در گفت‌وگو با ایلنا مطرح شد؛
لزوم برخورد با سوءاستفاده علمی برخی اساتید از دانشجویان/ مقاومت در برابر همانندجویی پایان نامه‌ها
مشاور وزیر علوم و رییس مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور بر لزوم برخورد با سوءاستفاده علمی برخی اساتید از دانشجویان تاکید کرد.
«وحید احمدی» مشاور وزیر علوم و رییس مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا درباره سوء استفاده‌های علمی برخی اساتید از دانشجویان گفت: در دنیا این اقدام که پروژه‌هایی به دانشجو در کنار درس داده شود تا کار تحقیقاتی کند، متداول است تا دانشجو بتواند کار تحقیقاتی را یاد بگیرد و کار پژوهشی انجام دهد. تحقیق و تحلیل روی مسائل توسط دانشجو لازم است و نمی‌توانیم به یک استاد بگوییم، حق ندارد کار تحقیقاتی به دانشجو بدهد؛ اما اینکه استادی محصول کار دانشجو را تحت عنوان کار تحقیقاتی خود به صورت کتاب یا چیز دیگری چاپ کند، کار شایسته‌ای نیست.
وی با تاکید بر اینکه اگر استاد کار شخصی خود را به دانشجو بدهد، تخلف کرده است، گفت: در خارج از کشور به این صورت است که استاد پروژه‌ای از صنعت گرفته و کا را بین دانشجویانش تقسیم می‌کند و هر کدام از دانشجویان قسمتی از پروژه را انجام می‌دهند، با این روش هم دانشجو را تربیت می‌کند و هم دانشجو موضوعاتی یاد می‌گیرد که ارزش دارد، اما اگر به طور مثال بخش‌هایی از کتابی را در بین دانشجویان تقسیم کند تا ترجمه کنند و استاد آن را به کتابی به نام خودش منتشر کند، کار بی ارزشی است و امتیازی نخواهد داشت، چون معلوم است، ترجمه‌ای که دانشجو کند، معمولا ارزش آنچنانی ندارد و اشتباهاتش زیاد است.
مشاور وزیر علوم تصریح کرد: اینکه استاد به دانشجو پروژه بدهد، قطعا لازم است و در هر جای دنیا که بروید، وقتی شما را به عنوان دانشجوی دکترا یا تحصیلات تکمیلی می‌پذیرند، حتما پروژه‌ای به دانشجو ارائه می‌کنند، عمدتا در کشورهای خارجی به این صورت است که به طور مثال دانشگاه و یا شرکتی طرحی را گرفته و بین دانشجویان و کارشناسان کار را تقسیم می‌کنند که ایرادی هم ندارد، ولی اگر به آن صورت مورد اشاره باشد، محل اشکال است و مراکز پژوهشی باید با آن برخورد کند.
رییس مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور درباره پایان‌نامه های دانشجویی گفت: ارائه پایان نامه در همه جای دنیا یک روش متداول است و هیچ جای دنیا اینطور نیست که به دانشجوی تحصیلات تکمیلی چه کارشناسی ارشد و چه دکتری بدون پایان‌نامه برای تحصیلاتش مدرک بدهند. نگارش پایان نامه اقدامی ضروری است، زیرا دانشجو از طریق آن باید یاد بگیرد، چه موضوعی را چگونه به شکل تحقیقاتی انجام دهد و روی یافته‌هایش تحلیل کند و اگر تحصیلات تکمیلی غیر از این باشد، همان لیسانس است.
وی افزود: ما روی اصل پایان نامه مشکل نداریم، زیرا اصل موضوع نگارش پایان نامه در مقاطع تحصیلات تکمیلی یک موضوع بین‌المللی است و همه پذیرفتند و جزو استانداردهاست. برای جلوگیری از کپی‌کاری دانشجو، به خصوص با قانونی که در مجلس تصویب شد، در وزارتخانه باید سامانه‌های همانندجو بررسی شود. به این ترتیب پایان‌نامه‌ها چه در تعریف موضوع و چه در کاری که انجام شده، از ابتدا تا انتها بررسی می‌شود تا همانندش وجود نداشته باشد و کاری که انجام می‌شود هم موضوع و هم محتوایش نباید تکراری باشد.
احمدی بیان کرد: این روند اکنون قانون شده و بتدریج در حال جا افتادن است، البته هنوز بعضی از دانشگاه‌ها کمی مقاومت می‌کنند و هنوز خود را تجهیز نکردند، ولی امیدواریم پیگیری و نظارت شود که هم دانشجو و هم استاد این دقت را داشته باشند. اگر دانشجو در زمینه پایان‌نامه تخلف کند، معنایش این است که استاد نظارت ندارد.
رییس مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور گفت: بنابراین در حال حاضر نظارت‌ها باید به گونه‌ای باشد که هم دانشجوی متخلف مجازات شود و هم استادی که ناظر و راهنماست. ما در دانشگاه‌ها تاکید داریم که اساتید حتما این نظارت را داشته باشند. این اقدام اجرا نمی‌شود، مگر این که تعداد دانشجو را ببرای اساتید راهنما کم کنیم؛ یعنی اگر تعداد دانشجو کم شود و استاد یک، دو یا سه دانشجو داشته باشد به آنها رسیدگی می‌کند، اما اگر تعداد زیاد باشد رسیدگی به آنها دشوار خواهد شد، در برخی از دانشگاه‌ها یک استاد ده تا پانزده دانشجو دارد و نمی‌تواند به آنها رسیدگی کند.
