استرس و اضطراب درسی

بنا‌بر تعریف سرگی کاهیلی کینگ، استرس عبارت است از هر تغیری که انسان تجربه می‌کند. (ص۱۶ مدیریت استرس)

ریچارد لازاروس هم در این مورد می‌گوید: استرس حالتی از اضطراب است و زمانی تجربه می‌شود که مسئولیت‌ها افزون بر مقداری باشد، انسان بتواند با آن کنار بیاید و به این جهت فرد فشاری را متحمل می‌شود.(ص۱۷ مدیریت استرس)

با همین تعاریف می‌شود دریافت که استرس دلایل مختلفی دارد. مانند قرار گرفتن دانش‌آموز در شرایط جدید و تغییر در روند زندگی او که می‌توان با حمایت‌های روانی و عاطفی والدین از افت تحصیلی ممکن پیشگیری کرد.

اضطراب به‌صورت کلی می‌تواند از طرفی برای دانش‌آموز مضر باشد و از جهت دیگر هم می‌تواند او را به سمت موفقیت هدایت کند. طبق تعریف بالا اضطراب در دوره‌های مختلف به سراغ فرزندان خواهد آمد، دوره‌های حساسی مانند انتخاب رشته نهم، آزمون‌های نمونه دولتی و تیزهوشان، جهشی خواندن وبسیاری از دوره‌های دیگر که ممکن است والدین، انتظاراتی بیش از توامندی‌های فرزندانشان داشته باشند از این دسته هستند و همین مسئله سبب می‌شود تا دانش‌آموز از مسیر درست باز بماند. پیشنهاد ما برای کنترل کردن این اضطراب و استرس‌، تنها یادآوری موارد لازم و راهنمایی او برای مدیریت شرایط است و باید از آوردن فشار بیش از حد به او جلوگیری کرد.

از دیگر روش‌های پیشنهادی کنترل استرس و اضطراب می‌توان به ورزش کردن، خوردن غذای مناسب، داشتن خواب کافی، گفت‌و‌گو پیرامون مشکلات و داشتن ارتباط با افراد موفق است.

با کنترل کردن استرس و اضطراب دانش‌آموز و به پیروی از آن افزایش تمرکز، می‌توان نتیجۀ دلخواه را به روش بهتری به‌دست آورد و او را به مسیری با حداقل فشار روانی هدایت کرد.

استرس و اضطراب به روش‌های مختلفی نشان داده می‌شود: تغییرات رفتاری، حساسیت عاطفی، عدم توانایی شخص در تمرکز، تغییر ناگهانی خلق‌وخو، پرخاش‌گری، ترس (ترس از تاریکی، تنها بودن یا دیدن افراد غریبه)، ایجاد یک عادت عصبی(مانند جویدن ناخن)، عدم تمایل به معاشرت با خانواده یا دوستان، امتناع از رفتن به مدرسه، به دردسر افتادن در مدرسه، جمع‌آوری وسیله‌‌های غیر‌عادی و بی‌ارزش، تغییر بیش از حد اشتها، شکایت از درد معده و یا سردرد، شب ادراری، مشکلات خواب یا کابوس.

با یک نگاه کلی به این لیست می‌توان آسیب‌ها را زودتر شناسایی و از بیشتر شدن آن‌ها جلوگیری کرد. حمایت به‌موقع و مراقبت از فرزندان در زمان مناسب هم می‌تواند از مشکلات جدی‌تر پیش‌گیری کرده و مانع از ایجاد خسارت‌های روحی جبران‌ناپذیر به فرزندان شود.

یکی از راه‌های ایجاد حس اطمینان در فرزندان، صحبت کردن با آن‌ها بدون قضاوت است. توجه کنید که والدین می‌توانند در نقش یک دوست تاثیر بیشتری در فرزندان خود داشته باشند و در جریان مشکلات آن‌ها قرار بگیرند. گاهی فرزندان به دلیل ترس از دعوا و عصبانیت والدینشان از بیان احساسات خود سر باز می‌زنند و هنگامی آن‌ها را در جریان قرار می‌دهند که دردسر بزرگ‌تری برایشان پیش آمده است.

به خاطر داشته باشیم با ورود جوامع به دنیای مدرن و صنعتی شدن کشور‌ها شاید زندگی به سمت آسان‌تر شدن پیش رود اما به همان اندازه هم استرس و اضطراب در افراد افزایش میابد. میل به کمال‌گرایی، رقابت در پیشرفت و مانند آن سبب می‌شود تا دانش‌آموزان، نگرانی بیشتری نسبت به نسل‌های قبل داشته باشند و همین امر باعث می‌شود تا به توجه بیشتری نیاز داشته باشند. این توجه می‌تواند با کمک گرفتن از مشاوران و افراد متخصص این حوزه نتیجه بهتری داشته باشد.