احمدی:
نقش سازمان‌های مردم نهاد در حوزه ترویج علم را نمی‌توان انکار کرد
رییس مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور گفت: اگر به حوزه‌های مختلف سیاستگذاری در جوامع مختلف رجوع کنیم در می‌یابیم موضوع نقش دولت دغدغه افرادی است که در این حوزه فعالیت می‌کنند.
به گزارش خبرنگار ایلنا، کارگاه بین المللی سیاست گذاری ترویج علم و نو آوری STI با حضور منصور غلامی وزیر علوم، تحقیقات و فناوری، وحید احمدی مشاور وزیر علوم و رییس مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور و با حضور جمعی از اندیشمندان برجسته بین المللی صبح امروز در وزارت علوم برگزار شد.
احمدی ضمن خوش آمدگویی به اندیشمندان ۱۶ کشوری که برای شرکت در این کارگاه به ایران آمده‌اند، گفت: میزبان این کارگاه سیاست گذاری با حمایت کشورهای عدم تهعد است و ما به برگزاری و میزبانی آن افتخار می‌کنیم. انتظارات ما از این کارگاه سه روزه در سه محور اصلی تعریف می‌شود اولین محور مرتبط با مفاهیم پایه در حوزه ترویج علم و سیاست گذاری است.
او افزود: انتظار می‌رود بحث‌های این سه روز به ما کمک کند تا از ضرورت ترویج علم، ارکان و مدل‌های نظریه‌ها در رابطه با جوامع علمی و همچنین نقش علم در کشورهای در حال توسعه درک بهتری به دست بیاوریم. این مساله کمک می‌کند با شناخت عمیق‌تری به مباحث ورود کنیم. محور دوم از انتظارات موضوع انتقال تجربیات است. قطعا تک تک شما اندیشمندان در متن های اجتماعی، اقتصادی و سیاسی متنوعی مشعول فعالیت بوده‌اید که در اعمال برخی تحقیقات علمی خود در جامعه با نتایج منفی مواجه شده‌اید. این کارگاه می‌تواند محفل مناسبی را در اختیار اندیشمندان بگذارد تا آنها این تجربیات را منتقل کنند.
او ادامه داد: سومین محور از انتظارات ما در این کارگاه به بحث طراحی پارادیم‌های جدید یا بررسی روش‌های جدید و سیاستگذاری مطابق با روز جامعه است. شرکت کنندگان در این سه روز قطعا در بحث‌هایشان به پارادایم‌های خود اشاره خواهند کرد و راهکارهای مناسبی را به مخاطبان ارایه خواهند داد.
احمدی درباه نقش دولت در ترویج علم گفت: هنگامی که درباره سیاستگذاری ترویج علم سخن می‌گوییم اولین پرسشی که مطرح می‌شود این است که حد و مرز دخالت دولت کجاست؟ باید حد و مرز دخالت دولت در این حوزه را بررسی کنیم که نقش دولت در حوزه ترویج علم در دولت چیست و تا چه اندازه‌ای باید مکانیزم‌های ترویج علم را به‌دست نهادهای مرتبط به این حوزه بسپارد. اگر به حوزه‌های مختلف سیاستگذاری در جوامع مختلف رجوع کنیم در می‌یابیم موضوع نقش دولت دغدغه افرادی است که در این حوزه فعالیت می‌کنند.
وی اضافه کرد: فرض بر این است که دولت مسئول همه راه‌حل‌ها است، اقتصاد سیاسی ما سال‌هاست بر اساس فروش مواد خام شکل گرفته است از این رو ما دارای بخش خصوصی نحیف هستیم و دولت، موتور اقتصاد کشور را به حرکت در‌آورده و مسئول هر مسئله‌ای شناخته می‌شود. در چنین شرایطی زمانی که بحث ترویج علم به میان می‌آید نگاه تصدی گرانه به دولت شکل می‌گیرد که باید اصلاح شود.
مشاور وزیر علوم گفت: در یک جامعه مدرن کالاها و خدمات یا عمومی و یا خاص هستند. پس نقش دولت به طور مشخص تولید کالاهای عمومی است، امنیت و سلامت جزو خدمات عمومی محسوب می‌شوند. کالای امنیت وقتی تولید شد همه می‌توانند از آن بهره ببرند و رقابتی برای مصرف ندارد. کالاهای خدمات عمومی اسثتنایی ناپدپذیر هستند یعنی نمی‌توان کسی را از مصرف آن بازداشت مانند استفاده از هوای پاک. ما باید نظریه کالای عمومی را برای سیاست گذاری ترویج علم مورد توجه قرار دهیم تا دولت به آن ورود کند.
رئیس مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور گفت: در تمامی حوزه‌ها نیازمند نظریه‌هایی هستیم که نقش اساسی دولت را در این حوزه مشخص کند، این نظریه تحت عنوان نظریه کالای‌عمومی مطرح می‌شود و بیانگر آن است که چرا برخی کالاها عمومی هستند و نمی‌توانند توسط بخش خصوصی ارائه شوند.
احمدی تصریح کرد: همچنین کالاهای عمومی، استثنا ناپذیر هستند یعنی این کالاها هنگامی که تولید می‌شوند ممانعت از استفاده آن امکان پذیر نیست. من پیشنهاد می‌کنم نظریه کالاهای عمومی را در سیاستگذاری ترویج علم مورد نظر قرار داده و این بخش‌ها به بحث‌های خصوصی سپرده شوند. ضمن اینکه نقش سازمان‌های مردم نهاد در حوزه ترویج علم را نمی‌توان انکار کرد.
