پیام شریعتمداری به مناسبت روز جهانی تعاون؛
تعاونی ها می توانند خرابی های نظام اقتصاد آزاد را ترمیم کنند
وزیر تعاون،کار و رفاه اجتماعی در پیامی به مناسبت روز جهانی تعاون تاکید کرد: امروزه تعاونی ها در حوزه های کشاورزی و محیط زیست درسراسر جهان، عملکرد قابل قبولی از خود نشان داده و می دهند.
به گزارش ایلنا به نقل از مرکز روابط عمومی و اطلاع رسانی، متن کامل پیام "محمد شریعتمداری" به مناسبت روز جهانی تعاون (۱۴ تیر) به شرح زیر است: به نظر میرسد، وقت آن رسیده است که نهضت جهانی تعاون، تفکر تعاونی را به عنوان یک بدیل قابل اطمینان به توسعه متعارف و رویکردی عملی برای نیل به اقتصاد همبسته یا یکپارچه و کلگرا مطرح نماید.
تغییرات آب و هوا و تخریب محیط زیست، دو موضوع مرتبط با یکدیگر هستند که اگرچه تا چند دهه قبل صرفا در محافل علمی مورد تحلیل وتوجه بودند، اما امروزه با شروع پیامدهای آنها در زندگی روزمره شاهد تاثیرات فزاینده آنها بر ابعاد گوناگون زندگی بشر در جوامع مختلف هستیم. اقدامات مخرب محیط زیست که باعث تغییر آب و هوا شدهاند، اگرچه محلی و ملی هستند، اما پیامدهای جهانی دارند، به طوری که امکان کنترل آنها بر حسب مرزهای جغرافیایی و سیاسی وجود ندارد و زندگی بشر در کلیه جوامع، صرفنظر از توسعه یافته، در حال توسعه، و یا کمتر توسعه یافته در معرض خطرات جدی قرار گرفته است.
تبعات جهانی تخریب سیستماتیک محیط زیست، به طور مشخص در قالب تغییرات آب و هوایی ظاهر میشود. بحران گرمایش زمین در شرایطی در حال تشدید است که نشستهای ریو، کیوتو، بوینوس آیرس، لاهه، مراکش و پاریس در چارچوب کنوانسیون تغییرات آب و هوایی سازمان ملل، در عمل نتایج ملموسی از سوی دولتها به بار نیاورده است. ناکامی این تلاشها را باید در ساختار مدلی که بر اقتصاد جهان حاکم شده است، جستجو کرد.
واقعیت آن است که مبانی فلسفی و نظری حاکم بر اقتصاد جهان به گونهای شکل گرفته که رقابت شدید و بیانتها برای کسب سود هرچه بیشتر را به همه ملاحظات انسانی و اخلاقی انسانی مقدم شمرده است و موفقیت در این فرایند، رقابتی نامحدود را به هنگام لزوم با چانهزنیهای سیاسی و یا نهایتا با اهرمهای نظامی و تسلیحاتی تضمین میکند. در چنین نظام اقتصادی، بخش اقتصادی و نظامی جوامع، در یک چرخه همافزایی اجباری قرار میگیرند که نتیجه آن عبارت است از:
۱) فاصله گرفتن مستمر نظام اقتصادی از کارکرد واقعیاش که همانا تامین نیازهای مادی عموم اعضای هر جامعه است
۲) عدم امکان توجه به بحرانهای استراتژیک و جبرانناپذیر ازجمله گرمایش زمین و تخریب محیط زیست که در حال نابودی سیاره زمین هستند.
بدون شک، نگاهی به همین دو پیامد فاجعهبار کافی است که توسعه واشنگتنی را برباد رفته و مردود شده بدانیم.
در واقع، کاخ مجللی که پارادایم متعارف توسعه از اواخر قرن نوزده در افق خوشبختی به جهان نشان داده وبا افتخار، همه جهانیان را به شتافتن به سوی آن تشویق - و در عمل مجبور – میکرد، امروز به واسطه همین دو پیامد اسفبار، به عمارتی کهنه و پرعیب و نقص بدل شده است که پرحرارتترین هوادارانش نیز دیگر کمتر جرات نظریهپردازی و دفاع از آن را دارند.
در اغلب محافل توسعه، همواره گفتمانی وجود دارد که در جستجوی یک «اقتصاد بدیل» در عرصه رشد و توسعه جوامع است. اصل رقابت نامحدود، از زندگی اصیل انسانی واقعیتزدایی کرده و قادر به حفظ اخلاق و ارزشهای انسانی که شالوده همبستگی و همدلی نوع بشر هستند نیست. بنابراین، یک رویکرد اصیل و قابل اتکاء نسبت به اقتصاد لازم است؛ یک رویکرد «از پایین به بالا» و «مردم نهاد» که هم اقتصاد را در خدمت نیازهای واقعی جامعه قرار دهد، و هم ضمن تامین این نیازها، امکان اتخاذ رویکردی کل نگر توسط همه جوامع نسبت به سرنوشت مشترک انسانها در مسایلی چون تخریب محیط زیست و گرمایش زمین را فراهم سازد.
این بدیل از قبل وجود داشته و دارد. تعاونیها و اصولا همه بنگاههای خدمت محور، به موازات شکلگیری اقتصاد کلاسیک و نئوکلاسیک، به عنوان عکسالعملی تصحیحی در برابر آنها به شکلی پایین به بالا ظاهر شدند. این نوع بنگاهها، بنابر فلسفهای که طی نزدیک دو قرن شکل گرفته و حک و اصلاح شده است، اقتصاد را در چارچوبی از ارزشها و اصول اخلاقی عام، «انسانی» کرده و به عنوان یک ابزار کارآمد به خدمت گرفتهاند. تعاونیها در چارچوب اصل هفتم بیانیه هویت تعاونی تحت عنوان «توجه به جامعه» به بحث توسعه پایدار جامعه اهتمام میورزند. بر این اساس است که ورودیها، فرایندها، و خروجیهای آنها، ازجمله در حوزه اثرات آب و هوایی، آثار مثبت اجتماعی و کل گرایانه دارد. عملکرد تعاونیها در طول تاریخ نشان داده است که آن ها می توانند خرابیهای برجای مانده از عملکرد خشن و سودمحور نظام اقتصاد آزاد را ترمیم کنند و قابلیتهای انسانی و اقتصادی اصیل را از طریق جلب مشارکت و ایجاد همبستگی شکوفا سازند و جامعه را از رشد اقتصادی بیقواره برهانند.