مدیرکل دفتر نظارت و پایش مصرف فرآورده‌های سلامت محور وزارت بهداشت:
مسومیت با مواد مخدر، محرک و الکل بیشترین علت مسومیت‌ها در کشور/هیچ موردی از مسمومیت با متانول در سال ۱۴۰۰ نداشتیم
مدیرکل دفتر نظارت و پایش مصرف فرآورده‌های سلامت محور وزارت بهداشت گفت: بیشترین مرگ ناشی از مسمومیت‌ها با سومصرف مواد مخدر، محرک و الکل با ۵۵ تا ۶۵ درصد مسمومیت‌ها از آن سموم دفع آفات، قرص برنج، جونده کش ها، سرب و سیانور، و بعد از آن منواکسید کربن با ۱۱ تا ۱۵ درصد مسمومیت قرار دارد. مسمومیتهای دارویی در کشور ۱۰ تا ۱۵ درصد کل مسمومیت‌ها را تشکیل میدهد.
به گزارش خبرنگار ایلنا، «نوشین محمد حسینی»، مدیرکل دفتر نظارت و پایش مصرف فرآورده‌های سلامت محور وزارت بهداشت گفت: در کشور ما ۱۶ سال است که هفته نخست آبان، هفته جلوگیری از مسمومیت‌ها اجرا میشود. تعداد زیادی از مسمومیت‌ها به خصوص مسمومیت با داروها و سموم دفع آفت و شوینده‌های خانگی که گاهی منجر به مرگ و بستری میشود، با یک دانش ساده در مصرف و نگه داری، قابل جلوگیری است.
او افزود: همزمانی با کرونا و توجه بیشتر به جلوگیری از ابتلا به کرونا باعث شد استفاده از شوینده‌ها افزایش پیدا کند. این مساله آمار مسمومیت را تحت تاثیر قرار داده است، شعار امسال ما به همین دلیل این است که همزمان با کرونا در همه گیری از مسمومیت‌ها پیش گیری کنیم. وقوع مسمومیت چه حاد چه مزمن هم در خانه و هم مشاغل رخ میدهد. کسانی که به دلیل شغلشان در معرض مواد شیمیایی هستند، اگر ایمنی را رعایت نکنند، ممکن است موارد مسمومیت دسته جمعی را در کارگاه‌ها را هم داشته باشیم.
محمدحسینی افزود: از عوامل مسمومیت در فصل سرما مسمومیت با منواکسید کربن است، استاندارد نبودن لوله‌های بخاری و دودکش‌ها می‌تواند به صورت خاموش جان افراد خانواده را بگیرند و بعضا همه خانواده با هم به این دلیل مسمومیت شوند. این هفته درنظر گرفته شده تا توجهات را به این موارد جلب کنیم و براین تاکید کنیم که مسمومیت‌ها قابل پیشگیری هستند.
او در ارتباط با آمار سرانه خودسرانه داروهای مسکن و مدیریت تجویز آنتی بیوتیک‌ها در کشور گفت: بیشترین مرگ ناشی از مسمومیت‌ها با سومصرف مواد مخدر، محرک و الکل با ۵۵ تا ۶۵ درصد مسمومیت‌ها از آن سموم دفع آفات، قرص برنج، جونده کش ها، سرب و سیانور، و بعد از آن منواکسید کربن با ۱۱ تا ۱۵ درصد مسمومیت قرار دارد. مسمومیتهای دارویی در کشور ۱۰ تا ۱۵ درصد کل مسمومیت‌ها را تشکیل میدهد.
محمدحسینی افزود: در مسمومیت داروئی اولین گروه مسکن‌ها هستند که باعث مسمومیت میشوند. اما در مراجعه به بیمارستان‌ها خوشبختانه بسیاری از این افراد نجات پیدا میکنند. متاسفانه ثبتی از مصرف خودسرانه مسکن نه تنها در کشور ما بلکه درکل دنیا وجود ندارد، به این دلیل که افراد آن را اعلام نمیکنند و آمار دقیقی از آن نیست. اما از روی آمار فروش داروها و میزان تجویز آن‌ها میشود گفت در خصوص آرامبخش‌ها مصرف خودسرانه داریم و لازم است که تاکید بیشتری برای آموزش مصرف منطقی این داروها صورت بگیرد.
او در ادامه گفت: ۲۷ آبان ماه، هفته جهانی نگه داری و حفاظت از آنتی بیوتیک‌ها در سراسر جهان برگزار میشود. برای مدیریت مصرف آنتی بیوتیک‌ها برنامه‌های زیادی انجام شده، دوره‌های آموزشی آن به صورت فیلم و ویدیو تهیه شده و همه پزشکان قابلیت دسترسی به آن را دارند. اما متاسفانه با توجه به شیوع کرونا آمار مصرف آنتی بیوتیک‌ها بالا رفته است.
محمدحسینی افزود: متاسفانه در دوران شیوع کرونا همانطور که گفتم با توجه به اینکه اقبال زیادی به ضدعفونی کننده‌ها و الکل ایجاد شده طبیعتا با در دسترس بیشتر قرار گرفتن این موارد، مسمومیت با این مواد را افزایش داد. در ابتدای شیوع کرونا یعنی در نیمه نخست ۱۳۹۹ تعداد زیادی مسمومیت با متانول داشتیم و به صورت دقیق‌تر ۱۰۰۰ نفر مرگ براثر مصرف متانول داشتیم. اما این عدد در سال ۱۴۰۰، ۸۷ درصد کاهش داشت به همان میزان مسمومیت با اتانول که البته میزان زیادی نبوده است و ۴۷ نفر بود، همچنان در همان حدود است و چندان افزایش نداشته است در سال ۱۴۰۰ خوشبختانه مسمومیت با مصرف متانول نداشتیم.
او افزود: با توجه به شیوع کرونا این مواد دردسترس قرار گرفته و ممکن است مسمومیت ایجاد کرده باشد. گاهی این مسمومیت‌ها غیرعمدی بوده و مواد شوینده و الکل و وایتکس مخصوصا در کودکان زیر پنج سال به جای آب خورده میشود و رنگش شبیه است و باید در نگه داری آن دقت جدی شود.
محمدحسینی گفت: داروهای بدون نسخه اقلامی هستند که لیستشان در سازمان غذا و دارو تهیه شده و میتوان روی سایت آن را دید. برای مصرف درست این داروها وعدم تداخل مصرفی و موقعیت زمینه‌ای فرد، استانداردی برای داروخانه‌ها ابلاغ شده که طبق آن داروساز سوالاتی از فرد می‌پرسد و در صورتی که دارو را خطرناک تشخیص دهد به پزشک ارجاع میدهد. نام این دستورالعمل مدیریت ناخوشی‌های جزئی است و کتابحچه راهنمایی درباره آن در اختیار داروخانه‌ها قرار گرفت که مواردی که باید پرسیده و ارجاع شود در آن بررسی شده است. قبلا این دستورالعمل را نداشتیم و داروی بذوخن نسحه میتوانست به افراد تحویل داده شود، اما این استاندارد به زودی در اختیار داروخانه‌ها قرار میگیرد.
او افزود: در سال ۹۹ و ۱۴۰۰ اصلی‌ترین مورد مرگ و میر با مواد مخدر و محرک با اختلاف زیاد با متادون ۴۵ درصد و ترامادول ۲۰ درصد بوده است. این درحالی است که تریاک ۲۸ درصد و شیشه ۸ درصد بوده است. و بعد از آن مسمومیت با مرفین و حشیش و هروئین قرار گرفته اند. دقت در نگه داری داروهای متادون و ترامادول برای افرادی که برای مصرف از آن استفاده میکنند، بسیار مهم است و مسمومیت با آن‌ها بسیار بالا و خطرناک است.
محمدحسینی گفت: مسمومیت با قرص برنج بیش از نیمی از مسمومیتهای سموم و آفات را تشکیل میدهد، علی رغم اینکه عرضه آن ممنوع است. کسی که با قرص برنج مسموم میشود، تقریبا نجات دادن آن غیرممکن است. این قرص به صورت قاچاق عرضه میشود. فقط هم مسمومیت با خوردن آن رخ نمیدهد و گازی هم که از آن متصاعد میشود می‌تواند کشنده باشد. اساسا توصیه می‌کنیم قرص برنج تهیه و فروخته نشود و ما هم به دنبال خریدنش نباشیم
