مدیرعامل جمعیت امام علی(ع) در گفت‌و‌گو با ایلنا:
۱۵۰۰ کودک بازمانده از تحصیل را تحت پوشش قرار دادیم / آموزش و پرورش به وعده‌های خود عمل نمی‌کند
متاسفانه هنوز موفق به تهیه کتاب برای مقطع سال اول دبستان نشده‌ایم و دانش آموزان تحت آموزش ما با استفاده از کتاب‌های کمک درسی آموزش می‌بینند.
مدیرعامل جمعیت امام علی(ع) درباره کودکان بازمانده از تحصیل گفت: در حال حاضر حدود ۱۵۰۰ نفر از این کودکان در خانه‌های علم ما مشغول به تحصیل هستند که حدود ۹۵۰ تن از آنان را کودکان افغان تشکیل می‌دهند.
زهرا رحیمی در گفت‌و‌گو با خبرنگار ایلنا با بیان اینکه این کودکان افغان عمدتا به دلیل نداشتن هزینه تحصیل، نداشتن کارت اقامت و… از تحصیل باز می‌مانند، گفت: برخی از این کودکان دارای مادر ایرانی و پدر افغان هستند که در بسیاری از موارد پدر‌ها از ایران خارج شده و مادر را با فرزندانی بی‌هویت تنها گذاشته‌اند. همچنین بسیاری از کودکانی که دارای اوراق هویت نیستند، نیز در زمره بازماندگان از تحصیل هستند.
برخی از کودکان فاقد شناسنامه حاصل ازدواج موقت هستند
مدیرعامل جمعیت امام علی(ع) درباره کودکان ایرانی بازمانده از تحصیل اظهار کرد: مهم‌ترین دلیل بازماندن از تحصیل کودکان ایرانی فقر اقتصادی است. به ویژه زمانی که فقر اقتصادی با فقر فرهنگی توام می‌شود، چرا که در چنین شرایطی گزینه دارای بار مالی برای خانواده حذف می‌شود و حتی اجبار فرزندان به کار کردن جایگزین تحصیل آنها می شود.
وی افزود: برخی از این کودکان که با وجود ایرانی بودن شناسنامه و اوراق هویت ندارند، حاصل ازدواج‌های موقت ثبت نشده بوده و تعدادی نیز فاقد سرپرست یا بدسرپرست هستند.
رحیمی عنوان کرد: گاهی نیز فرزندان والدینی که شدیدا درگیر اعتیاد هستند، به دلیل عدم پیگیری برای دریافت اوراق هویتی یا پیگیری نکردن وضعیت آموزشی آنان از تحصیل باز می‌مانند. همچنین در مواردی کودک به دلیل تولد در منزل یا زندان گواهی تولد ندارد. اگرچه ما با همکاری اداره حمایت از زنان و کودکان دادگستری توانستیم؛ برای بیش از ۱۵۰ نفر از این کودکان از طریق پیگیری‌های حقوقی و حتی در مواردی انجام آزمایش «دی ان ای» برای تعیین پدر یا مادر شناسنامه گرفته و برخی از آنها را در مدارس ثبت نام کنیم.
کیفیت آموزشی مدارس مناطق محروم پایین است
وی با طرح این سوال که آیا محیط مدرسه برای این گروه از کودکان مفید است یا خیر، تصریح کرد: به طور کلی شاید بتوان گفت که حضور در مدرسه به جای بودن در خیابان و خانه در میان برخی خانواده‌ها، انتخابی میان بد و بد‌تر است زیرا در بسیاری از موارد مدارس واقع در مناطق محروم خود از محرومیت رنج می‌برند.
وی با بیان اینکه رفتن به مدرسه دلیل بر باسواد شدن نیست، گفت: در موارد بسیاری در نظام آموزشی رسمی با کودکانی مثلا در مقطع سوم دبستان مواجه می‌شویم که هنوز قادر به خواندن و نوشتن نیستند.
رحیمی با تاکیدبر اینکه آموزش و پرورش در تعامل با این گروه از کودکان با مشکل جدی مواجه است، بیان کرد: متاسفانه برخی مدارس شرایط خاص برخی کودکان را نادیده گرفته و انتظار دارند؛ عملکرد آنان همانند سایر دانش آموزان باشد. به همین دلیل بسیاری از این کودکان از ادامه تحصیل در مدرسه منصرف شده یا ترجیح می‌دهند، تحت آموزش‌های غیر رسمی قرار بگیرند.
رویکرد مدارس نسبت به دانش‌آموزان با شرایط خاص منعطف نیست
وی ادامه داد: ما در جمعیت امام علی(ع) و بسیاری دیگر از سازمانهای مردمی، نسبت به کودکان در معرض آسیب‌های اجتماعی رویکردی مددکارانه و انعطاف پذیر داریم در حالی که این گروه از دانش آموزان توانایی برآورده کردن توقعات مدارس را ندارند.
رحیمی اظهار کرد: توقعات مدارس شامل جنبه‌های مادی و رفتاری است. به عنوان مثال از یکی از کودکان تحت پوشش ما در مدرسه‌ای، ۵۰ هزار تومان برای تهیه وسایل جشن تکلیف درخواست کرده بودند، در حالی که خانواده این کودک در شرایط مالی بسیار بدی قرار داشتند.
وی افزود: همچنین کودکی که تا ۱۲ شب در خیابان فال می‌فروشد، صبح به دلیل تاخیر نیم ساعته در مدرسه مورد توبیخ قرار می‌گیرد و گاه با وجود امکان تحصیل، خود تصمیم می‌گیرد که دیگر ادامه ندهد. چرا که شرایط زندگی وی با شرایط مورد درخواست مدرسه همخوانی ندارد.
رحیمی تاکید کرد: این کودکان نیاز به مددکاری و رویکردی منعطف دارند که متاسفانه در برخی مدارس ما چنین رویکردی وجود ندارد.
مدیرعامل جمعیت امام علی(ع) با یادآوری حضور معلمان زحمت کش در مدارس اظهار کرد: مشکل از معلم و ناظم نیست، مشکل بیشتر نگرشی است. در گذشته مدارس کودکان متعلق به گروههای(کولی) را به سختی ثبت نام می‌کردند و آنها را در مدرسه باعثدرد سر می‌دانستند. ما خانه‌هایی در جمعیت داریم که بیشتر کودکانش متعلق به این گروه هستند و پس از اینکه چندسالی تحت آموزش بودند، اکنون در مدارس ثبت نام شده و تقدیرنامه‌های درسی و اخلاقی دریافت می‌کنند.
ثبت نام دانش‌آموزان فاقد شناسنامه سلیقه‌ای است
رحیمی در خصوص ثبت نام دانش آموزان فاقد شناسنامه در مدارس تاکید کرد: متاسفانه این مساله بسیار سلیقه‌ای است، چنانکه در برخی موارد با مدیرانی مواجه شده‌ایم که حاضر به ثبت نام این دانش آموزان در مدارس تحت نظارت خود شده‌اند. اما در موارد زیادی مدیران حاضر به انجام این کار نبودند.
وی افزود: مدت کوتاهی است که شرایط فراهم شده تا کودکان فاقد اوراق هویت ثبت نام شوند که البته فعالیت بالای سازمانهای مردم نهاد در این زمینه بی‌تاثیر نبوده است. این امر البته جنبه بخشنامه و قانون ندارد. بلکه توصیه‌ای است از طرف مدیران آموزش و پرورش به مدارس در خصوص افرادی که بتوانند در مدت یک یا دو سال شناسنامه بیاورند.
رحیمی با بیان اینکه حتی در تهران نیز برخی مدارس از این توصیه شانه خالی می‌کنند، چه برسد به مدارس مناطق دورافتاده که نهاد فعالی پیگیر این قضیه نیست، گفت: مگر یک کودک می‌تواند به تنهایی برای خود، شناسنامه بگیرد؟ بدیهی است که والدین یا نهادهای حمایتی باید این کار را بکنند. والدین که اگر می‌خواستند یا می‌توانستند؛ تاکنون شناسنامه گرفته بودند، نهادهای حمایتی نیز در بسیاری از نقاط محروم کشور حضور ندارند و کودکان در آن نقاط، احتمالا چشم امیدشان به مدیری دلسوز و معلمی مهربان است که او را دریابند.
برای تامین کتاب درسی با مشکل مواجه هستیم
مدیرعامل جمعیت امام علی(ع) با بیان اینکه ما برای تامین کتب درسی دانش آموزان با مشکل مواجه هستیم، تصریح کرد: متاسفانه هنوز موفق به تهیه کتاب برای مقطع سال اول دبستان نشده‌ایم و دانش آموزان تحت آموزش ما با استفاده از کتاب‌های کمک درسی آموزش می‌بینند.
رحیمی افزود: ما برای خرید این کتاب‌ها مشکلی نداریم اما نمی‌توان آنها را در بازار پیدا کرد و علیرغم قول‌هایی که آموزش و پرورش از ابتدای سال، برای تامین کتاب درسی به ما داده بود، به دلیل خالی بودن انبار این سازمان موفق به تهیه کتاب نشده‌ایم.
وی با تاکید بر اینکه ما در جمعیت امام علی(ع) مشکل زیرساختی و سخت افزاری داریم، اظهار کرد: مدارس آموزش و پرورش دارای کلاس‌های بزرگ و فضای آموزشی مناسبی هستند اما این سازمان حتی در نوبت بعد از ظهر که مدارس اغلب خالی هستند، به جز در برخی مناطق به سختی این فضا را در اختیار قرار می‌دهد و ما ناچار می‌شویم برای آموزش کودکان خانه‌های مسکونی واقع در مناطق محروم را اجاره کنیم که معمولا در بافت فرسوده بوده و شرایط مطلوب برای فعالیت آموزشی را ندارند.
عدم پرداخت سرانه دانش‌آموزان به سازمانهای مردم نهاد
رحیمی با بیان اینکه آموزش و پرورش به وعده‌های خود عمل نمی‌کند، تصریح کرد: به عنوان مثال در راستای تامین شرایط مطلوب‌تر به سازمانهای مردم نهاد قول داده بود که سرانه هر دانش آموز تحت پوشش آموزشی را پرداخت کند که متاسفانه این امر تا به حال محقق نشده است.
مدیرعامل جمعیت امام علی(ع) در ادامه با یادآوری اینکه آموزش و پرورش در ابتدای آغاز سال تحصیلی جدید رسما اعلام کرد که کودکان افغان دارای اقامت را بدون شهریه ثبت نام می‌کنیم، ادامه داد: به خاطر چنین قول‌هایی بسیاری از مراکز ما کلیه کودکان خود را در مدارس ثبت نام کردند و بخش آموزش تحصیلی را تعطیل نکردند، اما ناگهان در دی ماه مدارس از آنها شهریه خواستند که بار تامین هزینه شهریه نیزبر دوش ما افتاده است.
وی تصریح کرد: مدارس در حالی بر دریافت شهریه اصرار دارند که بیشتر این دانش آموزان از قشر ضعیف جامعه بوده و اداره اتباع خارجی وزارت کشور، طی بخشنامه‌ای ضمن تعیین مبالغ شهریه، ۱۲ قشر از این کودکان را از پرداخت شهریه معاف کرده است. اما متاسفانه همچنان شاهد هستیم که برخی از مدارس مبالغی بالاتر از مبلغ تعیین شده را از کودکان درخواست می‌کنند.
وی در پایان با اشاره به آموزش دانش آموزان تحت پوشش این جمعیت گفت: معلمان بیشتر نیروی داوطلب و معلمان بازنشسته و نیکوکار هستند، نیروهای بی‌تجربه نیز برای این کار دوره‌های آموزشی متعددی را می‌گذرانند و می‌توانیم بگوییم از نظر کیفیت آموزشی با مشکل زیادی مواجه نیستیم.
