بهروز عمرانی در همایش تخصصی زبان مادری:
طرح ملی زبانهای در خطر از سال آینده بهطور جدی دنبال میشود
سرپرست پژوهشگاه میراثفرهنگی و گردشگری از جمله اولویتها و ضرورتهای حوزه گویشها و زبانهای محلی را پرداختن به زبانهای در خطر دانست.
به گزارش ایلنا، بهروز عمرانی در همایش تخصصی «زبان مادری» که توسط پژوهشکده زبان شناسی، کتیبهها و متون پژوهشگاه بهمنظور گرامیداشت روز جهانی زبان مادری برگزار شد مطرح کرد.
او گفت: «در واپسین سالهای قرن بیستم زبان شناسان به این توافق رسیدند که یونسکو میبایست برای بحران نابودی زبانها چارهاندیشی کرده و از آنها با اقداماتی همچون حمایت مالی ثبت و ضبط و بررسی اسناد و مدارک پشتیبانی کند.»
عمرانی افزود: «یونسکو بهمنظور حمایت از تنوع زبانی، چند زبانگی، ترویج، شناخت و نگهداشت حدود ۷ هزار زبان موجود در جهان و بهویژه زبانهایی که در معرض خطر هستند و پیشگیری از بحران نابودی زبانها و معاقب آن ناپدید شدن فرهنگها، روز ۲۱ فوریه را روز جهانی زبان مادری نامگذاری کرد.»
او با بیان اینکه زبان مادری تنها زبان نیست بلکه مهمترین نمود یک فرهنگ بوده و پاسداشت آن به منزله ابقا و احیای هویت و فرهنگ جوامع است افزود: «یونسکو سال ۲۰۱۹ را به نام «اهمیت زبانهای بومی در ایجاد و گسترش صلح و آرامش» نامیده است.»
سرپرست پژوهشگاه با اشاره به اینکه کشورها با اجرای مراسم گوناگون در قالب شعر، سرودخوانی، رقصهای محلی، نمایشهای سنتی، انتشار مجله و کتاب این روز را جشن میگیرند، تصریح کرد: «در ایران نیز هر ساله این روز گرامی داشته میشود.»
عمرانی گفت: «پژوهشکده زبانشناسی، کتیبهها و متون بهعنوان نماینده پژوهشگاه میراثفرهنگی و گردشگری، بیش از یکدهه است که به مناسبت این روز مراسمی را در قالب رویداد فرهنگی برگزار و اولویتهای طرحهای پژوهشیاش را نیز به این مهم اختصاص داده و نتایج آنها را در قالب طرحهای پژوهشی، کتاب و مجموعه مقالات منتشر میکند.»
سرپرست پژوهشگاه میراثفرهنگی و گردشگری از جمله طرحهای پژوهشی این پژوهشکده را علاوه بر پرداختن به واژهنامههای گویشی و مستندسازی گویشها، موضوع طرح ملی اطلس زبانی ایران عنوان کرد. طرح ملی اطلس زبانی ایران علاوه بر اینکه مجموعهای از تمامی میراث زبانی کشور است، تمامی لهجهها و گویشها را در خود جای داده است.
عمرانی با بیان اینکه این طرح با هدف عرضه تصویری از سیمای زبانی کشور در حال تدوین است تصریح کرد: «نمونههای گویشی دیجیتالی برای آوانویسی و تهیه اطلس آماده شده است.»
او با بیان اینکه زبان مادری در شکلگیری هویت و شخصیت افراد موثر است و فراگیری زبان مادری بر تداوم پیوند فرد با گذشته و ریشه خود خواهد افزود، اظهار کرد: «از سوی دیگر با نابودی یک زبان در اصل فرهنگ ارزشمند یک قوم همراه با پیشینه تاریخی، اجتماعی و هنری آن از بین میرود. از جمله اولویتها و ضرورتهای دیگر درباره گویشها و زبانهای محلی، پرداختن به موضوع زبانهای در خطر است که از سال ۱۳۹۴ در گروه زبان و گویش رایج پژوهشگده زبانشناسی، کتیبهها و متون مطرح شده و مقدمات آن نیز فراهم گشته است.»
سرپرست پژوهشگاه میراثفرهنگی و گردشگری تصریح کرد: «بنابراین ضرورت مقرر شده از سال آینده این طرح ملی بهطور جدی کار خود را ادامه دهد. گویشهای ایرانی که بهصورت اقلیت در کشورهای همسایه (افغانستان، ازبکستان و...) بهکار میروند نماینده فرهنگ و تاریخ ایرانزمین در آن کشورها هستند و تلاش برای حفظ گویشها در حقیقت کوشش برای پاسداری از میراث فرهنگی کشورمان خواهد بود.»
عمرانی گفت: «با توجه به ضرورت اجرای طرحهای نجاتبخشی براساس برنامهششم توسعه مبنی بر تهیه پیوست تخصصی میراثفرهنگی از یکسو و همچنین شناسایی و مستندسازی میراث فرهنگی ملموس و ناملموس در حوزه ایران فرهنگی، پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، در حوزه پرداختن به زبانها، گویشها و پاسداشت آنها از هیچ کوششی فرو گذار نخواهد کرد.»