معاون وزیر نیرو در پاسخ به ایلنا:
۱۷۰ شهر همچنان در تنش آبی/ مجوز انتقال آب از خزر صادر نشده است
معاون وزیر نیرو اظهار داشت: تعداد شهرهای با تنش آبی در دوره خشکسالی ۵۴۷ شهر بود که اکنون به حدود ۱۷۰ شهر رسیده که ۵۰ شهر آن پرتنش است.
به گزارش خبرنگار اقتصادی ایلنا، قاسم تقی‌زاده خامسی در نشست خبری در پاسخ به ایلنا درباره تغییر تعداد شهرهای با تنش آبی اظهار داشت: تعداد شهرهای با تنش در دوره خشکسالی ۵۴۷ شهر بود که اکنون به حدود ۱۷۰ شهر رسیده که ۵۰ شهر پرتنش است و مشکل بقیه شهرها تقریبا رفع شده است.
وی افزود: رفع مشکل شهرهای دارای تنش آبی بسته به حل فرسودگی شبکه است که اعتبار زیادی می‌خواهد.
معاون وزیر نیرو با بیان اینکه بارندگی ۵۱ سال اخیر بیانگر این است که کشور ما در اقلیم خشک و نیمه خشک قرار داشته و در بارندگی نامتوازن است، اظهار داشت: کشور ما همواره گرفتار خشکسالی بلندمدت و ترسالی کوتاه مدت است.
وی افزود: ما بعد از یک دهه خشکسالی وارد دوره ترسالی شده‌ایم که البته همیشه بارندگی‌ها در سال‌های پرآب همراه با سیل و تخریب بوده است.
معاون وزیر نیرو در امور آب و آبفا تصریح کرد: ۴۵ درصد جمعیت کشور یا دسترسی به منابع آب ندارند و یا میزان دسترسی کم است که مجبوریم آب شرب را بعضا از حوضه‌های دیگر منتقل کنیم.
هنوز مجوز انتقال آب از خزر را نداریم
وی در پاسخ به سوال دیگر ایلنا درباره انتقال آب از خزر به فلات مرکزی گفت: برای اجرایی شدن این پروژه منتظر مجوز محیط زیست هستیم اما در هر حال برای تامین آب شرب از هر منابع در دسترس استفاده می‌کنیم.
وی افزود: در چارچوب قوانین انتقال آب باید مصوبه محیط زیست را داشته باشد حتی ساخت سدها نیز با مجوز سازمان محیط زیست است مثلا ممکن است از 100 سدی که در حال مطالعه است اجرای 30 سد حذف شود.
تقی‌زاده خامسی خاطرنشان کرد: فاز اول مطالعه در این پروژه مطالعه شده اما هنوز طرح مجوز زیست محیطی صادر نشده است.
جای استان‌های پربارش و کم بارش عوض شده است
وی در ادامه با بیان اینکه به تدریج وارد تغییر اقلیم می‌شویم افزود: یکی از اثرات آن این است که در سال آبی جاری شاهد بودیم که استان‌های کم آب نسبت به استان‌های با بارندگی بالاتر بارش بیشتری داشتند مثلا در هرمزگان و سیستان و بلوچستان که سال‌های گذشته بارندگی کم بود بارش بیشتری را شاهد بودیم اما در آذربایجان شرقی و غربی میزان بارندگی کمتر شد.
وی با بیان اینکه مدیریت منابع آب باید بادرنظر گرفتن نامتوازن بودن بارندگی، نامتوازن بودن جمعیت و تغییر اقلیم همراه باشد به وضعیت سدهای کشور اشاره و تصریح کرد: ما 188 سد بزرگ داریم که در دوره‌های خشکسالی معمولا آب کمتری دارند اما در زمان پربارش دو برابر مخازن ورودی داشتیم به طوری که مجبور شدیم 40 میلیارد متر مکعب آب را به سمت تالاب‌ها و دریا رهاسازی کنیم.
وی تاکید کرد: هنوز به لحاظ مخازن سدها کسری داریم مثلا اگر در استان گلستان سد نرماب، مشعوره در لرستان و سد بختیاری در خوزستان به اتمام رسیده بود می‌توانستیم بخش عمده آب رها شده را ذخیره کنیم.
وضعیت تامین آب از پساب
معاون وزیر راه ادامه داد: غیر از منابع سدها دیگر منبع ما برای تامین آب پساب است البته اکنون در کشور ما هنوز فرهنگ استفاده از پساب جا نیفتاده است و برای جایگزینی با آب مقاومت وجود دارد.
وی افزود: منبع دیگر تامین آب دریا است که برای انتقال به شهرهای ساحلی جزو واجبات است و نباید آب برای این شهرها از جای دیگر منتقل شود بهتر است از آب شیرین کن‌ها برای تامین آب استفاده کنیم و البته برای مناطق دور از دریا انتقال آب به صرفه نیست مگرا ینکه برای صنایع پرآب‌بر صورت گیرد. هر چند پیشنهاد ما این است که صنایع با مصرف آب زیاد در سواحل مستقر شوند.
معنی ندارد در 17 استان برنج کشت شود
وی با بیان اینکه منابع آبی کشور محود است و جمعیت همچنان رو به افزایش است گفت: اگر جمعیت بعد از 1420 به 120 میلیون برسد منابع ما افزایش نمی‌یابد بنابراین راهی جز بهره‌وری و خوش مصرفی نداریم در بخش کشاورزی که 90 درصد آب را مصرف می‌کند باید به سمت بهره‌وری و الگوی کشت برویم در کشوری که گاهی سرانه آب به زیر 150 متر مکعب می‌رسد معنی ندارد که در 17 استان برنج و آن هم به صورت غرقآبی کشت کنیم.
وی تاکید کرد: ما در جایگاهی قرار نداریم که آب را به صورت مجازی صادر کنیم الگوی کشت آبیاری باید مدرن و به سمت گلخانه‌ای تغییر کند.
وی با بیان اینکه مشکل اساسی آب کشور در کشاورزی است که بیشترین مصرف را دارند خاطرنشان کرد: وقتی شیوه آبیاری را تغییر می‌دهیم نباید اجازه دهیم که کشت توسعه پیدا کند.
وی در ادامه با بیان اینکه کارگروه سازگاری با کم‌آبی در تمامی استان‌ها با هماهنگی دستگاه‌های ذیربط نسبت به آب قابل برنامه‌ریزی به توافق می‌رسند افزود: سد آب قابل برنامه‌ریزی تا ا فق 1425 باید استفاده شوند البته اکنون در نقطه ابتدایی آن هستیم.
تقی‌زاده خامسی با بیان اینکه میزان دسترسی به آب در کشور در حال کاهش و جمعیت رو به افزایش است افزود: حیات، زندگی و اشتغال کشور وابسته مستقیم به آب است بنابراین ما راهی جز صرفه‌جویی و افزایش بهره‌وری نداریم.
افزایش 500 هزار متر مکعبی مصرف آب در تهران
وی با اشاره به میزان مصرف آب در تهران گفت: میزان مصرف نسبت به مدت مشابه سال گذشته 15 تا 20 درصد افزایش یافته یعنی 500 هزار متر مکعب بیشتر آب مصرف کرده‌ایم که به اندازه سه شهر کشور است. البته در ابتدای شیوع کرونا میزان مصرف 35 درصد افزایش یافته بود که با صرفه‌جویی و همکاری مردم این رقم کاهش پیدا کرد در هر حال افزایش مصرف شبکه را دچار افت فشار می‌کند لوله‌ها و تصفیه‌خانه‌ها محدود طراحی شده‌اند و ممکن است با مشکل مواجه شوند.
معاون وزیر نیرو با بیان اینکه در حال حاضر 80 درصد مخازن سدهای کشور یعنی 40 میلیارد متر مکعب پر است افزود: به لحاظ مخازن سدها تفاوت معناداری با سال گذشته نداریم و میزان ذخایر سه تا چهار درصد کاهش یافته است. البته ورودی سدها در سال گذشته دو برابر امسال بود.
وی گفت: پیش بینی می‌شود با این ذخائر موجود تامین آب کشاورزی 20 درصد بیش از سال گذشته باشد.
رکورد تولید از برقابی‌ها
تقی‌زاده خامسی با بیان اینکه از 150 پهنه تالابی حدود 40 تا 100 درصد آبگیری شده‌اند یادآور شد: در سال جاری ظرفیت نیروگاه‌های برق‌آبی 15 درصد افزایش می‌یابد و تابستان امسال 9 هزار مگاوات تولید برق از برق‌آبی‌ها خواهیم داشت که یک رکورد در این صنعت است.
وی گفت: در حال حاضر در 188 سد بزرگ کشور 52 میلیارد متر مکعب ذخیره آبی داریم 119 سد در حال ساخت داریم که در دولت یازدهم 42 سد ساخته شده و تا پایان دولت تعداد سدهای ساخته شده به عدد 50 افزایش می‌یابد.
وی همچنین به تعداد تصفیه‌خانه‌ها اشاره کرد و گفت: 155 تصفیه‌خانه در دسترس بهره‌برداری داریم که از این تعداد 15 تصفیه‌خانه آب و 18 تصفیه‌خانه فاضلاب در سال 98 ساخته شده است.
تامین آب پایدار برای 10 میلیون 900 هزار جمعیت روستایی
معاون وزیر نیرو با بیان اینکه طبق برنامه قرار است 10 میلیون و 900 هزار جمعیت روستایی به‌آب پایدار دسترسی داشته باشند افزود: امسال 12 تصفیه‌خانه آب و 15 تصفیه‌خانه فاضلاب روستایی به نتیجه می‌رسد.
وی درباره آبهای زیرزمینی تصریح کرد: حدود 5 میلیارد و 700 میلیون متر مکعب کسری آب داریم که طبق برنامه‌ریزی‌های انجام شده در دو سال اخیر یک میلیارد متر مکعب از مخازن به خاطر بارندگی‌ها و برخورد با چاه‌های غیرمجاز تامین شده و برای 4 میلیارد و 700 میلیون مترمکعب دیگر نیز باید با کاهش صدور پروانه و نصب کنتور روی چاه‌های کشاورزی آب مورد نیاز را تامین کنیم.
وضعیت تامین آب غیزانیه
وی درباره پروژه تامین آب غیزانیه اظهار داشت: شبکه آبرسانی در این منطقه کیفیت خود را از دست داده وزارت نیرو خط جدید احداث کرده و قرار شده که در سه فاز اجرایی شود و تا نیمه شهریور دسترسی به آب پایدار صورت بگیرد البته خطوط قبلی انتقال آب هم فعال است اما در هر حال مشکل اصلی در این منطقه فرسوده بودن خطوط است.
وی اعتبار در نظر گرفته برای حل مشکل آب غیزانیه را 190 میلیارد تومان اعلام کرد.
وضعیت افزایش تعرفه‌ها
وی درباره افزایش قیمت آب گفت: طبق مصوبه دولت اجازه داشتیم هفت درصد افزایش قیمت اعمال کنیم و برای مشترکین پرمصرف نیز 16 درصد افزایش تعرفه اعمال خواهد شد.
20 درصد هدررفت آب در کشور
وی رقم هدررفت آب در کشور را به طور متوسط 20 درصد اعلام کرد و افزود: هر سال که می‌گذرد عمر خطوط بالا می‌رود بنابراین در برخی نقاط صرفه ندارد که خط را تعمیر کنیم بنابراین باید خط را تعویض کنیم و حل این مشکل نیاز به اعتبار بالایی دارد که فعلا در دسترس نیست.
امیدواری به نتایج مذاکرات آبی با افغانستان
معاون وزیر نیرو درباره تعامل با افغانستان و تخصیص آب هیرمند از این کشور گفت: امروز هیاتی از افغانستان بها یران می‌آیند و در این زمینه گفت‌وگو خواهیم داشت البته در مذاکراتی که ما با کمیسیاریای آب افغانستان صورت گرفته تصمیمات خوبی اتخاذ شده مثلا نقشه‌برداری از مسیر کار مشترک زیست محیطی تعریف کردیم که امیدواریم به نتیجه برسد.
وی بااشاره به انسداد چاه‌های غیرمجاز گفت: 110 چاه غیرمجاز را مسدود کردیم در کل 230 هزار چاه غیرمجاز و500 هزار چاه مجاز داریم.
ایران واردکننده آب نمی‌شود
وی درباره اینکه آیا ایران روزی وارد کننده آب می‌شود گفت: اگر بهره‌وری را بالا ببریم برای جمعیت کشور آب به اندازه کافی موجود است بنابراین ما واردکننده آب نمی‌شویم. مدیریت منابع آب باید بر اساس اقلیم نیمه خشک باشد و توجه داشته با شیم که موضوع آب میان بخشی است وزارت نیرو تنها متولی حل مشکل نیست باید در این زمینه اجماع وجود داشته باشد.
