یادداشت فاطمه شریفی؛
صادرات بنزین تهران به کاراکاس و مبنای پوچ بودن تحریم‌های آمریکا
کارشناس روابط بین‌الملل در یادداشتی با اشاره به ارسال کمک‌های ایران به ونزوئلا و تهدید بیهوده آمریکا، تحریم‌ها علیه ایران را غیر قانونی، ظالمانه و دارای مبنای پوچ دانست.
ونزوئلا بزرگترین ذخائر نفت جهان را دارد، اما تولید نفتش در دو دهه گذشته به واسطه تحریم‌های یکجانبه آمریکا بشدت کاهش یافته و هم اکنون در بحران اقتصادی عمیقی به سر می‌برد. این کشور که از تولیدکنندگان عمده نفت و عضو سازمان اوپک است، به واردات بنزین و دیگر محصولات نفتی نیاز دارد. در هفته‌های اخیر نیز به دلیل محدودیت‌های کرونا با کمبود شدید بنزین روبرو بوده، بطوریکه مردم برای تهیه بنزین ساعت‌ها در صف ایستادند. ونزوئلا پیش از شیوع گسترده این ویروس در جهان افزون بر ۱۷۰ هزار بشکه بنزین مصرف می‌کرد، اما به دلیل جیره‌بندی‌ها اکنون روزانه چهل هزار بشکه در پمپ بنزین‌ها توزیع می‌شود. به همین دلیل ۱۸۰۰ پمپ بنزین در ونزوئلا بعلت کمبود سوخت هفته‌هاست که نیمه تعطیل است. حال در چنین شرایطی، پالایشگاه‌های ونزوئلا در وضعیتی نامناسب قرار گرفته‌اند، به ویژه آنکه ایالات متحده شرکت دولتی نفت ونزوئلا را سال گذشته در جریان اقداماتش برای سرنگونی نیکولاس مادورو، رئیس.جمهوری این کشور، تحریم کرد.
در این شرایط سخت، ایران دست یاری خود را به سمت این کشور دراز کرد و در هفته‌های اخیر هواپیمایی ماهان تعدادی مهندس پالایشگاه و تجهیزات را برای تعمیر و نگهداری این پالایشگاه‌ها به ونزوئلا فرستاد، اقدامی که اعتراضات آمریکا را به دنبال داشت و در ادامه سیاست‌های خصمانه خود، از کشورهای جهان خواست که اجازه ندهند ماهان از فراز کشورهایشان عبور کند. همچنین وزارت دارایی این کشور بلافاصله شرکت چینی سازنده تجهیزات مورد استفاده در پالایشگاه‌های ونزوئلا را تحریم کرد؛ اقدامی که پکن آن را «غیرقانونی» خواند.
اما در ادامه تلاش‌ها، ایران برای یاری رساندن به ونزوئلا، پنج کشتی «حامل بنزین» را به مقصد این کشور اعزام کرد که از روز آینده به مقصد می‌رسند. این نفتکشها حامل ۱۷۰ هزار تن بنزین و گازوئیل با ارزش تقریبا ۴۵ میلیون دلار است که از پالایشگاه ستاره خلیج فارس در بندرعباس سوخت گیری کرده و از طریق کانال سوئز، دریای مدیترانه و اقیانوس اطلس راهی سواحل ونزوئلا شده‌اند. این حمل و نقل دریایی در حالی رخ می‌دهد که کشتی‌های جنگی آمریکا در دریای کارائیب حضور دارند و واشنگتن اعلام کرده که سرگرم بررسی مقابله با این کشتی‌هاست چرا که بر این باور است، این پنج نفت‌کش، تحریم‌های یکجانبه آمریکا را، نقض می‌کنند.
در پاسخ به این اقدام و اظهارات واشنگتن، ساموئل مونکادا، نماینده ونزوئلا در سازمان ملل اعلام کرد که این «نفتکشها غیرنظامی و حامل کالاهای ضروری برای مردم ونزوئلا هستند» و از کشوری می‌آیند که با ما (ونزوئلا) تجارت قانونی دارد. در بحبوحه همه‌گیری ویروس کرونا، جلوگیری از رسیدن این کشتی‌ها به مقصد، جرم علیه بشریت محسوب خواهد شد.»
تهران نیز در این باره هشدار داد و اعلام کرد که در صورت اقدام آمریکا علیه نفتکش‌های ایرانی، دست به «اقدام متقابل» خواهد زد.
محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران در نامه‌ای به آنتونیو گوترش، دبیر کل سازمان ملل درباره «ایجاد مزاحمت در انتقال سوخت ایران به ونزوئلا» هشدار داده و تهدیدهای آمریکا را «خطرناک، تحریک‌آمیز و دزدی دریایی» توصیف کرده و آن را خطری بزرگ برای صلح و امنیت بین‌المللی دانسته است.
عباس عراقچی، معاون وزیر امورخارجه ایران نیز یکشنبه با احضار سفیر سوییس در تهران که حافظ منافع دولت آمریکا در ایران است، نسبت به هرگونه اقدام آمریکا علیه محموله سوخت ایران هشدار داد.
وی در این باره تصریح کرد: «هرگونه تهدید علیه نفتکش‌های ایرانی با واکنش فوری و قاطع ایران مواجه خواهد شد و دولت آمریکا مسئول عواقب آن است.»
از آنچه گفته شد چند نتیجه می‌توان گرفت؛ اولا ایران با وجود تحریم‌های فراوان در جایگاهی قرار دارد که برای ارتقای وضعیت و تعمیر پالایشگاه کشوری دیگر، که آن‌هم تحت تحریم های واشنگتن است، به ویژه در بدترین شرایط (شیوع ویروس کرونا) به یاری هم نوعان خود می‌شتابد. این امر نشان از توانمندی ایران دارد که با وجود همه تهدیدها و رویکرد قلدرمابانه کشورهایی چون آمریکا در به صفر رساندن صادرات نفتی ایران، توانسته بر همه آنها فائق آید.
از سوی دیگر این اقدام تهران می‌تواند توجه جهانیان را به تحریم‌هایی جلب کند که یکجانبه، غیرقانونی و ظالمانه است و در چنین وضعیتی (شیوع ویروس کرونا) ایالات متحده برخی از کشورهای دیگر را از داشتن کالاهای اساسی منع میگ‌کند. بنابراین اگر در دریای کارائیب نیز این رویکرد ادامه یابد، بنا به گفته نماینده ونزوئلا در سازمان ملل این اقدام همان جنایت علیه بشریت است.
