جمع‌بندی نظرات مخالفان و موافقان طرح تقسیم سیستان و بلوچستان؛
به‌جای تقسیم استان تبعیض‌ها را حذف کنیم/ تقسیم استان، شرایط مطلوب‌تری برای نخبگان فراهم می‌کند/ حذف نام بلوچستان غیرممکن است
بحث تقسیم سیستان و بلوچستان هر از چندگاهی مطرح می‌شود و هربار با مخالفت‌های گروهی از صاحب‌نظران و مردم، فروکش می‌کند. حالا و پس از گذشت مدتی دوباره بحث تقسیم سیستان و بلوچستان مطرح شده که ایلنا برای بررسی جوانب مختلف این موضوع به سراغ موافقان و مخالفان این طرح رفته و نظر آنها را جویا شده است.
به گزارش خبرنگار ایلنا، سیستان و بلوچستان پس از استان کرمان یکی از بزرگترین‌ترین استان‌های کشور است که عدم توجه لازم به زیرساخت‌های این استان، دوری از مرکز، فاصله بین شمال تا جنوب استان و مشکلات مختلف اعم از اقتصادی و اجتماعی، آن را همیشه زبان زد عام و خاص کرده است.
چندین سال است بحث تقسیم سیستان و بلوچستان هر از چندگاهی مطرح می شود و هربار با مخالفت‌های گروهی از صاحب‌نظران و مردم، فروکش می‌کند. سال ۹۶ بود که رئیس مجمع نمایندگان سیستان و بلوچستان، در مصاحبه با ایلنا مخالفت خود و گروهی از نمایندگان و مردم را با تقسیم سیستان و بلوچستان اعلام کرد و معتقد بود بحث بر روی تقسیم سیستان و بلوچستان نیاز به نگاه‌های کارشناسی دارد.
به جای تقسیم استان به فکر رفع تبعیض‌ها باشید
مرحوم امینی فرد، نماینده سابق ایرانشهر معتقد بود یکپارچگی هویتی یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های نمایندگان برای تقسیم استان است و دلیل مخالفت نمایندگان با تقسیم‌های متوالی کشور این است که همگونی برخی از مناطق کشور سبب اختصاص امکانات بیشتری به آنها می شود.
در سال 97 و با مصاحبه مطبوعاتی موهبتی استاندار سیستان و بلوچستان ، بحث تقسیم استان دوباره بر سر زبان‌ها افتاد که باز هم مخالفت‌های زیادی را از سوی نمایندگان، مردم و بویژه ائمه جمعه اهل تسنن به همراه داشت، تا جایی که امام جمعه اهل سنت زاهدان در تریبون نماز جمعه 27 بهمن ماه همان سال از دولت خواست تا بجای تقسیم استان به فکر رفع برخی تبعیض‌ها باشد.
حالا و پس از گذشت حدود دوسال از مطرح شدن تقسیم استان، دوباره این موضوع در محافل سیاسی و اجتماعی سیستان و بلوچستان مورد بحث قرار گرفته و باز هم گروهی با این موضوع موافق و گروهی مخالف هستند و از آنجایی که برخی اظهارنظر‌ها سبب گلایه مردم شده بود این موضوع رسما از سوی دولت مورد بررسی قرار گرفت و معاون سیاسی وزیر کشور 14 خرداد ماه در این باره به رسانه‌ها گفت: دولت هیچ طرح و برنامه‌ای برای تقسیم و ایجاد استان جدید ندارد.
به گفته جمال عرف استان سیستان و بلوچستان با گستره ۱۸۱ هزار و ۷۸۵ کیلومتر مربع، ۱۱درصد وسعت ایران را در برگرفته و پهناورترین استان کشور است از این رو دولت برای خدمت‌رسانی هرچه بهتر و ایجاد توسعه همه جانبه و متوازن در همه مناطق این استان، سال گذشته با ایجاد چهار شهرستان جدید «بمپور»، «دشتیاری»، «سرباز» و «تفتان» موافقت کرد .
این مقام مسئول اظهار امیدواری کرد هرچه سریع‌تر با تلاش مسئولان و مردم خوب استان، شاهد رشد شاخص‌های توسعه در این استان بویژه شهرستان های تازه تاسیس باشیم و ایجاد هرگونه تقسیم‌بندی جدید از سطح دهستان و بخش تا شهرستان و استان، بر اساس توجیهات و مطالعات تخصصی انجام شود.
هیچ برنامه‌ای برای تقسیم سیستان و بلوچستان نداریم
اگرچه بسیاری از مردم تقسیم سیستان و بلوچستان را راهی برای توسعه استان و دریافت خدمات بهتر برای مردم می‌دانند اما از طرف دیگر علت مخالفت عده‌ای دیگر از مردم واهمه از حذف احتمالی نام «بلوچستان» است. معاون سیاسی اجتماعی سیستان و بلوچستان در این باره به ایلنا می‌گوید: تقسیم این استان با توجه به گستردگی استان و نظرات متفاوتی که در این باره مطرح شده هر از چند گاهی مطرح می شود، اما آنچه به دولت بر می‌گردد همان موضعی است که معاون سیاسی وزیر کشور گفته و آن هم اینکه دولت هیچ برنامه ای برای ایجاد استان جدید و تقسیم استان های بزرگ در دستور کار ندارد.
زینی‌وند در این باره می گوید: حوزه تقسیمات کشوری حوزه‌ای است که با توجه به ضرورت‌ها و قوانین موجود، دولت اراده می کند در حوزه ای بحث تقسیمات کشوری را پیش ببرد و آن زمان اراده دولت بر بررسی ، دریافت نظرات مردم و انجام اقدامات کارشناسی است که این خود یک پروسه بسیار طولانی است.
او می‌گوید: هر چند نمایندگان بر اساس قانون حق اظهار نظر در همه امور کشور را دارند و نظرشان محترم است اما ما تابع نظرات دولتیم و نظرمان در رابطه با تقسیمات استان این است که در اوضاع فعلی شرایط مناسب برای تقسیم استان وجود ندارد گروه‌ها، احزاب، نخبگان و نمایندگان می‌توانند همانگونه که در باره با مسائل مختلف استان اظهار نظر می‌کنند در رابطه با تقسیم استان هم نظرات خود را مطرح کنند، اما ما به عنوان متولی هیچ کاری در این باره انجام نمی دهیم.
هیچ‌گاه طرح مستندی برای تقسیم استان مطرح نشد
سعیده خاشی فعال سیاسی سیستان و بلوچستان هم در این باره می گوید: طرح تقسیم استان سیستان و بلوچستان بارها و بارها مطرح می شود اما هیچ‌گاه شاهد ارائه طرحی حقیقی، مستند و مبتنی بر پژوهش نبوده ایم. استان‌های همجوار سیستان و بلوچستان که تقسیم استان در آنها انجام شده به عنوان نسخه موفق همواره مطرح می شوند اما در کنار آن شاهد نسخه‌ای ناموفق همچون الصاق برخی مناطق بلوچستان به کرمان بودیم که هیچ وقت برایشان توسعه را فراهم نکرد و حتی شاهد توسعه نیافتگی و فقر در این منطقه هستیم.
او می گوید: مدیریت نه چندان مطلوب منابع انسانی و مالی در طی این سالها در سیستان و بلوچستان بیش از آن که به دلیل وسعت و گستردگی آن باشد به‌دلیل بی‌برنامگی در استان بوده هر چند در این دولت استانداران تلاش زیادی کردند اما همچنان از برخی مسائل در استان رنج می بریم.
او می گوید: به نظر من بهترین پیشنهاد برگزاری میز گردهای تخصصی و گفت‌و گوی موافقان و مخالفان طرح تقسیم استان در فضایی روشن و منطقی است ؛یعنی موافقان بیایند یک طرح مستند و برآمده از پژوهش را مطرح کنند و مستدل از آن دفاع کنند.
حذف نام بلوچستان به هیچ عنوان صحت ندارد
نماینده سیستان در گفت‌وگو با ایلنا نیز در این باره می‌گوید: بحث تقسیم سیستان و بلوچستان بحثی فنی است و باید کارشناسان در موضوعات مختلف اجتماعی، فرهنگی ، امنیتی، سیاسی و اقتصادی بررسی کنند و ببینند آیا تقسیم استان به نفع مردم استان است یا خیر تا بر اساس نظرات کارشناسی دقیق تصمیم بگیریم .
سرگزی می‌گوید: تا به حال اقدام کارشناسی دقیقی برای تقسیم استان صورت نگرفته و سند پشتیبان علمی که مؤید تایید یا تقسیم یا عدم تقسیم استان باشد ارائه نشده و هیچ اقدام مبنایی و علمی پیرامون این بحث صورت نگرفته است.
او می گوید: اندیشکده های علمی و سیاسی باید وارد میدان شوند و پیرامون موضوع تقسیم استان مطالعه کنند که آیا این به صلاح منطقه ما هست یا خیر. ابتدا باید اندیشکده‌ها و پژوهشکده ها پیرامون این موضوع مطالعه کنند و با استفاده از نظر وزارت کشور و نظرات نمایندگان وارد موضوع شوند و بر اساس سند پشتیبان اقدام کنند.
نماینده مردم سیستان در مجلس شورای اسلامی می گوید: بحث حذف نام بلوچستان بحث دیگری است که در شبکه های اجتماعی مطرح شده که ما بدنبال حدف نام بلوچستان هستیم که به صراحت می گویم چنین چیزی قطعا صحت ندارد و به هیچ وجه اجازه نخواهیم داد این اتفاق بیفتد، نه تنها نظام جمهوری اسلامی ایران و مقام معظم رهبری عنایت ویژه‌ای به بلوچستان دارند بلکه خود من هم به عنوان نماینده مجلس اجازه نخواهم داد کسی به فکر حذف نام بلوچستان باشد.
نظری ندارم، هر چه صاحب نظران بگویند
حسین زهی نماینده خاش هم به سئوال خبرنگار ایلنا اینگونه پاسخ می دهد که برای تقسیم استان نظری ندارد و کارشناسان و صاحب نظران هرچه بگویند نظرش همان است.
تقسیم استان ، سنگ های پیش پایمان را بر‌می‌دارد
یونس دهمرده یکی از فعالان سیاسی و اجتماعی در سیستان نیز ، در گفت و گو با ایلنا می‌گوید: اولین مسئله و بزرگترین مشکل در شمال، مرکز و جنوب استان بحث نیروی انسانی و نخبگانی است که به کارگیری نمی شوند.
به اعتقاد او، ظرفیت بکارگیری نیروها در استان بسیار محدود است و اگر استان به سه یا چهار استان تقسیم شود قطعا بکارگیری بیشتر خواهد شد و جوانان زیادی از بیکاری نجات می یابند.
دهمرده می گوید: با توجه به ورود اشخاص ثالث به استان، اختلافاتی بین اقوام مختلف صورت گرفته در صورتی که بین خود مردم بومی استان اختلاف نظری وجود ندارد و با تقسیم استان این موضوع نیز حل خواهد شد.
او با اشاره به مسافت طولانی بین شهرهای استان و روستاها با مرکز استان می‌گوید: امکانات بخشداری و فرمانداری ها بسیار محدود است تا جایی که مردم برای کوچکترین کار اداری خود مجبورند به مرکز استان مراجعه کنند و مسائل کاری خود را پیگیری کنند که این موضوع هم زمان‌بر و هم هزینه بر است همچنین بی آبی روستاها و مشکلات حاصل از حاشیه نشینی هم یکی دیگر از مشکلات گستردگی استان و عدم تقسیم آن است.
دهمرده در ادامه عنوان می‌کند: یکی از مواردی که این روزها مطرح می شود و جای نگرانی اصلی ما و بویژه هم استانی های بلوچ است ، حذف نام بلوچستان از نقشه است که اصلا چنین چیزی نه می تواند اتفاق بیافتد و نه کسی می تواند به دنبال چنین هدفی باشد. اگر چه که مطالبه تقسیم استان یک مطالبه جدی و مهم است اما سطح مطالبه پایین است. به نظر می رسد که مسئولان و مردم باید تجربه تقسیم خراسان را مد نظر قرار دهند که در این تقسیم نه تنها اسم خراسان حذف نشد بلکه به سه خراسان تقسیم شد همین‌طور در چابهار ، در ایرانشهر و خاش و زاهدان اگر قرار باشد مرکزیتی باشد اسمی که قرار است استفاده شود قطعا می تواند از همین اسامی باشد.
او معتقد است: باید در موضوع تقسیم استان به تجربه های موفق دیگر استان ها توجه کرد.
گزارش : فائقه راغی
