کاندیدای ریاست‌جمهوری در گفت‌وگو با ایلنا:
کاندیداها نباید وامدارِ افراد پولدار باشند/ برنامه‌های دولت نهم و دهم در حوزه کاهش آسیب‌ها را بازنگری و اجرا می‌کنم/ مافیای کنکور، اجازه حذف آن را نمی‌دهد
«علیرضا افشار» از کاندیداهای انتخابات ریاست‌جمهوری یکی از چالش‌های انتخابات در کشور را هزینه‌های سنگین تبلیغاتی می‌داند و ضمن تاکید بر حل این مسئله می‌گوید: نامزدها نباید بابت این هزینه‌ها نگرانی داشته باشند و وامدار افراد پولدار شوند، آن کسی که شایسته است، اما پول ندارد، چرا نباید انتخاب شود؟!
به گزارش خبرنگار ایلنا، علیرضا افشار متولد ۱۳۳۰، نظامی و از فرماندهان سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در جنگ ایران و عراق است. او یکی از دانشجویان مسلمان پیرو خط امام بود که در ماجرای اشغال لانه جاسوسی آمریکا مشارکت داشت.از جمله سوابق وی در دولت نهم و دهم می‌توان به معاون سیاسی وزیر کشور معاون وزیر کشور در امور اجتماعی، فرهنگی و شوراها، قائم‌مقام وزیر کشور در امور اجتماعی و فرهنگی و رئیس مرکز امور اجتماعی وزارت کشور اشاره کرد.سردار افشار در سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری ثبت‌نام کرده است. با این کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری در خصوص برنامه‌هایش درباره کاهش آسیب‌های اجتماعی، شوراهای اسلامی شهر تهران، مقوله سربازی، بحران آب، حضور زنان در مناسبات اجتماعی و سیاسی، واکسن کرونا و… گفتگو کردیم. وی معتقد است؛ اقدامات خوبی در دولت نهم در خصوص کاهش آسیب‌های اجتماعی از جمله طلاق و اعتیاد انجام شده که متاسفانه در دولت دهم با بی‌مهری مواجه شده و پس از آن در دولت‌های یازدهم و دوازدهم نیز کلا رها شده است. همچنین وی برنامه مفصلی برای اشتغال و مناسب‌سازی سربازی داشته و با ایجاد تعاونی‌های فراگیر برای اشتغال پس از پایان خدمت، برنامه‌ریزی‌های کرده است. سردار افشار همچنین با برگزاری کنکور به صورت گسترده و سراسری مخالف است و معتقد است که باید کنکور به صورت محدود و توسط دانشگاه‌ها برگزار شود.
در ادامه گفت‌وگوی خبرگزاری ایلنا با این کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری را می‌خوانید؛
با توجه به تاکیدات مقام معظم رهبری در خصوص آسیب‌های اجتماعی، ارزیابی شما از وضعیت این نوع آسیب‌ها در کشور چیست و چه برنامه‌ای برای کاهش آنها دارید؟
آسیب‌های اجتماعی تنوع زیادی دارد و فقط شامل اعتیاد و طلاق نیست، بلکه فهرست بلندبالایی از آسیب‌های اجتماعی داریم که این موارد بر هم اثرگذار هستند یعنی اعتیاد بر افزایش طلاق و همچنین بر حاشیه‌نشینی اثرگذار است، ما نمی‌توانیم یک آسیب را فقط بررسی کرده و آن را حل کنیم و به دیگر آسیب‌های اجتماعی کاری نداشته باشیم. رویکرد باید در خصوص آسیب‌های اجتماعی جامع باشد.ما این رویکرد را در وزارت کشور و شورای اجتماعی در دولت نهم داشتیم، طی ۴ سال تمام آسیب‌ها را با دعوت از کارشناسان دانشگاهی، حوزوی و به ویژه کارشناسان مدیریتی دستگاه‌ها بررسی کردیم و برای هر آسیب یک برنامه ملی تهیه شد. با تقسیم کاری که بین دستگاه‌ها و سازمان‌ها و نهادهای ذیربط صورت گرفت بیشتر رویکرد ما براساس کار با مردم بود. توجه ما بیشتر بر این بود که از ظرفیت‌های تشکل‌های مردمی استفاده شود تا بتوانیم یک آسیب اجتماعی را کاهش دهیم.
در دولت دهم مقداری بداخلاقی صورت گرفت و برنامه‌هایمان رها شد
در این راستا به موفقیت‌های خوبی نیز رسیدیم. در آن زمان در دوره اول ما خیلی حمایت شدیم، بطوری که هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان دولت و مجلس برای کاهش آسیب‌های اجتماعی تصویب کردند. این رقم در آن زمان رقم بسیار بالایی برای کاهش آسیب‌های اجتماعی و ارتقای فرهنگ عمومی بود.ما در سفرهای استانی این برنامه‌ها را دنبال می‌کردیم. متاسفانه در دولت دهم که مقداری بداخلاقی صورت گرفت، برنامه‌های ما رها شد و متاسفانه در دولت یازدهم و دوازدهم همه برنامه‌های ما کنار گذاشته شد.
چند کمپ درمان معتادان رفتیم و دریافتیم، متاسفانه افرادی که در کمپ‌ها ترک می‌کردند بعد از درمان دوباره رها می‌شوند و بیش از ۹۰ درصدشان نیز دوباره به اعتیاد باز می‌گشتند.
کاهش آسیبی مانند اعتیاد دارای سه بخش است، پیشگیری از اعتیاد، درمان معتادان و مقابله با قاچاقچیان. در بخش پیشگیری ما در آن زمان برنامه‌های مفصلی داشتیم و برنامه‌هایی برای صدا و سیما و آموزش و پرورش تهیه شد. دستگاه‌ها باید فرهنگ عمومی را بالا ببرند که کسی سراغ اعتیاد نرود، در بخش دوم که درمان بود ما در آن زمان چند کمپ درمان معتادان رفتیم و دریافتیم، متاسفانه این افراد بعد از درمان دوباره رها می‌شوند و از طرفی بیش از ۹۰ درصد از افرادی که در کمپ‌ها ترک می‌کردند، دوباره به اعتیاد باز می‌گشتند، اینها همه آسیب‌شناسی شده و برنامه‌ای تهیه شد که کمپ‌ها چه روندی را طی کنند تا فردبهبودیافته دوباره به اعتیاد بازنگردد. در برخی از جاها به این برنامه‌ها عمل شد، تشکیلاتی هم به نام معتادان گمنام بود که حدود ۳۰۰ هزار معتاد در سراسر کشور عضو این مجموعه بودند، در واقع این افراد از همدیگر حمایت می‌کنند تا دوباره به اعتیاد باز نگردند. ما نیز از این افراد حمایت کردیم و جلساتی در وزارت کشور داشتیم. اجتماعی در استادیوم ۱۲ هزار نفری آزادی داشتند و من با لباسِ مبدل در آن مراسم شرکت کردم و برنامه‌های خوبی داشتند که این معتادان را حفظ کنند و به اعتیاد بازنگردند. این برنامه‌ها باید حمایت می‌شد و دولت باید از اینها حمایت می‌کرد.
در بخش مقابله با قاچاقچیان هم طرح مفصلی داشتیم، چه جریانی که باید در راس دنبال می‌شد و وزارت اطلاعات و دستگاه‌های امنیتی باید اقدامات‌شان را انجام می‌دادند و چه اقداماتی که در خصوص فروشندگان خرد باید صورت می‌گرفت. ما برای این افراد طرح داشتیم، اردوگاه‌های کار پیش بینی کرده بودیم. البته قانون نیز این موارد را برای نگهداری زندانیان مواد مخدر در شرایط سخت با احترام و بدون اهانت پیش‌بینی کرده است تا در محیط‌هایی نگهداری و بازپروری شوند.
رهاشدن برنامه‌های ملی اعتیاد در دولت روحانی
برای اعتیاد ۵ الی ۶ برنامه ملی داشتیم که متاسفانه در این دولت رها شد، البته ستاد مبارزه با مواد مخدر زحمت خود را می‌کشد، کمپ‌های ماده ۱۶ برای اجباری‌ها آماده شده و باید معتادان متجاهر به اجبار در این کمپ‌ها نگهداری شوند، اما آن حدی از برنامه نیست که دورنمایی داشته باشد تا اعتیاد ریشه کن شود. البته اعتیاد به مواد مخدر فقط بخشی از اعتیاد است و برای اعتیاد به مشروبات الکلی و اعتیاد به دخانیات هم که دروازه اعتیاد است، برنامه داشتیم که متاسفانه این برنامه جامع و خوب ما رها شد.
مردم باید نشاط و تفریحات سالم داشته باشند، از همین رو روش‌های ارتقای نشاط و امید در مردم را مشخص کردیم و بخش‌هایی از این برنامه به صورت آزمایشی نیز اجرا شد، اما متاسفانه دوباره این برنامه‌ها رها شد.
در بخش طلاق و تحکیم تعالی خانواده ما برنامه‌های خوبی داشتیم، تلاش شد که در مقطع تشکیل زندگی با آموزش و مشاوره دادن، استحکام خانواده را تا پنج سال بعد از ازدواج ایجاد کنیم، چراکه بیشترین طلاق‌ها در کشور در همین دوره ۵ سال اول تشکیل خانواده است. طرحی در این خصوص با عنوان مطلع مهر داشتیم؛ قرار بود جزواتی تهیه و منتشر شود. به هرحال دولت باید سرمایه‌گذاری می‌کرد و در این زمینه به ما کمک می‌کرد و ما قرار بود این برنامه‌ها را با مشارکت ان‌جی‌او‌ها انجام دهیم و همچنین قرار بود وزارت کشور در این خصوص یک قدم اجرایی هم بر ندارد. ما حتی برای نشاط اجتماعی هم برنامه داشتیم، مردم باید یک تفریحات سالم و نشاط داشته باشند، در این خصوص نیز شاخص‌های نشاط تعیین شد و در تهران نظرسنجی انجام دادیم و معیارهایی را برای نشاط اجتماعی مشخص کردیم. روش‌های ارتقای نشاط و امید در مردم را مشخص کردیم، بخش‌هایی از این برنامه به صورت آزمایشی اجرا شد، اما متاسفانه دوباره این برنامه‌ها رها شد.
ما باید نگاه جامع به آسیب‌های اجتماعی داشته باشیم، تا این آسیب‌ها کاهش پیدا کند و هم برای سرمایه‌های اجتماعی و نشاط اجتماعی برنامه‌ریزی داشته باشیم تا این نشاط افزایش پیدا کند.
برنامه‌ام، بازنگری در برنامه‌های کاهش آسیب دولت نهم و دهم است
در حال حاضر شاهد آسیب‌های اجتماعی نوظهور هستیم، برنامه برای شما برای شناسایی و رفع این آسیب‌ها چیست؟
برنامه ما بازنگری برنامه‌های دولت نهم و دهم است و شاید یک مقدار آنها را با شرایط جدید تغییر دهیم. الان فضای مجازی قدرت خوبی به نظام داده است، برخی به فضای مجازی به عنوان یک آسیب نگاه می‌کنند در حالی که من فکر می‌کنم فضای مجازی امکان زیادی است که با هزینه کم می‌توانیم یک ارتباط مردمی وسیعتری داشته باشیم و از این طریق در قالب چارچوب‌های تخصصی موضوعات را مطرح کنیم. البته ممکن است برخی از این فضا نیز سوءاستفاده کنند که باید مدیریت شود و این عرصه نباید رها نباشد، اما همانطور که گفتم فضای مجازی یک امکان است. ما هم برنامه‌های آسیب‌های اجتماعی را یک بازنگری خواهیم کرد و هم کل فضای مجازی را یک ان جی او در نظر خواهیم گرفت و در این صورت می‌توان از این ظرفیت در یک چارچوب و برنامه استفاده کرد، اما باید حمایت و نظارت مستمر صورت گیرد.
یعنی شما می‌خواهید برنامه‌های مربوط به کاهش آسیب‌های اجتماعی در دولت نهم و دهم را که نیمه‌کاره مانده است، اجرا کنید؟
بله، دقیقا می‌خواهیم این برنامه‌های دولت نهم و دهم را بازنگری و اجرای آنها را ادامه دهیم.
"تقویت شوراها و شهرداری‌ها"یکی از راه‌های کوچک‌سازی دولت است
شما در گذشته معاون امور شوراها در وزارت کشور هم بوده‌اید، سخنگوی دولت اخیرا اعلام کرده است که با توجه به ردصلاحیت‌هایی که در انتخابات شوراها صورت گرفته، در برخی شهرها تعداد افرادی که تاییدصلاحیت شده‌اند، نسبت به کرسی‌هایی که در شوراها وجود دارد، کمتر است، به نظر شما این سخت‌گیری در احراز صلاحیت‌ها چه تاثیری می‌تواند در سرنوشت شهر و شهروندان داشته باشد؟
این موضوع بعد از سوی دولت تکذیب شد و اعلام کردند که در هیچ شهری تعداد تایید صلاحیت‌ها از تعداد کرسی‌ها کمتر نیست، اما جایگاه شوراها را باید در حدی قرار دهیم که تاثیرگذاری داشته باشد. شوراهای اسلامی شهر و روستا پایین‌ترین سطح تصمیم گیری است که به مردم واگذار شده است. من تنها ایرادی که می‌توانم بگیرم این است که قدرت شوراها خیلی بالا نیست، آقای چمران که رییس مجمع اسلامی شوراها بودند، تلاش کردند که اختیارات شوراها و شهرها را افزایش دهند، در خیلی از کشورها امور اجرایی دولت کلا به شهرداری‌ها محول شده است و شهرداری‌ها خیلی قدرت دارند، چراکه نماینده مردم هستند و مشارکت مردم را در پشت سر خود دارند، این کار دولت را نیز سبک می‌کند و یکی از راه‌های کوچک‌سازی دولت به نظر من تقویت شوراها و شهرداری‌ها است.
هر چه کار به مردم سپرده شود، فساد در آن کمتر است
در قانون نیز فکر می‌کنم، ۱۴ شرح وظیفه برای شهرداری‌ها در نظر گرفته شده است. این کارها باید دیر یا زود انجام شود و هر چه کار به مردم سپرده شود، فساد در آن کمتر است و سلامت و سرعت انجام در کار بیشتر خواهد بود. دولت باید تصدی‌گری کمتری داشته باشد، به نظر من تنها راه این است که بتوانیم مقداری از امور را نه تنها در این بخش بلکه در بخش‌های دیگر مانند آموزش و پرورش به مردم و سازمان‌های مردم نهاد واگذار کنیم، البته راه‌های خصوصی‌سازی نیز داریم. در مجموع واسپاری امور دولت به مردم در شکل‌های مختلف و کوچک‌سازی دولت خیلی می‌تواند موثر باشد.
کاندیداها نباید بابت هزینه‌های سنگین تبلیغاتی وامدار افراد پولدار باشند
این موضوعاتی که شما اشاره کردید، در خصوص اختیارات شوراها است، اما وقتی ردصلاحیت‌ها گسترده باشد و سخت‌گیری در خصوص احرازصلاحیت‌ها انجام می‌شود، ممکن است، برخی از مردم، کاندیداهای مدنظرشان در انتخابات حضور نداشته باشند و در نتیجه در تعیین سرنوشت شهر مشارکت نکنند، به نظر شما این مسئله چه پیامدی برای شهر دارد؟
خوشبختانه در این بخش ظاهرا تاییدصلاحیت‌ها به عهده شورای نگهبان نیست و باید نگاه‌مان به مجلس باشد که چه می‌کند. به هر حال باید نظارت را داشته باشیم. متاسفانه دستگیری‌ها در شوراهای شهرها و روستاها طی دوره گذشته کم نبوده است و متاسفانه این موضوع حیثیت شوراها و شهرداری‌ها را زیر سوال می‌برد. ما باید این جایگاه‌ها را جایگاه مقدس بدانیم و افراد پاکدست و بدون چشم داشت را در این پست‌ها قرار دهیم، بعضا اتفاقاتی می‌افتد که نگران‌کننده است، بنابراین ما باید افراد کاملا معتقد و اهل خدمت را برای شوراها تعیین کنیم. یکی از مشکلاتی که مجلس، شورای شهر و حتی ریاست جمهوری دارد، این است که کاندیداها هزینه‌های سنگین تبلیغاتی دارند، باید ببینیم چه کاری می‌توان انجام داد تا این افراد نیاز به افراد پولدار نداشته باشند که وامدار کسی شوند تا بعد از اینکه در موقعیت قرار گرفتند، بخواهند مسائل آن فرد را حل کنند. من برای این موضوع زمانی که معاون سیاسی وزیر کشور در انتخابات مجلس هشتم بودم، طرح داشتم و طرح‌مان را به مجلس فرستادیم تا لایحه شود.
یکی از چالش‌های انتخابات ما همین هزینه‌های تبلیغاتی است و باید حل شود تا نامزدها برای انتخابات هیچ نگرانی برای تبلیغات نداشته باشند، آن کسی که شایسته است، اما پول ندارد، چرا نباید انتخاب شود؟!
در این طرح آمده بود، امکانات تبلیغاتی نظام را در اختیار دولت قرار دهیم و به طور مساوی بین نامزدها تقسیم کنیم. در حقیقت پیشنهاد شده بود از فرصت صدا و سیما و بخش‌هایی از مطبوعات، تبلیغات شهری و… استفاده شود. ما آنها را احصاء کردیم و قرار بود این را در اختیار کاندیداها قرار دهیم تا برای تبلیغات وابسته به کسی نشوند. یکی از چالش‌های انتخابات ما همین هزینه‌های تبلیغاتی است و باید حل شود تا نامزدها برای انتخابات هیچ نگرانی برای تبلیغات نداشته باشند، آن کسی که شایسته است، اما پول ندارد، چرا نباید انتخاب شود؟!
نگاه جناحی، سم مهلکی بر احراز صلاحیت کاندیداهای شوراست
لذا باید نظارت‌ها را دقیق کرد و افراط و تفریط نداشت، به ویژه اینکه نباید در انتخابات شوراها، نگاه سیاسی داشت، در حقیقت نگاه سیاسی، سم مهلکی بر نظارت‌ها است، البته به معنای جناحی را عرض می‌کنم. البته باید سطح شوراها را بالا بیاوریم، در حال حاضر مقداری سطح شوراها بالا نیست و باید افرادی در شوراها باشند که دانش، تجربه و تحصیلات خوبی داشته باشند و درست است که باید هویت مردمی آن را نگه داریم، اما به هرحال جریان نخبگی باید پشتوانه شوراها باشد که بتواند تصمیمات خوبی برای مردم بگیرد و در شهر به نتیجه برسد.
پس معتقد هستید نگاه حزبی در ردصلاحیت‌ها می‌تواند تاثیر منفی در سرنوشت شهر داشته باشد؟
بله، این نوع نگاه بد است، اما خوشبختانه این موضوع در اختیار شورای نگهبان نیست و نمی‌شود به آنها اتهام بست.
مافیای کنکور، اجازه حذف آن را نمی‌دهد
یکی از مشکلاتی که سال‌هاست با آن مواجه هستیم، مسئله کنکور و مافیای آن است. آقای روحانی هم یکی از وعده‌های انتخاباتی‌شان رفع مشکل کنکور بود، شما برنامه‌ای برای حذف کنکور و برخورد با مافیای آن دارید؟
صددرصد باید این تحول اتفاق بیفتد، من فکر می‌کنم، همین مافیا اجازه نمی‌دهد، ما مشکل کنکور را حل کنیم، وگرنه هر دولت تصمیم داشته است که در این زمینه کاری انجام دهد، شاید راه حل اصلی این مشکل بازنگری در فرآیند آموزش و پرورش باشد و اگر در آموزش و پرورش اتفاق خوبی بیفتد، مشکل کنکور هم حل می‌شود. به خصوص نگاه حرفه‌ای و مهارت آموزی در آموزش و پرورش باید تقویت شود، ما شعار در این زمینه می‌دهیم، اما متاسفانه عمل نکرده ایم. برخی‌ها معتقدند که باید از همان سالهای ابتدایی تغییرات را در آموزش و پرورش ایجاد کنیم. البته این ممکن است یک نگاه افراطی باشد، اما باید در همین مقطع دبیرستان رویکرد حرفه‌ای را در آموزش و پرورش تقویت کنیم و کسی که دیپلم می‌گیرد یک حرفه‌ای آموخته باشد و لزوما نباید دانشگاه برود، حتی دانشگاه‌های ما باید به گونه‌ای حرفه‌ای شوند.
برای مهارت‌آموزی فارغ‌التحصیلان دانشگاهی برنامه دارم
من فارغ التحصیل دانشگاه شریف هستم، یادم می‌آید در زمان ما تقسیم کاری بین دانشگاه‌ها شده بود، یعنی در دانشگاه شریف مهندسی آموزش داده می‌شد و در دانشگاه علم و صنعت تکنسین‌ها آموزش می‌دیدند، اما در حال حاضر همه چیز تغییر کرده و مقطع دکترا در دانشگاه علم وصنعت بیش از شریف است، همه دانشگاه‌های ما یک رویکرد نظری دارند و فارغ‌التحصیلان فاقد مهارت هستند، یعنی کسی که از دانشگاه بیرون می‌آید، تازه باید برود یک حرفه را انجام دهد تا مهارت بیاموزد. به نظر من نظام آموزشی چه آموزش و پرورش و چه آموزش عالی باید با رویکرد مهارت‌ورزی و ایجاد حرفه‌هایی که نیاز نظام است، متحول شود. من طرح‌هایی دارم که بر مبنای آنها بین دانشگاه‌ها با مراکزی که جذب نیرو دارند، رابطه ایجاد می‌شود تا بین اینها تعاملی برقرار شود تا این مراکز نیروهایی را که لازم دارند از قبل بشناسند و آنها را هدایت کرده و حتی کارآموزی داشته باشند تا در نهایت این فرد را جذب کند، که به نظر من این کار شدنی است.
اما در خصوص کنکور نظرم این است که جمعیت ما متاسفانه کاهش پیدا کرده و در حال حاضر دانشگاه‌ها ظرفیت‌های خالی دارند و برخی از دانشگاه‌ها بدون کنکور داوطلب جذب می‌کنند، بنابراین باید رقابت‌ها را به سمت دانشگاه‌های محدودی ببریم که می‌خواهند یک سنجش داشته باشند. این سنجش را می‌توانیم در آموزش و پرورش با استعدادسنجی از نوابع و افراد تیز هوش انجام داد، این کار نیز کاملا شدنی است و بعضا نیز وجود دارد. باید کاری کرد که دیگر کنکور سر راه آنها نباشد و کنکور سراسری جمع شود.
هدررفت حجم زیادی آب در تهران به دلیل پوسیدگی لوله‌ها
کم آبی، یکی از مشکلات کشور است که در برخی از مناطق نیز تبدیل به بحران شده است. آقای کلانتری به عنوان رییس سازمان محیط زیست اعلام کرده‌اند که تا ۵۰ سال آینده کل کشور به جز خوزستان با مشکل آب مواجه می‌شوند و جمعیت گسترده‌ای از ایرانیان که حدود ۷۰ درصد هستند، برای زنده ماندن راهی جز مهاجرت به بخش‌های دیگر ندارند، برنامه شما برای حل مشکل کم آبی در کشور چیست؟
در جلسات بسیج سازندگی، به مسئله آب نیز پرداخته شد، چراکه موضوع آب یک مسئله بسیار مهم است. البته صحبت‌های آقای کلانتری را تایید نمی‌کنم و نمی‌دانم، چقدر این صحبت‌ها کارشناسی است. قبلا نیز زمان‌های کمتری برای خشکسالی در نظر گرفته بودند، اما ما دوره‌های ترسالی خیلی کوتاهی داشتیم که بسیار ارزشمند بود. اما چه این سخنان را تایید کنیم و چه تایید نکنیم، باید به فکر مسئله آب بود. دو راهکار برای حل این بحران وجود دارد و همه آن را می‌دانند، فقط یک همت می‌خواهد که آن را اجرایی کنند.یکی از راهکارها مسئله آبخیزداری و آبخوان‌داری است. این موضوع از گذشته زمانی که من در جهاد سازندگی بودم در اوایل انقلاب مطرح شد و ما نیروها را برای آبخیزداری بسیج می‌کردیم و در کوه‌ها شیارهایی ایجاد می‌کردند تا آب در این شیارها جاری شده و به صورت سیل از کوه سرازیر نشود و از این طریق آب در زمین نفوذ کند.
سرانجام یک روز باید آب شرب از آب با مصرف بهداشتی در تهران از هم تفکیک شود. تا چه زمانی می‌خواهیم آب دیگر مناطق را بکشیم و برای تهران بیاوریم؟!
در خصوص آبخوان‌داری نیز قرار بود در جاهایی که مسیل‌های فصلی وجود دارد در آنجا آب نگهداری شود، قرار بود این طرح‌ها به صورت گسترده انجام شود، اما متاسفانه بعد رها شد، اما برخی از دولت‌ها بعدا به این موضوعات توجه کردند و بودجه‌هایی اختصاص پیدا کرد، اما به صورت فراگیر و ملی نبود. اینجا به نظر باید از گروه‌های جهادی، بسیج سازندگی و نیروهای مردمی استفاده کرد، چرا که کار سخت و یدی است و باید در کل کشور مناطقی که امکان آبخیزداری وجود دارد، این اقدام در آنجا انجام شود. این کار نیازمند یک حرکت و بسیج ملی است در بحث آبخوان‌داری نیز چنین کاری لازم است. با این رویکرد می‌توانیم آب را ذخیره کنیم تا از دست نرود.
رویکرد دوم استفاده بهینه از آب است، ما متاسفانه هنوز که هنوز است، غرقابی‌مان در بخش کشاورزی زیاد است، در حالی که بهترین تکنولوژی‌ها برای بخش کشاورزی وجود دارد و می‌توان با استفاده از تکنولوژی بخش کشاورزی را مدیریت کرد. می‌توان با روش‌هایی مانند تولیدات گلخانه‌ای با کمترین آب و شرایط محیطی خوب محصولات را ارائه کرد. باید به سمت رویکردی برویم که کمترین آب در بخش کشاورزی مصرف شود.
در بخش آب آشامیدنی نیز کشور ما دچار مشکل است، متاسفانه ما برای مصرف بهداشتی هم از آب شرب استفاده می‌کنیم، این کار برای کشور بسیار هزینه‌بر است. البته در تهران مسئله جداست و به دلیل اینکه سیستم لوله کشی از قبل وجود داشته، سیستم پوسیده است.اگر بخواهیم بازسازی کنیم نیز نیازمند یک هزینه بسیار سنگین هستیم، اما یک روز باید این کار انجام شود و باید آب شرب از آب با مصارف بهداشتی در تهران از هم تفکیک شود. تا چه زمانی می‌خواهیم آب دیگر مناطق را بکشیم و برای تهران بیاوریم، همین لوله‌های پوسیده هم کلی از آب را هدر می‌دهد.
ما باید برای اینها برنامه داشته باشیم و از یک جایی شروع کنیم، یعنی برنامه‌ای را فازبندی کنیم و در تهران و کلانشهرها منطقه به منطقه پیش برویم. استفاده درست از آب می‌تواند به بحران آب کمک کند.
شما چنین برنامه‌ای برای رفع مشکل آب در تهران دارید؟
بله، در این زمینه برنامه دارم و قطعا این کار باید انجام شود.
نامزدهای انتخابات ریاست‌جمهوری به مقوله سربازی ورود نکنند
اکثریت جوانان از مدت زمان سربازی گلایه دارند، اما ستاد کل نیروهای مسلح اعلام کرده‌است که هیچ تغییری در خصوص سربازی نباید ایجاد شود، در مقابل مجلس طرح‌هایی در خصوص سربازی ارائه کرده است، نظر شما در خصوص سربازی چیست و آیا برنامه‌ای برای اختیاری کردن و یا تغییر در سربازی دارید؟
دو مطلب باید در این خصوص بگویم؛ مطلب اول اینکه به تمام نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری توصیه می‌کنم، درباره سربازی وارد بحث نشوند، چراکه سربازی یک مسئله درون سازمانی نیروهای مسلح است و اجازه دهیم، ستاد کل قوا در چارچوب مسئولیت‌هایی که برعهده دارند، این کار را دنبال کنند و نامزدها به دنبال بهره‌برداری تبلیغاتی از موضوع سربازی نباشند. ورود کاندیداها به این موضوع جز اینکه فضای بدی را در جامعه ایجاد کند، نتیجه‌ای نخواهد داشت.
اما من طرحی دارم که هم می‌توانم براساس آن این سوال را پاسخ دهم و هم عشق به سربازی را چند برابر کنم و از سوی دیگر این طرح می‌تواند به بخش اقتصادی نیز کمک می‌کند. البته عشق سربازی برای دفاع از کشور باید وجود داشته باشد. پیشنهاد من این است که دولت در پادگان‌های نظامی، دفتر اشتغال ایجاد کند، ما کاری به خدمت نظامی نداریم، اما در هر پادگان دفتر اشتغال ایجاد شود و برای سربازی که وارد پادگان می‌شود در این دفتر پرونده تشکیل داده و تلاش شود در این دفتر اشتغال، فرد در رشته‌ای که مورد علاقه‌اش است در نیروهای مسلح به کارگیری شود. دفتر اشتغال موظف است در ظرف کمتر از دو سالی که با این سرباز ارتباط دارد چند کار را انجام دهد؛ در ابتدا باید استعداد این فرد را شناسایی کند، سپس به آنها مهارت‌هایی آموزش دهد.البته اخیرا با دستور مقام معظم رهبری ارتش و سپاه قرارگاه‌های مهارت‌آموزی را راه اندازی کرده‌اند، اما الان این طرح ابتر است، یعنی آموزشی که به سرباز داده می‌شود، بعدش مبتنی بر آن شغلی در نظر گرفته نشده است.
برای مسکن سربازان، سیستم بانکی را موظف می‌کنیم که با منابعی که دارند، واحدهای کوچک بسازند، یا بخرند و در اختیار سربازان قرار دهند و بعد از پایان سربازی این منازل را به صورت اجاره به شرط تملیک در اختیار آنها قرار دهند.
این دفتر اشتغال موظف است، کلیه امکانات دولتی را بسیج کند تا سربازان بعد از پایان سربازی به سرکار بروند و هم به آنها تسهیلات و تجهیزات بدهد و هم مکان مورد نیاز را در اختیارشان قرار بدهد، حتی با وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی که منابع خوبی برای اشتغال در اختیار دارد، اما الان مورد استفاده قرار نمی‌گیرد، مذاکره کند و از این امکانات و منابع استفاده کند، چراکه سرباز تحت نظارت ما است و دقیقا برای سرباز این منابع هزینه می‌شود. حتی در این طرح پیش بینی شده است، سازمان امور استخدامی، آزمون استخدامی کشور را در پادگان‌ها برگزار کند تا ما از طریق استخدام دولتی، سربازان را بکار گیریم، چراکه در بین سربازان، کارشناس، کارشناس ارشد و دکتر در همه رشته‌ها داریم و از همین رو ادارات باید موظف باشند، نیروهایشان را از بین سربازان تامین کنند. تمام ظرفیت‌ها باید بسیج شود، تا سرباز بعد از پایان سربازی به سرکار برود.
همچنین برای مسکن سربازان، سیستم بانکی را موظف می‌کنیم که با منابعی که دارند یا واحدهای کوچک بسازند و یا بخرند و در اختیار سربازان قرار دهند و بعد از پایان سربازی این منازل را به صورت اجاره به شرط تملیک در اختیار سربازان قرار دهند؛ یعنی در اقساط ۲۰ ساله به سربازان بدهند، البته مالکیت خانه در اختیار بانک است و آخرین قسط را که فرد پرداخت کرد خانه به نام او زده می‌شود. این امر هم در کشورهای اروپایی و غربی تجربه شده است.
تشویق سربازان به ازدواج از برنامه‌هایم است
یک کار سوم هم برای سربازان داریم و آن برنامه برای تشویق به ازدواج است. افرایش سن ازدواج، برای کشور یک خطر است، که این افزایش سن به دلیل مشکلات اقتصادی، عدم داشتن مسکن و… است، البته فرهنگ هم در این زمینه موثر است، لذا ضلع سومی که در خصوص سربازی دیده‌ایم، آموزش فرهنگ است تا تشکیل خانواده دهند. اگر این اقدامات انجام شود، فردی که از سربازی می‌آید آماده تشکیل خانواده است. اگر متوسط سن ازدواج پایین بیاید، باروری بالا می‌رود. یکی از مشکلات آینده کشور پیری جمعیت است، اگر پیرسالی به سراغ ما بیاید همه می‌دانند که با چه مشکلاتی مواجه خواهیم شد.
همچنین با این طرح، آسیب‌های اجتماعی هم کمتر می‌شود، جوان بیکار خیلی می‌تواند آسیب‌زا باشد. من قطعا این برنامه را اجرا می‌کنم، چراکه هم به کار آشنا هستم و می‌دانم این کار شدنی است. یادم می‌آید در گذشته در وزارت کشور بر سر این موضوعات بحث می‌شد و این ظرفیت‌ها منسجم و برنامه ریزی شده نیست، اگر اینها منسجم شود، در درازمدت یعنی بعد از ۱۰ الی ۲۰ سال می‌تواند، تضمین شده باشد.
اما در دو الی سه سال اول اجرای این طرح تا به ثمر نشستن آن، با افراد بیکار بعد از سربازی مواجه هستیم، برای آنها نیز تعاونی‌های فراگیر دیده شده است و اشتغال خرد و خانگی در نظر گرفته ایم. تعاونی‌های فراگیر یک موضوع جدید است. ما تعاونی‌هایی که داریم با مشکلاتی همراه هستند، متاسفانه بخش تعاونی ما یک بخش شکست خورده در کشور است. با وجود اینکه مقام معظم رهبری تاکید داشتند که بخش تعاونی تقویت شود و در برنامه ۵ساله هم برنامه‌ریزی شده بود، اما به دلیل مشکلات ساختاری موفقیتی حاصل نشد. ما این مشکلات را آسیب‌شناسی و طرح تعاونی‌های فراگیر را تهیه کردیم،
این طرح به صورت آزمایشی در مازندران در ۲۰ رشته شغلی در مشاغل خرد و خانگی اجرایی خواهد شد و حدود ۱۴ سرفصل حمایتی از تامین مواد اولیه ارزان و باکیفیت تا حمل و نقل، بسته بندی، برندسازی و… دارد، این موارد از موضوعاتی است که باید اتفاق بیفتد تا در بخش تعاونی به سود برسیم. باید دست واسطه‌ها کوتاه شود، چراکه منابع اصلی را آنها در تولید می‌برند. هرچه ما جلوتر می‌رویم، تکنولوژی، بیکاری را زیاد می‌کند، در یک کارخانه نساجی ده کارگر در یک خط کار می‌کردند، اما الان که کارخانه، پیشرفته شده با یک کارگر هم کار انجام می‌شود و ۹ کارگر بیکار می‌شوند. ما باید برای مشاغل کوچک و خانگی فکری کنیم تا این جمعیت را به سمت این مشاغل سوق دهیم.برای سربازان تحصلیکرده هم می‌توانیم آزمون‌هایی که اخیرا بخش خصوصی برای استخدام برگزار می‌کند را در پادگان‌ها برگزار کنیم تا نیرو از بین سربازان هم در این شرکت‌ها جذب شوند.
در قرارگاه مهارت آموزی ستاد کل نیروهای مسلح در حال حاضر این اقدامات انجام می‌شود، قرار است این برنامه شما در راستای همین برنامه باشد؟
این برنامه مکمل هم هستند. اما این برنامه در حال حاضر ناقص و ابتر است وقتی آموزش می‌دهد اما منابع و امکانات نداشت و حمایت نشود نمی‌تواند سرکار برود. صرفا با آموزش دادن مشکل حل نمی‌شود البته آموزش بسیار مهم است.
به جای همه مردم باید بیماران را قرنطینه می‌کردیم
در خصوص ایمنی جامعه در مقابل ویروس کرونا شما معتقدید، باید صرفا از واکسن داخلی استفاده کنیم یا از واکسن خارجی و وارداتی نیز بهره گیریم؟
فکر نمی‌کنم کسی مخالف واردات واکسن از خارج به کشور باشد و دولت هم به دنبال آن بود، اما هم منابع ما برای تامین واکسن محدود است و از آن مهمتر مخالفت‌هایی است که برای واردات واکسن به کشور صورت می‌گیرد، هم از سوی آمریکا و هم از سوی هم پیمانانش. الان هم دزدی واکسن در دنیا اتفاق می‌افتد به هر حال دنیا با مشکل کمبود واکسن مواجه است. اینکه همت عالی متخصصان ایرانی، ما را در آینده نزدیک خودکفا می‌کند و حتی می‌توانیم صادرات واکسن کرونا داشته باشیم یک اتفاق بزرگ است و از همه افرادی که در این کار سهیم بوده‌اند، تشکر می‌کنم.
اما من یک تبصره دارم و آن هم این است که کاش در آن ابتدای شیوع کرونا ما با طرحی که در دانشگاه عالی دفاع ملی داشتیم جلوی شیوع را می‌گرفتیم. ما می‌خواستیم که از تجربه واکسیناسیون فلج اطفال در کشور استفاده کنیم. هرکسی که مشکوک به کروناست و یا کرونا دارد با کمک بسیج در منزل نگهداری کنیم. حتی غذا و مایحتاج آنها را در درب منزل قرار دهند و بجای اینکه مردم را قرنطینه کنیم، افراد بیمار را قرنطینه کنیم در آن زمان که هنوز شیوع این قدر گسترده نشده بود، این کار شدنی بود. کاری که چین کرد هم همین بود و توانست جمعیت چند میلیاردی را مدیریت کند و اجازه نداد افراد کرونایی از منزل خارج شوند. البته نظام کمونیسیتی است و قادر به کنترل جمعیتش است، ما هم بسیج را داشتیم و می‌توانستیم از ظرفیت بسیج استفاده کنیم. ما این طرح را نوشتیم و برای ریاست ستاد کل ارسال کردیم و آنها هم به ستاد ارسال کردند، اما کم‌توجهی شد. بعد از آن آمدند با بسیج طرح شهید قاسم سلیمانی را شروع کردند، اما الان که شیوع گسترده شده مدیریت این کار سخت است.اما اگر به ما واکسن بدهند ما همین الان هم می‌توانیم بخریم، اما با دو مشکلی که عرض کردم مواجه هستیم.
برای ریشه‌کنی فقر باید افراد محروم را توانمند کنیم
یکی دیگر از مشکلات کشور این است که قشر ضعیف جامعه در پی مشکلات اقتصادی در حال افزایش است، برنامه‌ای برای بالا آمدن سطح رفاه و معیشت اقشار کم درآمد و ضعیف جامعه دارید؟
چند کار باید باهم انجام شود تا این مسئله و مشکل حل شود، یکی همین اقداماتی است که دستگاه‌های حمایتی حاکمیتی برای حل مسئله حاشیه نشینی دارند. در گذشته مهاجرت از روستاها به حاشیه شهرها داشتیم و حاشیه نشینی این گونه ایجاد می‌شد، اما این مشکلات گرانی مسکن و بالا رفتن اجاره‌ها باعث شده است که مهاجرت از درون شهر به حاشیه داشته باشیم. در حاشیه مناطقی مانندپاکدشت هم اجاره‌ها و قیمت مسکن به دلیل مراجعاتی که از تهران به این مناطق می‌شود بالاست. این نشان می‌دهد که آن خطری که ما در بحث نظری داشتیم در عمل هم در حال شکل گرفتن است و باید با تثبیت قیمت‌ها جلوی آن را بگیریم.ما برای مشکل حاشیه نشینی طرح داریم و بین ۲۰ دستگاه و سازمان‌ها تقسیم کار شده است که به مناطق حاشیه‌نشین برسیم.
در گذشته دو نظر در خصوص حاشیه نشینی وجود داشت و بر سر آن اختلاف وجود داشت. عده‌ای می‌گفتند اگر به مشکلات حاشیه نشینی برسیم و به مناطق حاشیه‌نشین توجه کنیم باعث تشویق حاشیه نشینی می‌شود و باعث می‌شود روستاییان به این مناطق بیایند، لذا نباید به این مناطق توجه شود. ما با این نظریه در وزارت کشور مخالف بودیم. براساس آن نظریه ما ۱۰ الی ۱۲ میلیون نفر حاشیه‌نشین داشتیم و باید رها می‌کردیم تا به روستاهایشان بازگردند. اما طرحی را تهیه کردیم و بین ۲۰ دستگاه تقسیم وظیفه کردیم تا خدمات اولیه و کلی به این مناطق داده شود. مقام معظم رهبری با حضور مسئولان و سران قوا جلساتی را در دفتر خودشان برگزار کردند و اراده نظام رسیدگی و ساماندهی مناطق حاشیه‌نشین شد.
اما برای کاهش متقاضیان حاشیه نشینی و تحت پوشش قرار گرفتن قشر محروم توسط سازمان‌های حمایتی برنامه ما همان است که عرض کردم، یعنی فکر می‌کنم اگر تعاونی‌های فراگیر برای مشاغل خرد و خانگی اتفاق بیفتد و بجای اینکه به این افراد ماهی دهیم ماهیگیری یاد دهیم که این بسیار موثر است. البته برخی از نهادها مانند کمیته امداد تلاش‌شان این است که بیشتر به اشتغال این نوع افراد کمک کنند. اما در سطح ملی این اتفاق نیفتاده است و همه دستگاه‌ها مانند بنیاد مستضعفان، ستاد اجرایی حضرت امام و… باید دست به دست هم دهند تا این اشتغال را در سطح خرد و خانگی تعریف کرده و سودآور شود و اشتغال پایدار و زنجیره حمایت اقتصادی اتفاق بیفتد. ما برای ریشه کنی فقر باید افراد محروم را توانمند کنیم.
برای کولبران هم برنامه‌ای دارید؟
ما برای کولبران برنامه خاصی داریم، زمانی که در زمان آقای هاشمی رفسنجانی من در بسیج بودم برای واکسیناسیون فلج اطفال ده طرح را آماده کردیم. یکی از طرح‌ها به نام کمربند سبز بود در این طرح قرار بود ما نقاط مرزی کل کشور را که زمینش حاصلخیز بود و آب لازم را داشت به زیر کشت ببریم. گفتیم با بسیج امنیت مناطق را برقرار می‌کنیم و از بومی‌ها نیروها را تامین کنیم تا امنیت را برقرار کنیم. این برنامه در چندنقطه از نقاط مرزی کشور در سمت خراسان جنوبی اجرا شد، اما متاسفانه بعدا رها شد، اما راه همین است که ما بیاییم برای مرزنشینان اشتغال ایجاد کنیم تا صرفا مجبور نباشند کوله‌بری کنند. کوله‌بری هم یک نوع شغلی است که با مدیریت مناسب می‌توانیم از آن استفاده کنیم ما از این طریق می‌توانیم تحریم را دور بزنیم تبادل کالا کمکی هم به اقتصاد کشور می‌کند، اما باید مدیریت شود.
این کوله‌بران سودی نمی‌برند و بیشتر این صاحبان سرمایه هستند که سود اصلی را می‌برند که باید جلوی این ظلم گرفته شود و حق این افراد داده شود، اما کار اصلی ما این نیست که کوله بری را تقویت کنیم. باید اشتغال را در سبک‌های مختلف در نقاط مرزی سامان دهیم.
شما معتقدید که باید کوله بری ساماندهی شود؟
هم کوله بری ساماندهی شود و هم اشتغال مرزداران تقویت شود.
نگاه جنیستی در بحث‌های سیاسی خوب نیست
آیا شما برنامه‌ای برای حضور زنان در دولت و مناسبات اجتماعی دارید؟
ان شاءالله خداوند توفیق دهد که خدمت می‌کنیم، اما اگر نشد هم تجربیات‌مان را در اختیار دولت بعدی قرار خواهیم داد. مسلما زنان به ویژه در حوزه‌های تخصصی و به صورت عام خیلی می‌توانند در تصمیم‌سازی و تصمیم گیری موثر باشند. این نگاه جنیستی که به زنان و مردان در بحث‌های سیاسی می‌شود، نگاه خوبی نیست. باید تعادل در کار داشته باشیم و به این نگاه کنیم که از نظر توانمندی‌های تخصصی و شایستگی چقدر می‌تواند موثر باشند. وزیر بهداشت ما خانم بودند و توانستند خیلی موفق وزارت خانه را اداره کنند. اینکه همه کابینه یا نصف کابینه زن باشند، امکان‌پذیر نیست و اینها بحث‌های ژورنالیستی است ما باید ببینیم شایستگی‌ها در چه حدی است و از آنها استفاده کنیم. ما خیلی از عرصه‌ها را داریم که زنان در آنها موفق‌تر از آقایان هستند. ما در همه جا باید از حضور زنان استفاده کنیم.
زنان برای حضور در کابینه مدنظرتان است؟
ان شاءالله. البته قابل بررسی است و باید بررسی کنیم افرادی برای این کار مدنظرم نیست. به نظرم می‌رسد نامزدهای جبهه انقلاب از نگاه‌های جناحی بالاتر است، این افراد همه باید زیر بال دولت آینده بیایند. حتی مدیران لایقی که نامزد هم نشده‌اند همه باهم باید بیایند. وقتی همه باهم باشند خدا هم کمک می‌کند لذا کابینه ما شامل همه افراد مدیر، لایق و شایسته جبهه انقلاب است، هر کسی در جبهه انقلاب نیست مشکل خودش است.
علیرغم همه خط کشی‌هایی که بین اهل سنت و شیعه می‌شود، در کشور ما همه اهل سنت، محب اهل بیت هستند. در واقع اهل سنت جزو جامعه اسلامی ما هستند و افراد شایسته آنها می‌توانند در دولت باشند.
اینکه اشاره کردید، در کابینه شما همه افراد می‌توانند حضور داشته باشند، شامل اقلیت‌های مذهبی و اهل سنت هم می‌شود؟
شایستگی‌ها برای ما ملاک است، قطعا این افراد هم می‌توانند منصب‌هایی داشته باشند، قبلا هم بوده است و هیچ مشکلی ندارد.
علیرغم همه خط کشی‌هایی که بین اهل سنت و شیعه می‌شود، در کشور ما همه اهل سنت، محب اهل بیت هستند، ما چرا باید به مسئله شیعه و سنی دامن بزنیم. اهل سنت جزو جامعه اسلامی ما هستند و افراد شایسته آنها می‌توانند در دولت باشند. موضوعی که وجود دارد این است که چون این افراد جمعیت کمی دارند خود به خود نسبت جمعیت شایسته‌شان کمتر است، برای همین اگر جایی هم مسئولیت داشته باشند دیده نمی‌شود.
گفت‌وگو: نجمه رحمتی
