منافع استراتژیک ایران در دریای شمال جدی گرفته شود/ توسعه روابط اقتصادی با اسکاتلند در گرو میدان گازی رام

به گزارش ایلنا، میدان گازی رام یا رهام (RHUM) یک میدان گازی فراساحلی است که در 400 کیلومتری شهر آبردین در آب‌های ساحلی اسکاتلند در دریای شمال قرار دارد. بر اساس قراردادی که پیش از انقلاب و در سال 1973 بین شرکت ملی نفت ایران و بریتیش‌پترولیوم منعقد شد، 50 درصد از درآمد به‌دست‌آمده از بهره‌برداری این میدان گازی متعلق به شرکت ملی نفت ایران است.

این قرارداد در سال 1977 به کشف نخستین چاه انجامید، اما به دلیل مشکلات فنی پیچیده و فشار زیاد گاز استخراج از آن تا سال 2006 طول کشید، شرکت BP سال 2018 میلادی سهام خود را به یک شرکت کوچک‌تر انگلیسی بنام سریکا انرژی واگذار کرده و سهم ایران از درآمد این میدان در یک حساب امانی گذاشته می‌شود.

Capex میدان برای توسعه 585 میلیون دلار در نظر گرفته شد. این میدان دارای دو چاه تولیدی به نام های R1 و R2 است و توانایی تولید روزانه 13.700 BOPD گاز را داشته و می‌تواند 5 درصد از نیاز روزانه انگلستان را تأمین کند.

آمریکا میدان مزبور را از تحریم‌های خود، ابتدا تا سال 2018 و بعد تا سال 2021 مستثنی دانسته است، با توجه به این موضوع آیا ایران می‌تواند از این فرصت به نحوی استفاده کرده و نسبت به توسعه میدان برای مقاصد خود بهره ببرد؟ هرچند میزان ذخایر گازی کم و نیمی از آن متعلق به ایران است، اما در شرایط تحریم، جدی گرفتن توسعه این میدان در جغرافیا و آب‌های متعلق به اروپا چه میزان می‌تواند استراتژیک باشد و جایگاه ایران را در بازار انرژی ارتقا دهد؟

محمود خاقانی در این خصوص به ایلنا گفت: این میدان بزرگترین میدان گازی فلات قاره و دریای شمال است درجه حرارت و فشار بالا از جمله مختصات آن است، در نتیجه از جمله میدان‌هایی است که برای تولید به تکنولوژی بالایی نیاز دارد، علاوه بر اینکه خود دریای شمال یک محیط بسیار چالشی برای تولید نفت و گاز است که تولید از آن را ویژه کرده است.

وی با بیان اینکه قرارداد با بی‌پی برای توسعه این میدان جزء سرمایه‌گذاری‌های خوب قبل از انقلاب بوده که شرکت ملی نفت ایران درگیر شده است، افزود: فعلا به دلایل اقتصادی برای انگلیس از تحریم‌ها نیز مستثنی است.

این کارشناس بین‌الملل تصریح کرد: این میدان در توسعه روابط اقتصادی اسکاتلند که یک خودمختاری در پادشاهی انگلیس و  علاقمند به توسعه روابط تجاری با ایران است، می‌تواند ایفای نقش کند. زیرا در سال‌های  ملی شدن صنعت نفت اکثر مهندسانی که در صنعت نفت ایران کار می‌کردند اسکاتلندی بودند و در واقع به دلیل علاقه‌ای که برای توسعه روابط با ایران داشت، نوید مرتفع شدن تحریم‌ها برای این کشور خوشایند بوده، هر چند لندن این موضوع را نمی‌پسندد.

وی اظهار داشت: بهر حال این میدان جزء میادین قابل توجه در تامین امنیت انرژی انگلستان به شمار می‌رود و مشارکت ایران در توسعه آن می‌تواند در سطوح دیگر از جمله تنها پالایشگاه اسکاتلند با نام گرنجمومف که آمادگی واردات نفت از ایران را داشته مثمرثمر واقع شود. 

خاقانی در ادامه گفت: غیر از موضوع تحریم برخی از مشکلات داخلی نیز همواره ما را از بسیاری اقدامات مهم باز داشته است، به دلیل اینکه اعتقاد به اینکه تحریم هستیم قوی‌تر از خود تحریم است بنابراین مسئولین شرکت ملی نفت توجه جدی به این خواسته نشان ندادند اما هنوز این فرصت وجود دارد، توسعه رام می‌تواند به عنوان پشتوانه برای ضمانت و تامین مالی، خدمات فنی و مهندسی از اسکاتلند و صادرات کالا به ایران و بالعکس و حتی انگلیس مدنظر قرار داده شود، ضمن اینکه این میدان سودده هم است به طوری که در سال 2016 حدود 32 میلیون دلار سود داشته است.

وی تاکید کرد: ما متاسفانه در دیپلماسی انرژی بیشتر روی بخش انرژی هسته‌ای تمرکز کرده‌ایم، زمانی که از سال 1384 به بعد تحریم‌ها را کاغذپاره خواندیم فضا را به نفع رقبا باز گذاشتیم و کشورهای دیگر در شرایط تحریم ایران توانستند اهداف بلندپروازانه‌ای را عملیاتی کنند، به طوری که روسیه چندین خط لوله از آتلانتیک تا دریای سیاه را اجرایی کرده و در روزهایی که ما از بازار بیرون بودیم حضور خود را بشدت پررنگ کند.

 این کارشناس حوزه بین‌الملل خاطرنشان کرد: اکنون زمان آن فرا رسیده که برنامه کلان انرژی تعریف شود، باید بدانیم که انرژی هسته‌ای در مقایسه با نفت و گاز چند درصد می‌تواند در سبد انرژی دنیا نقش داشته باشد.  در جهان امروز که عصر نفت رو به اتمام است و گاز به عنوان انرژی عبوری از انرژی‌های فسیلی به سمت انرژی‌های نو و دوستدار محیط زیست مطرح است باید در دیپلماسی انرژی تجدیدنظر کنیم و از حوزه‌های مشترک به فوریت بهره‌برداری و برای منافع نسل آینده برنامه‌ریزی کنیم.