استقرار نظام مدیریت سبز در دانشگاه‌ها، شرایط پیاده‌سازی «دولت سبز» را فراهم می‌کند
معاون اداری، مالی و مدیریت منابع وزارت علوم، تحقیقات و فناوری با اشاره به اهمیت توسعه مدیریت سبز در کشور گفت: استقرار نظام مدیریت سبز در دانشگاه‌ها و به تبع آن توسعه این مهم در سطح کشور، شرایط پیاده‌سازی و اجرای «دولت سبز» را فراهم می‌کند.
به گزارش ایلنا، محمدتقی نظرپور در نشست ارائه تجربیات مدیریت سبز دانشگاه‌ها که با حضور قائم مقام وزیر علوم و همچنین حضور مجازی (برخط) ۱۵۴ دانشگاه، امروز (سه‌شنبه) در سالن شهدای جهاد علمی وزارت برگزار شد، گفت: امروزه جایگاه و انتظاراتی که از آموزش عالی کشور و به ویژه دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی می‌رود، نسبت به قبل تغییر کرده است و انتظار جامعه این است که نقش و جایگاه دانشگاه‌ها در عرصه تغییر و نوآوری و به تبع آن توسعه پایدار و همچنین حفاظت از ارزش‌های سنتی و نوین جوامع بشری به شیوه مناسب ایفا نماید.
وی افزود: به همین جهت ضروری است دانشگاه‌ها در راستای حرکت به سمت توسعه پایدار و ارتقای مولفه‌های زیست محیطی زیستگاه بشری، فعالانه مشارکت کرده و ابعاد و مولفه‌های مدیریت سبز در دانشگاه‌ها را شناسایی کنند که اگر این اتفاق بیفتد راهگشای مسیر مدیریت سبز و حل معضلات زسیت محیطی شهرها و در نهایت کشور خواهد بود.
نظرپور با اشاره به ابعادی که در مدیریت دانشگاه‌ها می‌توان به آن توجه کرد، اظهار داشت: سیاستگذاری، برنامه‌ریزی، مدیریت منابع مادی و تجهیزاتی، رهبری، راهبردها، فناوری‌های نوین، مباحث اجرایی و امور سازمانی دانشگاه‌ها، منابع مالی و انسانی، پژوهش و آموزش، ارتباط با محیط پیرامونی و نظارت و ارزیابی از مهم‌ترین برنامه‌های اجرای مدیریت سبز در دانشگاه‌هاست.
وی ادامه داد: در پارادایم توسعه پایدار تضادی بین رشد اقتصادی و حفظ بهبود وضعیت محیط‌زیست نمی‌بینیم و گاهی اوقات این بحث‌ها به صورت نظری هم مطرح می‌شود و اگر ما بتوانیم بسترهای مناسبی برای ارتقای بهره‌وری، کیفیت و رقابت‌پذیری، خلاقیت و نوآوری در مصرف بهینه مواد و بهره‌مندی از محیط زیست مطلوب را در کنار شاخص‌های رشد اقتصادی و اجتماعی ایجاد کنیم؛ همه اینها می‌توانند از طریق استقرار نظام مدیریت سبز در سطح کشور و در نهایت پیاده‌سازی و اجرای «دولت سبز» را فراهم کند. باید کمی فراتر از این موضوعات فکر کنیم و «دولت سبز» را به عنوان یکی از مهم‌ترین دستاوردها مورد توجه قرار دهیم.
معاون اداری، مالی و مدیریت منابع وزارت علوم تاکید کرد: نکته مهم این است که دانشگاه‌ها نقطه آغازین توسعه کشورها هستند و مسیر توسعه هم از درون دانشگاه‌ها می‌گذرد و هیچ نهاد اجتماعی به اندازه دانشگاه در این مقوله‌ها تاثیرگذار نیست. آموزش عالی از جهات مختلف در تمامی ابعاد توسعه نقش اساسی دارد. میراث بالای توسعه یافتگی در کشورهای پیشرفته مرهون آموزش و به خصوص ارائه آموزش عالی است.
وی تصریح کرد: مدیریت سبز می‌تواند به عنوان مدل عملی برای توسعه پایدار در دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی و پژوهشی کشور باشد و به عنوان مبدا تحولات و بستر فرهنگ‌سازی عمومی قلمداد شود. سیاستگذاری و برنامه‌ریزی مهم‌ترین مولفه‌هایی هستند که در مدیریت سبز دانشگاه‌ها باید مورد توجه جدی قرار گیرد. در حقیقت این مبحث به این دلیل اهمیت دارد که سیاست‌های مصوب در دانشگاه و برنامه‌ریزی‌هایی که انجام می‌شود ارتباط و پشتوانه اجرایی بالاتری را می‌تواند داشته باشد، در صورتی که در حوزه مدیریت سبز سیاستگذاری دقیق انجام شود و برنامه اجرایی آن هم تنظیم شود، با تغییر مدیران دانشگاه‌ها نیز این برنامه‌ها متوقف نخواهد شد. تغییرات در حوزه مدیریتی در سطح کشور و در حوزه آموزش عالی هم هست اگر بتوانیم برنامه ریزی منسجم و خوبی را انجام دهیم، با تغییر مدیران کمتر نسبت به برنامه‌ریزی‌های دقیق انجام شده تغییرات ایجاد خواهد شد.
نظرپور اضافه کرد: دانشگاه سبز رویکردی است که از یک سو بر اصلاح چرخه‌های مصرف مواد و انرژی و از سویی دیگر بر کاهش تولید آلاینده‌ها و مواد زائد در دانشگاه‌ها تاکید دارد. در بیان کلی، دانشگاه سبز، دانشگاهی است که همه فعالیت‌ها در آن بر اساس جنبه‌های سه‌گانه توسعه پایدار یعنی پایدار محیطی دربرگیرنده اجتماعی و زیست‌پذیری اقتصادی صورت می‌گیرد و نشان دهنده تعهد و باور به نقش مراکز آموزش عالی در نزدیک شدن به توسعه پایدار است.
وی سه نکته را به عنوان رکن اساسی در این رویکرد عنوان کرد و آن‌ها را کاهش هزینه‌های عمومی و جاری در دانشگاه‌ها با طرح مدیریت سبز، ترویج رفتارهای آموزشی و پژوهشی مبتنی بر کاهش مصرف، تربیت نسلی از دانش‌پژوهان و متخصصان دانست که به عنوان حرفه‌مندان جامعه پیامد عملکرد خود را در محیط زیست ردیابی می‌کنند.
نظرپور پیاده‌سازی و استمرار مدیریت سبز در دانشگاه‌ها را نیازمند منابع مالی دانست و گفت: فعالیت‌ها در این حوزه باید ارتقاء پیدا کند و برای مدیریت منابع مالی و در کنار آن مدیریت منابع انسانی نیز توجه ویژه داشته باشیم. اگر بخواهیم مدیریت سبز را در دانشگاه‌ها پیاده‌سازی کنیم بدون منابع انسانی امکان‌پذیر نیست.
وی افزود: ابعاد دیگری که باید مورد توجه قرار گیرد موضوع آموزش و پژوهش است، ارتباط با محیط و نظارت و ارزیابی نیز همین‌طور باید مورد توجه قرار گیرد. انتظاری که از دانشگاه‌ها می‌رود این است که تولید و مصرف خود را بر ساختاری پایدار برنامه‌ریزی کنند. برای نمونه کاربست‌هایی برای کاهش انتشار دی اکسید کربن و استفاده از ابزارهای کنترل آلاینده‌ها برای بازسازی پایدار به عنوان کار بست حفاظت از انرژی، مدیریت منابع آب و بازیافت پساب خاکستری جزو مجموعه اقداماتی باشد که در دانشگاه‌ها انجام می‌شود.
معاون اداری، مالی و مدیریت منابع وزارت علوم در پایان خاطرنشان کرد: نکته نهایی هم اینکه هدایت پژوهش‌ها به سوی موضوعاتی مربوط به توسعه پایدار مطابق با شرایط و وضعیت هر جامعه و باز تعریف نظریه‌ها و مفاهیم مرتبط با آن در مراکز آموزش عالی باشد که این موضوع می‌تواند به توسعه راه حل‌های اجرایی و فناوری‌های قابل بکارگیری در متن هر جامعه، برای رویارویی با چالش‌های مرتبط با آن بیانجامد.
