مسئولان پیش از طرح‌های انتقال آب به آبخیزداری و اصلاح الگوی کشت بپردازند
رئیس انجمن متخصصان محیط زیست ایران با اشاره به اهمیت انجام طرح‌های آبخیزداری و اصلاح الگوی کشت گفت: برای مدیریت منابع آب می‌توانیم؛ پیش از فکر کردن به طرح‌های انتقال آب از این گونه راه حل‌ها استفاده کنیم.
مجید عباسپور در گفت‌و‌گو با خبرنگار ایلنا درارتباط با چالش‌های موجود در زمینه منابع آب گفت: با توجه به رویکرد تغییر اقلیم که به نوعی درگیر آن هستیم، در سالهای آتی در مورد منابع آبی حتما مشکل خواهیم داشت. عده‌ای خوشحال هستند؛ بارش‌هایی که در این فصل شاهدش هستیم، می‌تواند؛ نشان دهنده بازگشت دوباره دوره ۳۰ ساله بارش‌ها باشد، در حالی که این نوع بارش‌ها با این نگرانی همراه است که بارندگی‌هایی که باید در فصل زمستان رخ می‌داد؛ در فصول گرم‌تر به وقوع پیوسته و نتیجه آن سیل‌هایی است که اکنون شاهدش هستیم.
وی ادامه داد: این اتفاقات سبب کاهش برف‌هایی شده است که باید در یخچال‌های طبیعی ذخیره شوند و در سالهای آتی رژیم آبی مان دچار مشکل خواهد شد. همچنین به دلیل برداشت‌های بی‌رویه از منابع آب نیز دشت‌های ما بسیار خشک شده‌اند، بنابراین نیاز آبی ما در سالهای آتی زیاد خواهد بود.
رئیس انجمن متخصصان محیط زیست ایران افزود: برای حل این مشکلات در کشور طرح‌های انتقال آب مطرح شده است که یکی از مهم‌ترین آن‌ها طرح انتقال آب دریای خزر به مناطق مرکزی از جمله سمنان و یا اتصال دریای خزر به خلیج فارس بود که سالهای بسیاری است که مطرح هستند، اما این طرح‌ها چند مشکل اساسی دارند؛ اول اینکه دریای خزر یک محدوده آبی است که بین کشور‌های حاشیه آن مشترک است و برداشت آب با توجه به شرایط موجود و برنامه‌های مشترک بین کشور‌ها با مسائل حقوقی همراه خواهد بود.
وی اظهار کرد: مساله بعدی این است که اگر قرار باشد؛ آب از خزر به مناطق مرکزی برسد باید از ارتفاعات البرز مرکزی عبور کند و این مساله به قدرت پمپاژ نیاز دارد که هزینه زیادی به همراه خواهد داشت؛ همچنین رفع شوری بالای دریای خزر نیز نیازمند صرف انرژی قابل توجهی است، بنابراین من گمان می‌کنم؛ مطالعات زیست محیطی این طرح به طور کامل انجام نشده است و مطالعات گذشته نیز امکان ناپذیر بودن چنین طرح‌هایی را نشان می‌دهد.
عباسپور با بیان اینکه اجرایی شدن این طرح نیازمند بررسی‌های فنی اقتصادی و زیست محیطی است، اظهار کرد: من فکر می‌کنم با توجه به شرایط موجود اجرای این طرح دورنمای موفقیت آمیزی نداشته باشد.
این استاد دانشگاه در پاسخ به اینکه آیا طرح‌های انتقال آب می‌تواند؛ راه حل مناسبی برای حل مشکل منابع آبی کشور باشد؟ گفت: در حد محدود می‌شود؛ این سیاست را تعقیب کرد، اما مدیریت آب راهکار واحدی ندارد، برای مثال یکی از اقداماتی که قرار بود؛ انجام شود و مدت کوتاهی نیز انجام شد, اما پس از مدتی از آن غافل شدیم؛ طرح‌های آبخیز داری بود، بنابراین راه حل‌های دیگری به جز انتقال آب نیز وجود دارد و می‌توانیم بیشتر به سمت طرح‌هایی برویم که ما را با شرایط هماهنگ کند؛ یعنی برای نمونه در هر جا متناسب با آن منطقه الگوی کشت تعریف کنیم.
وی ادامه داد: اکنون بیش از ۹۰ درصد آب کشور مصارف کشاورزی دارد, در حالی که ما سیاست درستی در رابطه با الگوی کشت نداریم و همینطور در رسانه‌ها می‌شنویم که یک روز سیب زمینی بیش از نیاز کشت شده و یک روز پیاز یا هندوانه؛ که همه این‌ها نشان می‌دهد، هدایتی که باید صورت بگیرد؛ مشخص نیست، بنابراین اگر مدیریت منابع آبی و الگوی کشت درست شود، دیگر نیازی به بسیاری از طرح‌های انتقال آب نخواهد بود.
عباسپور افزود: پیش بینی می‌شد که ما ۴۰۰ میلیارد متر مکعب آب بارشی در کل کشور داشته باشیم که اکنون به دلیل تغییر اقلیم این مقدار در حال کاهش است، بخشی از آبهای سطحی نیز تبخیر می‌شوند یا هدر می‌روند، حال اگر همین مقدار آب را درست مدیریت کنیم و آبیاری درست، آبخیز داری و الگوی کشت داشته باشیم؛ می‌توانیم قدم‌های دیگری را برداریم؛ پیش از آنکه به طرح‌های انتقال آب فکر کنیم.