نتایج پژوهش‌ها نباید مبهم و تکراری باشد/ پژوهش به نقد زنده است

به گزارش ایلنا به نقل از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سیدعباس صالحی  بعد از ظهر امروز در آیین بزرگداشت هفته پژوهش که با مشارکت وزارت امور خارجه و سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی برگزار شد، با تاکید بر این ضرورت افزود: حوزه سیاست ورزی خارجی و مطالعات سیاست‌خارجی شاید ابتدا بر سیاست، امنیت و اقتصاد متمرکز بود اما در حال حاضر حوزه فرهنگ در کنار آن ها از اهمیت بالایی برخوردار شده و به عنوان ضلع چهارم آن به شمار می آید.

فرهنگ کانون قدرت نرم است

وی تصریح کرد: این اهمیت از زاویه تحلیل‌هایی راجع به مفهوم قدرت سخت و قدرت نرم پدید آمده و قدرت نرم موثرتر و پایدار تر است. قدرتی که اهداف آن از طریق جذبه و کشش به منصه ظهور می‌رسد و نه از طریق ابزارهای قهری. بنابراین فرهنگ هم کانون قدرت نرم به شمار می‌آید.

وی همچنین تاکید کرد: انقلاب‌های فناوری و ارتباطات هم حوزه فرهنگ به‌ویژه پژوهش‌های این حوزه را جدی‌تر می‌کند. همچنین حوزه صنایع خلاق فرهنگی روز به روز بر اهمیتش افزوده می‌شود. این نکات موجب شده پژوهش فرهنگی کنار سیاست، امنیت و اقتصاد از اهمیت ویژه ای برخوردار شود. اگر سیاست‌ورزی در اضلاع چهارگانه اهمیت دارد، حوزه پژوهش مهم و کانونی برای اتفاقات اصلی در این حوزه به شمار می آید.

صالحی افزود: اگر سیاست خارجی دانش ارتباط با خارج از کشور محسوب می‌شود، پژوهش رکن اصلی این فرایند است.سهم پژوهش ما ناقص است و قرار بود در پایان سندهای چشم‌انداز پنجم و ششم به ۳ درصد توسعه ناخالص ملی به عنوان سهم پژوهش برسیم اما این مسیر با نیم درصد در حال حرکت است. بنابراین اگر بخواهیم در حوزه سیاست خارجی و دیپلماسی عمومی توسعه یابیم باید این سهم را تغییر و افزایش دهیم تا به کمک دیپلماسی فرهنگی بیاید.

دیپلماسی فرهنگی نیازمند تقویت نظریه پردازی است

وی همکاری مشترک وزارت امور خارجه و سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در حوزه پژوهش‌های روابط خارجی و دیپلماسی فرهنگی را مثبت ارزیابی کرد و گفت: در عرصه پژوهش‌های روابط خارجی باید نکاتی را مورد توجه قرار داد. اولین نکته در این عرصه توجه به نظریه‌پردازی است. دیپلماسی فرهنگی نیازمند تقویت نظریه‌پردازی است.

صالحی تاکید کرد: نظریه باید در درون متن و پژوهش حرکت کند و ما نیازمند تقویت نظریات سازنده، پویا، خلاق و موثر در حوزه دیپلماسی فرهنگی هستیم.

عضو شورای‌عالی انقلاب فرهنگی ادامه داد: بهره‌مندی از روش‌های مختلف در دیپلماسی روابط خارجی از دیگر نکات مورد توجه در پژوهش روابط خارجی است. ما هنوز روش‌های گردآوری کتابخانه‌ای را داریم. نه اینکه روش خوبی نباشد ولی باید به روش‌های مکمل و دیگر روش‌ها هم از جمله روش‌های پیمایشی و گفتمانی روی بیاوریم تا به نتایج پژوهش‌ها اعتماد بیشتری شود. بنابراین جریان پژوهش در عرصه خارجی باید بتواند از ترکیب روش‌ها بهره ببرد تا به نتایج اعتماد بیشتری شود.

وی نکته سوم مورد توجه در فرآیند پژوهش را تجویزهای کاربردی پژوهش عنوان کرد و گفت: نتایج باید به نقطه‌ای برسد تا پژوهش‌ها مبهم و تکراری نباشد. باید پژوهش در عرصه دیپلماسی فرهنگی را از منظر نتایجی که به ما منتقل می‌کنند، ارزیابی کنیم. بنابراین در این حوزه هم نیازمند کارهای جدی‌تری هستیم.

صالحی توجه به آینده نگری در عرصه پژوهش را نکته چهارم با اهمیت در این فرآیند برشمرد و افزود: تحولات جهانی اگر در قرن ها و دهه های قبل با فاصله زمانی قابل اعتنا بودند، در حال حاضر این فاصله‌ها کمتر شده و این امکان وجود دارد تا موضوع پژوهش به نقطه تحقیق و ارزیابی برسد تبدیل ماهیت بدهد؛ بنابراین توجه به روش‌های آینده‌نگرانه در پژوهش‌ها از اهمیت زیادی برخوردار است و باید بتواند با فضای سیار و تحرکات اجتماعی زمان همراه و همخوان باشد.

ضرورت مشارکت‌های فراملی در فرآیند پژوهش‌ها

وزیر ارشاد توجه با مشارکت‌های فراملی در عرصه پژوهش را از دیگر نکات مورد توجه در این فرآیند دانست و گفت: امروز  بحث دیپلماسی علمی جدی است و توسعه علم از زاویه مشارکت محققان فرا ملی پدید می‌آید تا به تحقیق و توسعه ملی بپردازند و کشورهای بسیاری اینگونه پژوهش‌ها را دارند و در کشور ما نیز بخشی از پژوهش‌ها به‌صورت فراملی صورت می‌گیرد. پژوهش فراملی نتایج و فرآیند قابل منتشرتر و وسیع‌تری دارد.

پژوهش به نقد زنده است

وی افزود: نقد در پژوهش از اهمیت زیادی برخوردار است. پژوهش به نقد زنده است. خاصیت پژوهش این است که از نقد آغاز می‌شود و با آن به کمال می‌رسد.

در این آیین از آثار تازه منتشر شده وزارت امور خارجه(۳۰ عنوان) و سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی( ۸۰ عنوان) از سوی وزیر ارشاد و علی اکبر ولایتی رونمایی شد. همچنین در این آیین از لوگوی جایزه ملی پژوهش نیز رونمایی و از برگزیدگان هفته پژوهش تقدیر شد.