گزارش ایلنا از ایستگاه سیستم هشدار سریع زلزله پایتخت؛
قبل از رسیدن زلزله به پایتخت، سنسورها پیام می‌دهند/ آمادگی ۲۰ درصدی ارگان‌ها در برابر زلزله بالای ۶ و نیم ریشتر/ ۸۰ درصد شرایط بحرانی از دست ما خارج است/ سقف خدمات‌رسانی به مجروحان تا ۱۰ هزار نفر است
به گفته رئیس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران بررسی‌های انجام شده نشان می‌دهد در مقابل سناریوی زلزله ۶ و نیم ریشتر به بالا، آمادگی مجموعه ارگان‌ها در شهر تهران با ارفاق در حدود ۲۰ درصد است، یعنی ۸۰ درصد شرایط از دست ما خارج است.
به گزارش خبرنگار ایلنا، شهر تهران با محاصره چندین گسل شاخص و تراکم بالای ساخت و ساز مانند یک بمب آماده انفجار است که زلزله‌ای احتمالی به طور مستقیم و غیرمستقیم جان افراد زیادی را تهدید می‌کند. این شهر به واسطه گسل‌های متعددی که دارد، زلزله‌های مهمی را تجربه کرده است. مطالعات نشان می‌دهد تهران تاکنون ۹ زلزله با بزرگای ۷ ریشتر داشته است که به باور محققان این زلزله‌ها دوره بازگشت دارند و تکرار خواهند شد. اگرچه این زلزله‌ها در بازه‌های زمانی رخ داده که تهران این حجم از تراکم را به خود ندیده بود، در نتیجه به دلیل پیچیدگی‌های بافت مسکونی شهر تهران، تراکم بیش از اندازه و فاصله داشتن آن با استانداردهای شهرسازی، وقوع زلزله‌ای به این بزرگا چند میلیون نفر را تحت تاثیر قرار خواهد داد که این مساله انجام اقداماتی در جهت کاهش خطرپذیری این شهر را می‌طلبد که یکی از راه حل‌های موثر در حفظ جان عده زیادی از مردم شهر تهران است. در همین رابطه سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران اقدام به راه اندازی اولیه سامانه هشدار سریع زلزله کرده است که فاز تکمیلی آن از طریق قرارداد با دانشگاه فردوسی مشهد در حال اجرا است. به گفته مدیران این سازمان تکمیل این سامانه می‌تواند شدت خسارات و تلفات زلزله احتمالی در تهران را به میزان قابل توجهی کاهش دهد. تجهیزات سامانه هشدار سریع زلزله مجموعه بزرگی هستند که باید مساحت سرتاسر شهر تهران را پوشش بدهند. به همین دلیل با بررسی‌های زمین‌شناسی و شناسایی کانون گسل‌های شهر تهران، این تاسیسات راه اندازی و به سامانه پایش در سازمان مدیریت بحران شهر تهران متصل شده‌اند تا مخابره‌گر اولین لرزه‌های زلزله پیش از رسیدن به شهر و آسیب‌های احتمالی باشند. خبرگزاری ایلنا در همین راستا، به همراه مدیران سازمان مدیریت بحران و عوامل اجرائی این پروژه به محل یکی از ایستگاههای سیستم هشدار سریع زلزله در منطقه لواسان رفته و جزئیات آن را مورد بررسی قرار داده است.
ضرورت کاهش ابعاد زلزله احتمالی در تهران با توجه به تعدد گسل‌ها
«مجتبی ناموران» همکار مشاور پروژه سامانه هشدار سریع زلزله و عضو هیات علمی دانشگاه فردوسی مشهد در این بازدید به اهمیت این سیستم و اطلاع‌رسانی که در صورت بهره گیری از آن فراهم می‌شود، اشاره می‌کند و می‌گوید: دور تا دور شهر تهران پر از گسل است که به داخل شهر نیز تعمیم داده شده است و با توجه به ویژگیهای خاص شهر تهران، با این اطلاع‌رسانی سریع و همچنین انجام اقدامات تخصصی می‌توانیم ابعاد حادثه احتمالی را به میزان قابل توجهی تقلیل دهیم.
او با اشاره به اینکه فاز آزمایشی سامانه هشدار با ۴ ایستگاه امام زاده هاشم، دماوند، لار و ایستگاه رودهن توسط سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران با همکاری تیم ژاپنی و در قالب پروژه جایکا به مرحله اجرا رسید، می‌گوید: خروجی موفق آن مطالعات، سازمان را به سمت پیگیری این مساله برد و با توسعه ایستگاههای پایشی سامانه سال گذشته سازمان تعداد این ایستگاه‌ها را از ۴ ایستگاه به ۲۶ ایستگاه رسانیده است و بعد از آن ایجاد سامانه جامع شهر تهران در دستور کار سازمان قرار گرفت.
ناموران با اشاره به قرار گرفتن تهران بر روی گسل‌های بسیار متعدد که هر قطعه از آن قابلیت لرزه‌خیزی دارد درباره دلایل چیدمان این ایستگاه‌ها در کنار هم می‌گوید: سعی شده است چیدمان ایستگاه‌ها به گونه‌ای باشد که انجام محاسبات و صدور هشدار به حداقل زمان ممکن برسد. الگوریتم‌ها نیز به گونه‌ای طراحی می‌شود که بهترین خروجی را داشته باشد.
جانمایی ایستگاه‌ها تابع چند پارامتر کاربردی
او درباره اساس جانمایی ایستگاه‌ها می‌گوید: پارامترهای زیادی در جانمایی یک ایستگاه دخیل است، اولین پارامتر به موقعیت شهر تهران باز می‌گردد، پارامتر دوم موقعیت گسل‌های منطقه است. برای این منظور نقشه گسل‌های منطقه قبلا توسط سازمان تهیه شده است که به آن‌ها استناد می‌شود. پارامتر سوم لرزه‌خیزی گسل‌ها است که هم لرزه‌خیزی تاریخی در آن لحاظ می‌شود و هم لرزه‌خیزی دستگاهی. مساله پراهمیت دیگر عدم وجود نویز در محیط است تا نویز محیطی با سیگنال‌های زلزله احتمالی که از ایستگاه‌ها دریافت می‌کنیم تداخل پیدا نکند و محاسبات را تحت الشعاع قرار ندهد.
او می‌گوید از آنجا که طبق برنامه سازمان مقرر است تعداد ایستگاههای شتاب‌نگاری به بیش از پنجاه ایستگاه برسد، جانمایی هر ایستگاه باید با دلیل مشخصی انجام شود و هر کدام از ایستگاه‌ها یک خلاء را پوشش دهند. چیدمان ایستگاه‌ها به گونه‌ای لحاظ می‌شود که زمین لرزه در هر گسلی که اتفاق بیفتد، پوشش خوب ایستگاه‌ها برای لرزه رخ داده وجود داشته باشد. تعیین مکان ایستگاه‌ها به گونه‌ای است که بتوانیم عملکرد گسل‌های اطراف تهران را مانیتور کنیم. نقشه توزیع گسل‌های اطراف تهران از نواحی شرقی گسل مشا شروع می‌شود و ایستگاه‌ها به گونه‌ای جانمایی می‌شوند که بتوان لرزه‌خیزی را با بالاترین کیفیت و در کوتاه‌ترین زمان مانیتور کرد.
از حرف تا عمل در دانشگاه و اجرا چقدر فاصله است؟
اما برخی کارشناسان شهری به غیرکاربردی بودن این قبیل اقدامات و عدم آمادگی تهران در برابر زلزله سخن می‌گویند. آن‌ها معتقدند توسعه علمی در ایران یک ماهیت تئوری دارد که هنوز به دستاورد و بازده عملی منجر نشده است.
«شهرام عباسی» عضو هیات علمی دانشگاه فردوسی مشهد و مدیر پروژه سامانه هشدار سریع سازمان در واکنش به ماهیت تئوری بودن اقدامات تحقیقاتی در ایران و وجود این دغدغه که بین دستگاه‌ها یکپارچگی وجود ندارد و اقداماتی صورت می‌گیرد که در نهایت فقط منتج به انتشار مقالاتی در ژورنال‌های خارجی می‌شود و عملیاتی نمی‌گردد، گفت: با شما موافقم و فاصله دانشگاه با جامعه زیاد شده و اثرگذاری اجتماعی‌اش کاهش یافته است، اما تعامل جامعه ژئوفیزیک با ستاد بحران می‌تواند به اقدامات مثبت بسیاری برای کشور منجر شود، اما این یک مساله صفر و یک نیست و اینکه جامعه دانشگاهی اکنون به عنوان جامعه علمی در کنار مسئولان اجرائی قرار گرفته، نکته بسیار مثبتی است که در خروجی می‌تواند این نگرانی‌ها را کاهش دهد.
اگر سامانه هشدار سریع در زلزله بم بود…
«عبدالرضا قدس» عضو هیات علمی دانشگاه تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان و نماینده دستگاه نظارت سازمان پیشگیری و مدیریت بحران در پروژه هشدار سریع که در این بازدید خبرنگار ایلنا را همراهی کرده است، در مورد ضرورت اجرای این پروژه در تهران می‌گوید: زلزله بم که رخ داد نه بزرگای آن درست تخمین زده شد و نه تخمین مکان آن دقیق بود و اطلاع‌رسانی نیز بسیار دیر اتفاق افتاد. در حالی که آگاهی از هر سه عامل می‌توانست در کاهش شدت خسارات وارده و تلفات اثرگذار باشد. الان زلزله نگاری در کشور به حدی پیشرفت کرده است که مشخصات زلزله ۱۰ الی ۱۵ دقیقه بعد از رخداد زلزله اعلام می‌شود. نتیجه آن را می‌توان در زلزله سرپل ذهاب دید که ده دقیقه بعد از وقوع، بزرگای زلزله و مکان آن به دقت و درستی تخمین زده شد.
او تاکید دارد که نتیجه توجه به علم در اجرا را می‌توان در دو زلزله بم و سرپل ذهاب و بم و می‌گوید: تعداد کشته‌های زلزله بم ۲۸ هزار نفر و سرپل دهاب ۶۰۰ نفر بوده است، یعنی توجه به علوم، پیشرفت‌های قابل توجهی را به همراه دارد. با این کار سرعت زمان هشداردهی و اطلاع‌رسانی بالاتر می‌رود و کل شبکه قابل اطمینان‌تر خواهد بود.
قدس درباره شبکه هشدار سریع زلزله شهرداری تهران می‌گوید: دستگاه‌های شتاب نگار مورد استفاده یکی از بهترین دستگاه‌های موجود در دنیا هستند. تعداد شتاب نگارها هرچه زیادتر شود، دقت این کار و سرعت زمان هشداردهی بالاتر می‌رود و قابل اطمینان‌تر نیز خواهد شد.
او با بیان اینکه بازه زمانی هشداری که توسط سامانه هشدار سریع داده می‌شود وابسته به نوع زمین‌شناسی منطقه است، به ویژگیهای گسل‌های تهران اشاره می‌کند و می‌گوید: در تهران گسل‌ها نزدیک شهر هستند و حتی در داخل شهر نیز گسل داریم که باعث می‌شود که در داخل شهر با یک منطقه کور روبرو باشیم.
قدس می‌گوید هرچه فاصله گسل‌ها از شهر دورتر باشد، زمان هشدار بیشتری خواهیم داشت.
او درباره تاثیر فاصله دستگاه‌ها با شهر در پیش بینی‌ها اینگونه توضیح می‌دهد: فرض کنید شهری دارید و می‌خواهید با دشمنی که قرار است به سمت شهر بیاید مقابله کنید. برای آن پیش قراولی می‌فرستید و هرچه این فاصله دورتر باشد بهتر است چرا که شما زودتر آگاه شده و فرصت انجام برخی اقدامات مقابله‌ای را پیدا می‌کنید. بزرگای اکثر زلزله‌های ایران کمتر از ۷ است. طول گسل مولد زلزله با بزرگای ۷ در حدود ۵۰ الی ۶۰ کیلومتر است. یعنی گسلی که می‌تواند شهر تهران را تهدید کند دارای حداقل طول ۵۰ تا ۶۰ کیلومتر است. برای همین ابتدای شبکه شتاب نگاری حدود ۵۰ کیلومتر از لبه‌های شهر تهران دور است.
سامانه در سه رینگ، ۵۰ ایستگاه تهران را پوشش می‌دهد
او ادامه می‌دهد: در حال حاضر ۲۶ ایستگاه برای سامانه هشدار در نظر گرفته شده که در آینده به بیش از ۵۰ ایستگاه خواهد رسید و در حدود ۳ رینگ، دور شهر تهران را از شرق تا غرب تهران در بر می‌گیرد و دورترین ایستگاه از دماوند در شرق و در غرب ایستگاهی است که صفا دشت کرج را می‌پوشاند.
قدس درباره شناسایی گسل‌های تهران می‌گوید: شناخت گسل‌های تهران هنوز کامل نشده و مساله‌ای است که مستمرا بر روی آن کار می‌شود اما تعداد مهمی از آن‌ها شناخته شده است. این مساله‌ای نیست که جایی به پایان برسد و حتی آمریکا هم همچنان به شناخت گسل‌ها ادامه می‌دهد.
وی درباره اینکه آیا گسلی وجود دارد که با شناسایی آن دچار غافلگیری شوید، می‌گوید: بله، این احتمال وجود دارد. زلزله نگاری خیلی دقیق شده و اگر گسلی فعالیت لرزه‌ای در چند سال اخیر داشته باشد شناسایی شده، اما همه گسل‌ها فعالیت لرزه‌ای ندارند و ممکن است بعد از مدتی فعال شوند.
قدس درباره کم بودن تعداد دستگاه‌های شتاب نگار معتقد است؛ باید اعداد را با مبنای علمی سنجید. تصور شما از کم شاید درست نباشد، تهران حداقل به حدود ۶۵ شتاب نگار نیاز دارد. طبیعی است که هرچه تعداد بیشتر باشد کمک کننده است اما برای این فاصله در تهران و شعاع ایستگاههای پایشی ده کیلومتری که ما در نظر گرفتیم ۶۵ ایستگاه مناسب است.
قدس درباره چالش‌های استفاده از این شتاب‌نگارها و کاربردی بودن آن‌ها می‌گوید: دستگاه‌ها فعلا با کدهای نرم افزاری اولیه به صورت آزمایشی کار می‌کنند تا الگوریتم‌های ژئوفیزیکی متناسب پس از تکمیل مطالعات تهیه و مورد بهره برداری قرار گیرند. در راه اندازی این سامانه یک چالش مربوط به این است که سنسورها را نصب کنیم، چالش بعدی برقراری ارتباطات پایدار با ایستگاه‌ها است، چالش دیگر تشخیص الگوریتم‌های ژئوفیزیکی است که می‌بایست با ابتدای شکل موج و سه ثانیه اول موج تشخیص دهد که چه زلزله‌ای آمده و بزرگای آن چقدر است. دو ثانیه طول می‌کشد تا موج از ده کیلومتری به این محل برسد، بعد از آن سه ثانیه طول می‌کشد تا رکورد را بگیرد و این دستگاه محاسبه کند که زلزله کجا رخ داده، بزرگای آن چیست و چند ریشتر است. این در حالی است که هنوز تمام موج زلزله نیامده است.
او می‌گوید ارسال داده این دستگاه‌ها به صورت زمان واقعی و برخط است و لذا تاخیر ندارد و همه سعی بر این است که دستگاه تاخیر نداشته باشد چرا که تمام فرصتی که در زمان بحران به آن نیاز داریم در حد چند ثانیه است.
ارسال پیش خبر، برای مترو و فرودگاه و…
اما پس از اینکه دستگاه موج زلزله را دریافت می‌کند چه اتفاقی می‌افتد؟ امواج به بخش پایش و مانیتورینگ مرکز هدایت عملیات «EOC» مستقر در سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران می‌رود.
«سید مجتبی حسینی» معاون پیشگیری و کاهش خطر سازمان پیشگیری و مدیرت بحران شهر تهران درباره این مرکز اینگونه توضیح می‌دهد: سازمان پیشگیری و مدیریت بحران مجهز به سه سامانه مجزا است که در زمان‌های مختلف کار می‌کند، یک سامانه مربوط به قبل از رسیدن امواج مخرب زلزله است، دیگری سامانه حین وقوع زلزله و سامانه دیگر پس از وقوع زلزله کار می‌کند. سامانه‌ای که حین وقوع زلزله عملیاتی می‌شود وظیفه آن تعیین موقعیت و بزرگای زلزله است و سنسورها و دستگاه‌های شتاب نگار و لرزه نگار به صورت لحظه‌ای در مرکز مدیریت بحران شهر تهران (EOC) رصد می‌شوند و هر وقت لرزه‌ای رخ دهد، دستگاه‌ها موقعیت و بزرگی زلزله را به صورت خودکار ثبت می‌کنند.
او به دیگر سامانه‌ای که در این مرکز مستقر است تحت عنوان سامانه تخمین سریع خسارات و تلفات زلزله نیز اشاره می‌کند و می‌گوید: سنسورهای شتاب نگاری دیگری در نقاط مختلف داخل شهر نیز نصب هستند و بر اساس شدت لرزه در هر نقطه از شهر، جمعیت آن منطقه و تیپ ساختمان‌ها میزان خسارت و تلفات و مجروحان را تخمین می‌زند.
او در خصوص سامانه مربوط به بعد از وقوع زلزله (سامانه تخمین سریع خسارات و تلفات زلزله) توضیح می‌دهد: پس از زلزله سوالی که ایجاد می‌شود این است که اوضاع شهر از چه قرار است و آمار فوتی‌ها به چه تعداد است، امدادرسانی به چه صورت باید باشد و چگونه می‌توان بحران را مدیریت کرد. در اینجا اهمیت این سامانه مشخص می‌شود. این سامانه به تفکیک ۲۲ منطقه شهر تهران، وضعیت پس از زلزله از خسارات ساختمانی و تلفات انسانی گرفته تا میزان آوار را تخمین می‌زند و خروجی نرم‌افزار مبنای کار مدیریت بحران است و گسیل نیروها به سمت مناطقی که آسیب بیشتری دیده‌اند را مدیریت می‌کند. این سامانه در مدیریت هوشمند پس از زلزله کمک می‌کند.
حسینی درباره سامانه سوم یعنی سامانه هشدار سریع زلزله نیز می‌گوید: در اطراف شهر تهران سنسورهایی را نصب کردیم که با ثبت زمین لرزه و قبل از رسیدن زلزله به شهر پیام می‌دهد و مرکز بحران فعال می‌شود. با این پیش خبر به سرور دستوری ارسال می‌شود که لوله گاز قطع شود، برج مراقبت فرودگاه، خطوط مترو و غیره در جریان قرار بگیرند و به صورت اتوماتیک دستور توقف بسیاری از اقدامات حیاتی و اجرای اقدامات مقابله‌ای را صادر می‌کند. این هشدار می‌تواند در کاهش تعداد تلفات زلزله شهر تهران بسیار موثر باشد و امیدواریم به مرحله‌ای برسیم که بتوانیم اعلام عمومی پیش از رسیدن امواج مخرب زلزله را داشته باشیم. اکنون تنها ۴ کشور دنیا از جمله ژاپن اعلام عمومی زلزله دارند و در برخی کشورهای دیگر از جمله آمریکا اعلام عمومی نمی‌شود.
او تاکید دارد که این چند ثانیه کم، بسیار اثرگذار است و در صورت آموزش مدیریت بحران بسیاری از مردم می‌توانند جان خود را از حادثه نجات دهند.
آمادگی ۲۰ درصدی ارگان‌ها در برابر زلزله
سقف خدمات‌رسانی به مجروحان پس از زلزله احتمالی در حدود ۱۰ هزار نفر است
«رضا کرمی محمدی» ریاست سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران درباره تاثیر این سامانه در جلوگیری از تلفات ناشی از زلزله احتمالی در تهران می‌گوید: بررسی‌های انجام شده نشان می‌دهد در مقابل سناریوی زلزله ۶ و نیم ریشتر با بالا، آمادگی مجموعه ارگان‌های ما در شهر تهران با ارفاق در حدود ۲۰ درصد است، یعنی ۸۰ درصد شرایط از دست ما خارج است.
او ادامه می‌دهد: به طور مثال با ملاحظه ظرفیت خدمات بهداشتی و رسیدگی به مجروحان در تهران، سقف خدماتی که می‌توانیم ارائه دهیم چیزی در حدود ۱۰ هزار نفر است. همانگونه که در شرایط کرونا شاهد هستیم و وقتی تعداد بیماران از تعداد مشخصی بالاتر می‌رود دیگر امکانات جوابگو نیست. حالا این ظرفیت‌ها را در بحث آواربرداری و ساماندهی بعد از آن نیز در نظر بگیرید که هر کدام یک ظرفیت محدود و مشخصی دارند که جوابگوی نیاز ما در زمان بحران‌های بزرگ نیست. لذا ما نیاز به تمهیدات و اقداماتی داریم که تا حد توان از ایجاد خسارات اقتصادی و تلفات انسانی پیشگیری کنند. ایجاد، تکمیل و راه اندازی سامانه هشدار سریع زلزله یکی از اقدامات بسیار مهم در این راستا است.
تاثیر اطلاع‌رسانی عمومی هشدار سریع بر کاهش چشمگیر تلفات و مجروحان؛ از شرایط مطلوب خیلی عقب هستیم
کرمی می‌گوید اینجا اهمیت سامانه هشدار سریع برای ما به خوبی روشن می‌شود. اجازه بدهید این را با یک مثال برای شما توضیح دهم، در بافت فرسوده تهران حدود یک میلیون و دویست هزار نفر ساکن هستند. برآوردها نشان می‌دهد در صورت وقوع یک زلزله قوی، در این مناطق تلفات انسانی و مجروحان بسیاری خواهیم داشت. حالا اگر سامانه هشدار سریع به درستی و به موقع عمل کند و لحظاتی قبل از زلزله، هشدار لازم به مردم و نیروهای امدادی داده شود، همین که مردم به اندازه چند ثانیه فرصت خروج از خانه را داشته باشند، علیرغم فروریزش بسیاری از ساختمان‌های قدیمی، تعداد تلفات و مجروحان به نحو چشمگیری کاهش خواهد یافت. البته این مربوط به زمانی است که اجازه اطلاع‌رسانی عمومی هشدار را داشته باشیم، الان از آن شرایط خیلی عقب هستیم و این امکان از نظر قانونی برای ما وجود ندارد، در حالی که در برخی کشورهای پیشرفته دنیا این اتفاق رخ داده است.
رئیس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران ادامه می‌دهد: کدام امکانات و کدام نوسازی و مقاوم‌سازی شهری و با چه هزینه‌ای تا این اندازه می‌تواند جان انسان‌ها را نجات دهد؟ در حالی که یک سامانه هشدار سریع با هزینه‌ای بسیار منطقی، می‌تواند این ارزش بزرگ را به شهر اضافه کند. ضمنا این را هم در نظر بگیرید که بعد از زلزله وقوع آتش سوزی به دلیل لوله کشی‌های وسیع گاز و حجم گازی که در اثر شکستگی در این لوله در زلزله ممکن است به فضای شهر وارد شود، خود از مخاطرات ثانویه جدی ما خواهند بود. در این صورت قطعا آتش سوزی‌های زیادی داریم که برای آن طراحی‌های خاصی در دست انجام است، به طور مثال با همکاری شرکت گاز استان تهران برج‌های تخلیه‌ای در نظر گرفته شده است که می‌تواند با تخلیه سریع گاز درون لوله‌ها در کاهش آتش سوزی بعد از زلزله بسیار موثر باشد. در همین زمینه، اگر هشدار سریع نباشد ممکن است زیرساخت‌های مجموعه آتش نشانی دچار آسیب‌های جدی ناشی از خرابی ساختمان‌های ۱۳۰ ایستگاه خود شوند و این موضوع به خودی خود یک فاجعه است، چرا که وقتی حادثه‌ای را پیش بینی می‌کنیم به ظرفیت کامل این ایستگاه‌ها اتکا می‌کنیم و تصورمان این است که اینها سالم هستند و به مدیریت بحران بعد از زلزله کمک می‌کنند و توجه نمی‌کنیم که درصد بالایی از خود این ایستگاه‌ها هم ممکن است در حین زلزله زیر آوار بمانند و گرفتار شوند.
او می‌گوید: سامانه هشدار سریع این مجموعه را از آسیب ناشی از زلزله حفظ می‌کند چرا که فرصت کافی به آن‌ها می‌دهد تا ماشین‌ها و تجهیزاتشان را به بیرون ساختمان انتقال دهند و به این ترتیب ظرفیت نیروی آتش نشانی ما حفظ می‌شود. در حال حاضر ما در سازمان داریم روی این سامانه کار می‌کنیم که هم تعداد حس‌گرها و شتاب‌نگارها را همانگونه که در بقیه دنیا موجود است بالا ببریم و هم پیگیری می‌کنیم که زیرساخت‌های لازم برای ارسال هشدار به ارگان‌ها و دستگاه‌های امدادرسان و… نیز به سرعت ایجاد شود.
کرمی به نقش سایر ارگان‌ها در کارآمدی سیستم هشدار سریع زلزله اشاره می‌کند و می‌گوید: نقش سایر سازمانها در این زمینه بسیار مهم است، وقتی دستگاه‌های اجرائی به این سامانه متصل شوند، هر ارگانی باید تعریف کند که بعد از دریافت هشدار زلزله چه کاری را باید به سرعت انجام دهد تا هم از خسارات بیشتر جلوگیری شود و هم امکانات امدادرسانی در خدمت مردم باقی بماند.
تکمیل نشدن ساختمان کنترل مرکزی سیستم گازرسانی در پایتخت
او با اشاره به پیچیدگی‌های سیستم گازرسانی را اینگونه توضیح می‌دهد: یک مشکلی که وجود دارد این است که یک ساختمان کنترل مرکزی برای مدیریت تاسیسات گازرسانی باید وجود داشته باشد که همه شیرهای گاز شهر تهران را کنترل کند اما این مرکز هنوز تکمیل نشده و مشکلاتی در این زمینه دارند. اگر این ساختمان کنترل مرکزی نباشد نمی‌توان آن‌ها را به سامانه هشدار سریع زلزله متصل کرد. بر فرض که شیرهای گاز هم بسته شود، در لوله‌های موجود در زیرزمین حجم گاز زیادی وجود دارد که ممکن است در اثر زلزله در آن‌ها شکستگی ایجاد و مجددا آتش سوزی به همراه داشته باشد. در این راستا ۲۵ برج تخلیه پیش بینی شده در سطح شهر تهران کمک می‌کند تا لوله‌ها در عرض نیم ساعت تخلیه شوند و گاز در ارتفاع ۸۰ متری می‌سوزد. عملکرد همین برج‌ها نیز می‌تواند با اتصال به سامانه هشدار، کارآمدتر و سریعتر شود.
کرمی محمدی تاکید دارد برای رسیدن به یک آمادگی حداقلی در زمان بحرانی از جنس زلزله که به صورت مستقیم حداقل چند میلیون نفر را در شهر تهران تحت تاثیر قرار می‌دهد، توجه به پیشگیری و کاهش خطرپذیری کلید حیاتی در کاهش خسارات و تلفات و امدادرسانی سریع است و سامانه هشدار سریع زلزله یکی از اقدامات پیشگیرانه مهم در تهران است که می‌تواند نقش عمده‌ای در کاهش خطرپذیری شهر ایفا نماید.
گزارش: منصوره محمدی میاب
