روایتی از ریشه‌های تاریخی جشن باستانی نوروز / از پرداخت مالیات ایرانیان برای جشن نوروز تا فلسفه سفره هفت سین

سید علی گلاب زاده در گفت و گو با خبرنگار ایلنا، درباره جشن باستانی نوروز اظهار داشت: در برخی از روایات  نوروز را به دوره پیشدادیان ارتباط می‌دهند. ولی چگونه در فرهنگ ایرانی جای گرفت بحث بسیار مفصلی دارد و نمی‌توان گفت این عید باستانی از چه روزگاری شکل گرفت. ولی برای جامعه ایرانیان این را می توانیم بگوییم تا هر کجا که ما در کوچه های تاریخ پیش برویم با نام نوروز به چشم می‌آید و این سنت دیرینه را همواره گرامی داشتیم.

وی افزود: ایرانیان همیشه تلاش می کردند قدر و اهمیت نوروز را بدانند. به گونه ای که حتی در دوره برخی از حاکمان بعد از اسلام که با فرهنگ ایرانی آشنا نبودند، اعلام کردند هر کس نوروز را جشن بگیرد باید عوارض و مالیات‌بپردازد. کم‌نبودند خانواده‌هایی که در طول‌سال با تلاش و زحمت کار می‌کردند و با اندوخته‌شان مالیات می پرداختند که بتوانند جشن نوروز بگیرند. همین امروز هم افرادی هستند که با کمال تاسف فکر می کنند اسلام آمده تا بر هر چه فرهنگ ایرانی که وجود دارد خط بطلان بکشد. در حالی که اصلا این چنین نیست و نوروز آن حرمت و قداست لازم را هم در پیشگاه مردم ایران داشته و هم موقعی که اسلام آمد یکی از سنت‌هایی را که برگزید و به آن سنت شکل زیباتری داد، نوروز بود.

عضو شورای عالی میراث فرهنگی گفت: امام صادق (ع) و مولا علی (ع) نوروز را گرامی می داشتند و در این باره حدیت، آیات و روایاتی نیز وجود دارد. نوروز دیدار با صله رحم و پرداختن به شادی‌ها است که البته در شرایط کرونایی کنونی این شادی را باید در کنار خانواده داشته باشیم و دید و بازدیدی صورت نگیرد. در سال‌های آینده با تمام شدن این بیماری اجتماع کنیم و احوال هم را بپرسیم و صحبت های همدیگر را بشنویم.

گلاب‌زاده ادامه داد: به اعتقادم زیباترین لحظه‌های هر فرد ایرانی می‌تواند لحظات تحویل سال باشد. لحظه ای که همه دور سفره هفت سین می نشینند و سکوت می کنند. چشم ها را می بندند و امیدها و آرزوها را در ذهن خودشان به تصویر می کشند و دل شان آرام می گیرد با نام خدا و در این لحظه زیبا و باشکوه هیچکس به فکر کینه و دشمنی‌ها نیست.

 وی در بخش دیگری از سخنان خود درباره فلسفه سنت‌های سال نو عنوان کرد: هفت سین سفره نوروز هر کدام معنا و مفهوم خاص خودش را دارند. یا همان گردگیری آخر سال و خانه تکانی و اینکه می گویند دل‌های‌تان را خانه تکانی کنید تذکر بسیار خوبی است. این سنت ها همه سرشار از زیبایی است. اگر ما به عنوان یک ایرانی قدر فرهنگ کشورمان را ندانیم و بر این فرهنگ خط بطلان بکشیم ضرر و زیانش متوجه خودمان می شود.

گلاب زاده اضافه کرد: بر روی سفره هفت سین اولین چیزی که می‌گذاریم قرآن است که بنیان، جان مایه و حیات جامعه ما است. همه عزت و شرف اجتماعی ما قرآن است. سبزه هفت سین فلسفه عمیقی دارد و بسیار آرام‌بخش است. حتی ما مشاهده می کنیم که اتاق های عمل جراحی را از لباس بیمار و پزشکان تا تمامی وسایل موجود در این اتاق به رنگ سبز است. چرا که می خواهند بیماری را که قرار است به زیر تیغ جراحی می‌رود از آرامش برخوردار شود. ساعت که در سفره هفت سین قرار می گیرد برای ما نظم و وقت‌شناسی را یادآوری می کند که هر کاری در زمان خودش باید انجام شود. همچنین چیدن سنجد در ظرف که درمان بسیار از بیماری ها است. یا سیب که به عنوان یک میوه بهشتی از آن یاد می شود. ماهی سرخی که در آن تنگ بلور در آب شناور است زندگی را برای ما معنی و تداعی می کند. حرکت و سر زندگی و ایستادگی در مقابل بلایا را به ما می آموزد که زندگی حتی در محیطی کوچک به اندازه آن تنگ بلور هم می تواند در جریان باشد.

 وی افزود: ما اگر نوروز را گرامی می داریم به این دلیل است که همواره بر شیوه و سنت ایرانی پای می‌فشاریم و آرزو می کنیم که هر سال رونق این جشن باستانی بیش از پیش باشد و امسال که ما باز هم گرفتار بیماری کرونا هستیم دورهمی نخواهیم داشت. با این امید که نوروز امسال آخرین سال حضور منحوس کرونا باشد و سال های بعد و آینده باز هم ما بتوانیم رونق همیشگی را در نوروز داشته باشیم.