فشار عربستان باعث سکوت اتحادیه عرب در قبال امارات و اسرائیل شد/ هر اتفاقی در منطقه بیفتد، مسئولیتش با ابوظبی است

«سید محمدجعفر رضوی» تحلیلگر مسائل اسرائیل و فلسطین در تشریح دلایل انفعال اتحادیه عرب در قبال عادی‌سازی روابط اسرائیل و امارات متحده عربی در گفت وگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: در مورد علنی شدن روابط رژیم صهیونیستی و امارات دو موضع کاملاض متضاد و متفاوت وجود دارد. یکی موضع مخالف این توافق است و موضع دیگری این توافق را تایید می‌کند و به نوعی موافق آن به حساب می‌آید؛ به عبارتی دیگر ما شاهد نزاع میان هم پیمانان آمریکا و اسرائیل با مخالفان آنها هستیم که دو سوی این معادله مواضع متعدد اتخاذ شده است. یکسری از عکس‌العمل‌ها، کاملاً نمایشی است و بدون تردید پیامدهایی را به دنبال دارد، اما باید توجه داشت که تبعات آن همانند وادی عربه یا کمپ دیوید نیست؛ چراکه اسرائیل و اعراب از دهه‌ها پیش با یکدیگر رابطه پنهان داشتند اما تبعات این رابطه می تواند اقتصادی و امنیتی باشد.

وی ادامه داد: توجه داشته باشید که امارات همانند فلسطین، مصر یا اردن با سرزمین‌های اشغالی هم‌مرز نیست ولی باید متوجه بود که اسرائیل از طریق امارات به خلیج‌فارس دسترسی پیدا کرده است. بدون تردید این موضوع مهم، امنیت منطقه را به هم خواهد ریخت و می‌تواند کشورهای منطقه را زیر ضربه قرار دهد. از منظری دیگر باید توجه داشته باشیم که این توافق جنبه‌های تجاری و اقتصادی برای اسرائیل خواهد داشت. اساساً صهیونیست‌ها منافع اقتصادی را بیش از حد مورد نظر قرار می‌دهند و نمونه بارز این موضوع را می‌توان خط آهن خلیج فارس به حیفا دانست. این پروژه از سال ۲۰۱۷ در دستور کارِ رژیم صهیونیستی و وزیر راه وقتِ آن قرار داشت و حالا بهترین زمان برای عملیاتی کردن آن به نظر می‌رسد. از سوی دیگر باید متوجه باشیم که اقتصاد کشورهایی مانند سوریه، عراق، لبنان و ایران از سوی ایالات متحده به نفع اسرائیل مورد هدف قرار گرفته است و حالا که پای این رژیم به امارات باز شده است، بدون تردید پروژه‌های مخرب اقتصادی در دستور کارش قرار می‌گیرد.

این کارشناس مسائل سیاسی گفت: شکی وجود ندارد که اقتصاد بسیاری از کشورهای منطقه هم با ورود اسرائیل به امارات مورد هجمه قرار خواهد گرفت اما باید توجه داشت که دو کشور بحرین و عمان از جمله دولت‌هایی هستند که در آینده نزدیک با اسرائیل صلح می‌کنند و به نظر می‌آید که روابط اقتصادی آنها هم مورد تعرض قرار خواهد گرفت. این اتفاق‌ها تنها در حالتی رخ داده که اتحادیه عرب و شورای همکاری خلیج‌فارس هیچ موضع مشخصی علیه توافق اسرائیل و امارات متحده عربی اتخاذ نکرده‌اند. دلیل این انفعال این است که هر دو نهادِ مذکور به صورت مستقیم زیرنظر عربستان سعودی فعالیت می‌کنند. واقعیت این است که این دو نهاد (خصوصاً اتحادیه عرب) از حدود یک دهه پیش تاکنون زیر سلطه مصر، آمریکا و عربستان قرار دارند و آنجا را در اختیار خود گرفته‌اند. به همین دلیل واکنش آنها خیلی کوتاه و کاملاً منفعلانه بود.

رضوی افزود: زمانی عمرو موسی دبیرکل اتحادیه عرب بود، واکنش‌های این اتحادیه کاملاً مشخص و شفاف بود اما زمانی که از دبیرکلی این نهادِ منطقه‌ای کنار رفت، کسانی به جای او آمدند که سرتا پای آنها توسط ریاض و شرکای آن خریده شده بودند. به عنوان مثال دبیرکل فعلی اتحادیه عرب (احمد ابوالغیط)، در گذشته وزیر خارجه حسنی مبارک، رئیس‌جمهوری پیشین مصر بوده است و کاملاً با عربستان سعودی هماهنگ است. این هماهنگی با غربی‌ها هم به صورت آشکار نمایان شده است؛ چراکه اتحادیه عرب چندی پیش حزب‌الله لبنان را به عنوان گروه تروریستی شناسایی کرد که دلیلش نفوذ غربی‌ها و عربستان در آن است. لذا دخالت‌های ریاض باعث شده تا این دو نهادِ اسلامی – عربی در مورد مساله فلسطین کوتاه بیایند که به نظر سعودی‌ها این نفوذ را از سال ۲۰۱۱ میلادی و درست در زمانی که بیداری اسلامی رخ داد آغاز کردند.

وی در پایان خاطرنشان کرد: اتحادیه عرب نه تنها به دلیل اینکه در خاک عربستان وجود دارد، بلکه به دلیل نفوذ سعودی‌ها کاملاً در قضیه اسرائیل و امارات منفعلانه عمل کرد و همین موضوع در مورد شورای همکاری خلیج‌فارس هم صدق می‌کند. این دو نهاد توسط سعودی‌ها مصادره شده‌اند و همین انفعال می‌تواند چهره امنیتی منطقه را تغییر دهد. شکی وجود ندارد که تل‌آویو از این انفعال و سکوتِ منطقه به نفع خود استفاده خواهد کرد و از حیث امنیتی منطقه را وارد بحران‌های جدید می‌کند. اسرائیل به دنبال تهدیدِ کشورهای مخالف با این رژیم از ناحیه امارات است و اگر هر اتفاقی در ماه‌های آینده در حوزه‌های اقتصادی، سیاسی و حتی امنیتی رخ دهد، امارات باید پاسخگو باشد. در سوی دیگر باید متوجه باشیم که اگر دومینوی عادی‌سازی روابط با اسرائیل در منطقه به راه بیفتد، بدون تردید مردم منطقه نسبت به حکامِ خود معترض خواهند شد و این می‌تواند تبعات بسیار خطرناکی به همراه داشته باشد. به همین دلیل معتقدم که عادی‌سازی روابط طی هفته‌ها و ماه‌های آینده، با کمی فاصله اتفاق خواهد افتاد.