بوده است اما مورد پذیرش کشاورزان واقع نشد.

ظهرابی همچنین در رابطه با سلامت غذایی کشت برنج و وجود برخی از فلزات سنگین در آن، گفت: سلامت غذایی برعهده دانشگاه علوم پزشکی است و باید نمونه برداری و آنالیزکنند و در مورد محصول برنج هم در کشت های متراکم و دارای تکرار سالیانه امکان افزایش غلظت فلزات سنگین در اراضی کشاورزی، محصولات و باقیمانده سموم وجود دارد و  طبیعی است که با افزایش مصرف کود شیمیایی فلزات سنگین و مصرف سموم آلایندگی را به همراه داشته باشد.

کشت برنج نزدیک به ۴ برابر افزایش یافت

مدیرکل محیط زیست فارس با اشاره به اینکه حدود ۳۱ هزار هکتار از اراضی استان فارس به کشت برنج اختصاص داده شده است که در سال های گذشته این رقم بیشتر بوده است، تصریح کرد: این درحالی است که از ۸ هزار  هکتار کشت برنج به این میزان رسیدیم که باز هم زیاد است.

به گفته ظهرابی این شرایط درحالی است که ۴۰ درصد  آب کم شده است اما سطح زیر کشت برنج زیاد شده است و کشت ممنوعه ادامه دارد.

ظهرابی با اشاره به اینکه مدیریت بخشی و بخشی نگری یکی از چالش های اصلی مدیریت در این حوزه است و همه آثار و پیامدها در حوزه محیط زیست و ... این است که هر بخشی به دنبال پیشبرد اهداف خود است، عنوان کرد: بخش کشاورزی همین الان هم به دنبال این است که سطح زیرکشت را افزایش دهد و حتی آنقدر تلاش برای رشد کشاورزی دارند که در بالا دست به بهای اینکه در پایین دست کشاورزی از بین برود، توسعه می دهند.

ظهرابی خاطرنشان کرد: در اطراف تالاب طشک، بختگان و... به جای اینکه شیب دشت ها به سمت تالاب باشد از تالاب به سمت دشت است و این یعنی که سفره آب های زیرزمینی در حال شور شدن است و و شورشدن آب نی ریز، بختگان، طشک، خرامه و... با این حالت کشاورزی آن ها تا ۱۰ سال آینده از بین می رود.

وی تاکید کرد : اگر اصلاح توسعه و توسعه پایدار نداشته باشیم آینده خوبی برای نسل آینده نداریم و مشکلات اساسی در الگوی کشت نبود قانون بازدارنده است که کشاورز را ملزم کند از قانون استفاده کند و با سیاست گذاری قیمت نهاده کشاورزی و سوبسید دادن به محصولات کشاورزان را به تغییر الگوی کشت تشویق کنند.

ظهرابی معتقد است که  مصوبات صورت گرفته در حوزه عدم کشت برنج بیشتر درحد توصیه است و کمتر در واقعیت اتفاق می افتد و سود کشاورز عامل اصلی کشت برنج است.

طرح تحقیقاتی نجات بختگان هنوز به نتیجه نرسیده است

مدیرکل محیط زیست فارس همچنین در مورد وضعیت تالاب بختگان و طرح تحقیقاتی نجات بختگان گفت:طرح مدیریت زیست بومی  با مشارکت مردم و دستگاه های دولتی و مراکز تحقیقاتی مصوب شد و جهت اجرایی شدن باید به سمت طراحی پروژه های عملیاتی برود و دانشگاه شیراز به عنوان دبیرخانه این طرح انتخاب شد و باید منتظر نتیجه از سوی دانشگاه باشیم.

ظهرابی همچنین در رابطه با سایت دفن زباله در نزدیکی بختگان توضیح داد: این سایت هزار و ۶۰۰ متر از محدوده تالاب فاصله داشت و کنار بخشی بود که به سمت تالاب می رفت  که به دلیل بحث آب زیرزمینی و عمق آب درخواست توقف آن شد و  درحال بررسی مکان جایگزین هستیم.