شیب نزولی کُند کرونا در کشور/ باید به دنبال ساخت واکسن های موثرتری باشیم

«حمید سوری»،  اپیدمولوژیست و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در گفت و گو با خبرنگار ایلنا درباره آخرین وضعیت کرونا گفت: از آنجا که نظام بیماریابی فعالی در کشور نداریم، اعداد و ارقامی که در ارتباط با میزان ابتلاها اعلام می‌شود، چندان معتبر نیستند. درارتباط با آمار بستری و فوت که اطلاعات می‌توانند معتبرتر باشند، بستری‌ها در اکثر نقاط کشور رو به کاهش است، اما متاسفانه مرگ و میرها در سطح کشور، در حالت نوسان قرار دارد. 

او افزود: این مساله برای ما دو پیام دارد، اول اینکه طول مدت این پیک در کشور ما به نظر می‌رسد از میانگین جهانی بیشتر رفته است. زیرا درحال حاضر بیش از ۵۰ روز از پیک ششم گذشته است و هنوز درگیر این بیماری هستیم. از طرفی، مداخلاتی که برای مقابله با پیک ششم و واریانت اومیکرون اعمال شده است، مداخلات موثر یا حداقل زودبازدهی نبوده است و به نظر می‌رسد به غیر از واکسیناسیون اقدام دیگری صورت نگرفته است. 

سوری در ادامه گفت: واکسیناسیون نیز طی یک یا دو ماه اخیر، نسبت به ماه‌های قبل بسیار کاهش پیدا کرده است. بنابراین به نظر می‌رسد جامعه در مدیریت اپیدمی و کنترل پیک ششم چندان نقش فعال نداشته و وزارت بهداشت نیز هیچ بسته جامعی برای مقابله با این پیک ارائه نداده است، لذا می‌بینیم شیب منحنی نزولی پیک ششم در ایران نیز شیب ملایم و کندی نسبت به دیگر کشورها دارد. 

او درارتباط با گمانه زنی‌ها درباره خروج از فاز حاد پاندمی کرونا افزود: شواهد علمی دنیا چنین چیزی را نشان نمی‌دهد که ما در ماه‌های پیش رو روند کاهشی اپیدمی و کم شدن بار اپیدمی را شاهد باشیم. دو مفروض ممکن است برای کشور ما رقم بخورد، یک اینکه با شکل گیری سفرهای نوروزی که شروع نیز شروع شده است، قبل از اینکه پیک ششم به پایان برسد، مجددا وارد پیک هفتم شویم. 

سوری ادامه داد: مفروض دوم این است که وقفه‌ای موقت ایجاد شود، همان طور که سال گذشته چنین اتفاقی رخ داد و پس از آن شاهد پیک هفتم باشیم. البته هیچ سرنوشت محتومی برای هیچ کشوری رقم نخورده است. همه چیز بستگی به سیاست‌ها و رفتارهای جامعه و اقدامات مقابله‌ای در برابر ویروس دارد. 

او درارتباط با پیش بینی‌ها از خفیف‌تر بودن واریانتهای بعدی کرونا گفت: چنین احتمالی وجود دارد اما نمی‌شود براساس سناریوی قبلی چنین نتیجه گیری داشت. برای مثال پیش از دلتا واریانت گاما مشاهده شد که البته در کشور ما نبود و بیشتر در آمریکای جنوبی دیده شد. گاما یک واریانت ضعیف بود، به طوری که در بسیاری از نقاط دنیا اصلا سرایت پیدا نکرد. 

سوری گفت: آنموقع نیز چنین تصوری بود که پس از این واریانت، روند کاهشی شدت و وخامت بیماری را داشته باشیم، اما دلتا آمد و همه مفروضات را به هم ریخت. درباره امیکرون نیز به همین شکل است و ویروس مرتبا در حال جهش است و برای بقای خودش تلاش می‌کند. بنابراین احتمال اینکه بگوییم چون این ویروس نسبت به واریانت قبلی خفیف‌تر شده است، پس واریانت بعدی نیز چنین است، قضاوتی غیرعلمی است. 

او درارتباط با دز چهارم واکسن کرونا افزود: با جهش‌های جدیدی که در ویروس کرونا ایجاد می‌شود، مقاومت در برابر واکسن نیز افزایش پیدا می‌کند. حال اینکه اثربخشی واکسن تا کی می‌تواند افراد را مصون نگه دارد، طبیعتا به مرور زمان کمتر و کمتر می‌شود. به همین خاطر است که جامعه علمی در صدد تولید واکسن‌های جدید با اثربخشی بالاتر است. اینکه ما بخواهیم دزهای چهارم و پنجم را به همین شکل بخواهیم پیش ببریم، قطعا راه حل اساسی برای مقابله با اپیدمی نیست و باید در حوزه واکسیناسیون درصدد تولید واکسن‌های جدید موثرتر باشیم. 

سوری درارتباط با میزان محدودیت‌های مقابله با کرونا در تعطیلات نوروز گفت: مقررات و دستورالعمل‌ها یک بخش قضیه هستند و شاید مهم‌تر از آن این است که چگونه این مقررات را به اجرا دربیاوریم و نظارت و پایش داشته باشیم. متاسفانه درمورد مداخلاتی که تا به حال در کشور صورت گرفته است، چندان به ضمانت‌های اجرایی آن‌ها فکر نشده است. به همین خاطر است که ما تعداد زیادی دستورالعمل برای رعایت پروتکل‌ها داریم اما حدود ۵۰ درصد مردم پروتکل‌ها را رعایت می‌کنند. 

او در انتها افزود: ما باید سازوکارهایی برای اجرای پروتکل‌ها نیز داشته باشیم. طبیعتا نیاز به یک نظام پایش نیز داریم و باید اجرای دستورالعمل‌ها را نیز پایش کنیم که آیا اجرا می‌شود یا خیر و پس از آن ارزشیابی کنیم که این مقررات تا چه اندازه موثر بوده اند. ضعف بزرگ ما این است که مداخلاتمان را در مقابله با اپیدمی ارزشیابی نمی‌کنیم و نمی‌دانیم اندازه اثر هرکدام از آن‌ها چه قدر است. به همین خاطر گاهی چشم بسته آن را تکرار می‌کنیم و گاهی چشم بسته کنار می‌گذاریم و درحال آزمون و خطا هستیم.