رییس کمیته اپیدمیولوژی بیماری کرونا:
ادله‌ای مبنی بر انتقال ویروس از طریق هوا وجود ندارد/ رفتار و شدت ویروس در هر استانی متفاوت است/ ویروس کرونا از یک ماه و نیم گذشته در منطقه می‌چرخیده است
رییس کمیته اپیدمیولوژی بیماری کرونا، گفت: انتظار داریم شهرهایی با وسعت و تراکم تهران، زودتر از دیگر شهرها آلوده شوند و دیرتر از دیگر شهرها کنترل شوند. به طور کلی، هر قدر شهر بزرگتر باشد طول اپیدمی بیشتر است.
به گزارش خبرنگار ایلنا، علی‌اکبر حق‌دوست، معاون آموزشی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و رییس کمیته اپیدمیولوژی بیماری کرونا، در نشست خبری که از طریق ویدئو کنفرانس با اصحاب رسانه برگزار شد، گفت: اگر اتفاق متحیرکننده یا عجیبی رخ ندهد، امیدوار هستیم که بتوانیم تا اردیبهشت ماه، یک کنترل نسبی در رابطه با کووید۱۹ داشته باشیم. البته متذکر می شوم که این بیماری جدید است و دانش جامعه جهانی پزشکی در رابطه با آن محدود است. ما امیدوار هستیم اگر این رفتار از ویروس ادامه پیدا کند، بتوانیم در اردیبهشت ماه کنترل مذکور را بدست بیاوریم. البته این به معنای مهار یا از بین رفتن بیماری نیست، در واقع توان مدیریت کامل بیماری را معنا می‌دهد.
حق‌دوست، در رابطه با تعطیلی مدارس، اهمیت و زمان آن توضیح داد: تعطیلی این نهادهای آموزشی، از جمله اقدامات جدی تمام کشورها در برخورد اولیه با ویروس کرونا بوده است. اینکه ما بگوییم تا چه زمانی این تعطیلی‌ها ادامه خواهد داشت، منوط به بررسی‌های علمی، منطقه‌ای و جوّی و اجتماعی است. از یک سو رفتار و شدت ویروس در هر استانی متفاوت است که منجر به اتخاذ تصمیمات متفاوت می‌شود.
وی افزود: همچنین وضعیت مدارس ابتدائی، دانشگاه‌ها و دبیرستان‌ها بسیار متفاوت است. دانشگاه‌ها با توجه به خوابگاه‌ها و حضور دانشجویان از استان‌های مختلف وضعیت سخت‌گیرانه‌تری خواهند داشت. همچنین مدارس ابتدائی و دانش‌اموزان آنها در رعایت بهداشت عمومی ضعیف‌تر هستند تا دبیرستان‌ها، پس باید تمهیدات متفاوتی در باره آنها اتخاذ کرد. مورد مهم دیگر اضطراب اجتماعی است، ممکن است مدارس بازگشائی شوند اما خانواده‌‌ها در فرستادن فرزندان خود به مدارس مشارکت نداشته باشند. لازم است تا توجیه کافی همراه با تصمیمات برای اجتماع اتفاق بیافتد.
رییس کمیته اپیدمیولوژی بیماری کرونا، اظهار کرد: اینکه مشخص کنیم شیوع از چه زمانی در کشور ما آغاز شده ، کار دشواری است. ابتلا در برخی شهرها زودتر از دیگر شهرها بوده است. متاسفانه اولین افراد هیچ نشانه‌ای از خود بروز نمی‌دادند. بنابراین مانند تمام نقاط دنیا و کشورهای دیگر، نظام درمانی کشور با تاخیر توانست موارد اولیه را شناسائی و از پاندمیک بیماری جلوگیری کند. به نسبت بسیاری از کشورها، شناسائی بیماران اولیه در ایران زودتر انجام شد.
وی گفت: شهرهای جنوبی ما از سطح پائین‌تری از ابتلا هستند. خوشبختانه اپیدمی از قله سنگینی برخوردار نیست و این امکان را برای ما فراهم می کند تا انتقال محلی و مدیریت بحران بهتری داشته باشیم. همچنین می‌توانیم بر روی گرمای هوا حساب کنیم. به نظر می رسد این گونه ویروس‌ها انتقال کمتری در زمان گرما داشته باشند. به هر حال، این ویروس از یک ماه و نیم گذشته در منطقه می‌چرخیده است.
وی در رابطه با انتقال ویروس از طریق هوا و شایعاتی که با این محتوا بروز داده شده‌اند، عنوان کرد: نمی‌توانیم موارد استثنا را مدنظر قرار دهیم. اگر از آنها صرف‌نظر شود، هیچ ادله‌ای مبنی بر اینکه ویروس از طریق هوا منتقل می‌شود وجود ندارد. آخرین مستندات علمی سازمان بهداشت جهانی و محافل علمی و آکادمیک کشورها این اظها‌رنظر را تایید می‌کند. برای بنده به عنوان یک متخصص کارشناس این اظهارات بکلی باطل است، اولین دلیل این است که اگر ویروس از مسیر هوا انتقال پیدا می‌کرد، با سطح بسیار متفاوتی از پاندمیک در جهان مواجه بودیم که خوشبختانه اینگونه نیست.
حق دوست در رابطه با ابتلای مجدد بیماران بهبودیافته و درصد اکتساب ایمنی بدن افراد بعد از ابتلا تشریح کرد: ابتلای مجدد در چین موضوع تایید شده‌ای نیست. تنها پنج مورد از افرادی که مداوا شده بودند بازگشت عفونت داشتند که می‌تواند به دلیل کاهش علائم و تشخیص نادرست بهبود بوده باشد. این اظهارات از آن جهت قابل دفاع است که پنج مورد بیمار گزارش شده در چین و ژاپن، دقیقا همان نوع عفونت با همان علامت‌ها را مکرر داشتند. به طور کلی در رابطه با بیماریهای عفونی می‌شود گفت، اگر در سال‌های آتی نیز دچار شیوع یا ابتلا شویم، شدت کمتری را شاهد خواهیم بود و ایمنی جامعه در برابر آن بالا می‌رود.
معاون آموزشی وزارت بهداشت، در رابطه با شیوه و زمان ادامه شیوع در تهران، گفت: اپیدمی بیماریهای عفونی را مانند آتش‌سوزی تصور کنید. تصور کنید که وقتی ساختمان‌ها نزدیک‌تر و فضای متراکم‌تر دارید آتش می‌تواند شدید‌تر و بیشتر باشد و می‌تواند بیشتر باقی بماند و شیوع کرونا یا ویروس‌های اپیدمیک هم این رفتار را خواهد داشت. بنابراین انتظار داریم شهری با وسعت و تراکم تهران، زودتر از دیگر شهرها آلوده شوند و دیرتر از دیگر شهرها کنترل شوند. به طور کلی، هر قدر شهر بزرگتر باشد طول اپیدمی بیشتر است.
وی ادامه داد: تهران هم محله های مختلفی دارد و هم رفت وآمدهای زیادی به مناطق مختلف دارد بنابراین بعید است در تهران به پیک رسیده باشیم امیدواریم قله اپیدمی در تهران تخت داشته باشد که بتوانیم مدیریت کنیم.
حق دوست بیان کرد: ایزولاسیون ما در کشور با مدل‌های دیگر جهان متفاوت بوده است. با این مدل توانستیم تا ۴۰ درصد از انتقال ویروس جلوگیری کنیم. این ۴۰ درصد معیار میانگین است، ممکن است افرادی به کلی خود را محبوس کرده باشند در صورتی که افرادی بی‌اعتنا به رخداد، تغییری در سبک زندگی خود ایجاد نکرده باشند. قرنطیه یا مدل‌های کنترلی مشابه می‌تواند مجال مدیریت به نظام درمانی کشور بدهد. و ما می‌توانیم شناسائی و درمان بیمارانمان را بهتر ایفا کنیم.
وی در ادامه گفت: اگر ایزولاسیون چند هفته به طول انجامد می‌توانیم به کاهش چشم‌گیری در انتقال بیماری امید داشته باشیم.
حق دوست در رابطه با سرعت انتقال ویروس شرح داد: ویروس بسیار مسری است. در صورتی که کنترل نشود می‌تواند به ازای هر نفر مبتلا، سه نفر را آلوده کند. البته ما در کشتی چینی که برای بیماران تمهید شده بود مشاهده کردیم که ضریب انتقال تا ۱۸ درصد هم رفت. بنابراین محیط‌های بسته و کلونی می‌تواند بیش از این آمار انتقال ایجاد کند. مکان‌های تجمعی مانند آسایشگاه سالمندان، خوابگا‌هّای دانشجوئی و مدارس، می تواند آمار را بالاتر ببرد. بازگشائی هر محلی که اجتماعات متمرکز دارد، نیاز به مشاهده دو دوره کاهش بیمار و سرایت در آن است.
رییس کمیته اپیدمیولوژی بیماری کرونا، ادامه داد: بازگشائی ادارات دولتی و خصوصی بسته به اهمیت آنها است. در وهله اول زنجیره تولید کشور مهم است که نباید آسیب ببیند. ادارات دولتی به اهمیت کار آنها برمی‌گردد. اینکه چه مقدار ارباب رجوع دارند، چه جایگاه کلیدی و چه فضای متمرکز و تهویه‌ای دارند مهم است.
حق دوست گفت: برخی هم‌وطنان ما قبل از عید سفر را آغاز کردند. اما ما افزایش تعداد بیماران را در هفته پس از آن مشاهده می‌کنیم. افزایش تعداد روزانه ابتلا به بیماری به معنای امار درست مبتلایان در کشور نیست. حتی موضوع نگران‌کننده‌ای نیست؛ زیرا شاهد آن هستیم که بیمارانمان را زودتر و به موقع شناسائی می‌کنیم و می‌توانیم بررسی و معالجه را به موقع آغاز کنیم.
وی افزود: ویروس کرونا هیچ نقطه‌ای از جهان، حتی کورترین روستاها را ایمن نخواهد گذاشت. البته مدت اپیدمی و زمان وقوع آن بسته به حساسیت‌های درمانی و ارتباطات کشورها دارد. همچنین آب‌و هوا در ارتباط با انتقال ویروس اهمیت دارد. تمام فاکتورها را باید در نظر بگیریم تا بتوان گفت که این ویروس از منطقه ما چه زمانی عبور می‌کند.
حق دوست در ارتباط با انتقال ویروس از حیوان به انسان بیان کرد: درست است که ویروس از حیوان به انسان منتقل شده است، اما گزارشات مبنی بر حیواناتی مانند خفاش یا دو نوع دیگر بود. در حال حاضر میزبان اصلی ویروس انسان است و حتی همان حیوانات هم میزبان‌های فرعی حساب می‌شوند. در رابطه با سگ‌ها ابتلا را مشاهده کردیم. اما اینکه بیماری از حیوان به انسان منتقل شود احتمال خیلی پایین‌تری دارد تا ویروس از انسان به حیوان یا انسان به انسان منتقل شود.
وی در ادامه گفت: در حال حاضر، ادله‌ای بر انتقال به وسیله حیوانات خانگی یا دام‌ها وجود ندارد. باید پیامها درست مخابره شود و گوش شنوائی هم وجود داشته باشد. صرف بیان و صرف شنیدن حتما به تغییر رفتار نمی انجامد ولی حتما خبر علمی باید باشد.
حق دوست بیان کرد: خواهش بنده این است که از واژه فاصله‌گذاری اجتماعی اجتناب شود. فاصله‌گذاری فیزیکی آن چیزی است که باید عنوان شود، زیرا ارتباطات اجتماعی در حال حاضر از هر رفتار دیگری مهم‌تر است.
وی افزود: باید به افراد آموزش داد که اگر مجبور به استفاده از تاکسی، مترو یا پیاده‌روی هستند چه باید بکنند. می‌توانیم بگوییم که پنجاه درصد مردم پیام را گرفته‌اند. اما به آنها گفته نمی‌شود که باید صندلی ثابت در خانه داشته باشند و هر کس محل مخصوص خود را رعایت کند. اگرچه صدا و سیما مدام موارد بهداشتی را عنوان می‌کند، اما ما می‌بینیم که جدیت مناسب ندارد.
حق دوست در رابطه با ماهیت ویروس کرونا و جدیت آن در مقایسه با انفولانزا و دیگر بیماریهای عفونی گفت: این اپیدمی یک پدیده جدی برای کل دنیاست. امروز تمام مسئولین و متخصصین ما متوجه شده‌اند که اساس و جدیت این بیماری به کل با آنفولانزا یا موارد مشابه آن متفاوت است. ما و تمام دنیا باید در دوره پساکرونائی در نظامات درمانی خود تجدید نظر کنیم. متاسفانه هیچ یک از این نظام ها نمره خوبی در مواجهه با کرونا ویروس نگرفتند. روسای جمهور تمام کشورها نیز مدام اظهارات خود را در رابطه با این اپیدمی تغییر می‌دهند. از این موضوع نمی‌شود اجتناب کرد.
وی درباره تاثیر تست کرونا در کنترل اپیدمی گفت: تست یکی از ابزارهای کنترل است به تنهایی معجزه آسا نیست اگر تست بگیریم اما قبل و بعد معلوم نباشد چه کاری انجام می دهیم فایده ندارد. ممکن است تست فردی مثبت شود ولی امکان ایزوله داخل منزل یا نقاهتگاه فراهم نباشد. در این صورت بود و نبود تست موثر نیست.
حق دوست گفت: تست کرونا هم مثبت و هم منفی کاذب دارد تست فعلی که مانده ژنتیکی ویروس را دنبال می کند ممکن است الان منفی باشد چند ساعت بعد مثبت باشد فردی ممکن است علایم بالینی داشته باشد اما با نمونه نامناسب جواب تست منفی شود حتی جواب مثبت به معنای این نیست که فرد آلوده کننده است زیرا ویروس در دوره های آخر بیماری ناقص‌الخلقه می شود کمتر آلوده می کند.
وی ادامه داد: تست گران است. بالا بردن تعداد تست ها برای کنترل اپیدمی مهم نیست. اگر هم در کره جنوبی که تعداد تست‌ها ۵ برابر ایران بود این بیماری کنترل شد به خاطر این بود که اقدامات کنترلی دیگر قبل و بعد از تست را به خوبی انجام دادند.
