درگیری همزمان در ۵ جبهه، هنر دیپلماتیک نیست/ در دیپلماسی «هرگز» وجود ندارد

محمدصادق جوادی‌حصار کنشگر سیاسی اصلاح‌طلب در گفت‌وگو با خبرنگار سیاسی ایلنا، ارزیابی خود از  اینکه رهبری تاکید کردند که همه مسئولین نظام یک‌صدا هستند که مذاکره نکنند و برخی در داخل و خارج از حاکمیت خلاف آن را می‌گویند، این چندگانگی در خط‌مشی را چگونه ارزیابی می‌کنید، گفت: اصلا ذات دیپلماسی این است شما نمی‌توانید در عرصه دیپلماسی یک حرف بزنید بلکه باید ببینید که شرایط چگونه است.

وی افزود: آقای مکرون از جانب آقای ترامپ حرف‌هایی زد، اما شب در کنفراس خبری وقتی مکرون از ترامپ راجع به اینکه آیا گفت‌وگو با ایران از سوی آمریکا نهایی است، سوال پرسید، ترامپ گفت که ایران شرایطی دارد که باید انجام دهد، یعنی شرط گذاشت، در پی این صحبت و فردای آن روز آقای روحانی اعلام کرد که ما اصلا نمی‌خواهیم مذاکره کنیم.

جوادی‌حصار با تاکید بر اینکه این چندگانگی در صحبت کردن جزیی از دیپلماسی و چیزهایی نیست که بتوان در عرصه سیاسی روی آن زوم کرد، گفت: همین الان رهبر انقلاب هم که می‌گویند اگر آمریکا به برجام برگردد، گفت‌و‌گو می‌کنیم.

این کنشگر سیاسی در پاسخ به اینکه آیا می‌توان تاکید اخیر رهبری بر مذاکره در صورت بازگشت آمریکا به برجام رابر خلاف نظر برخی دلواپسان تایید تلویحی این معاهده دانست، گفت: اینها سخنان دیپلماتیک است فردا که آمریکایی‌ها بگویند به برجام برمی‌گردیم، باز از سوی برخی گفته می‌شود برجامی که ما می‌گوییم نه برجامی که شما می‌گویید و برجامی که به آن متعهد باشید و...؛ در عرصه دیپلماسی بالانس قدرت حرف می‌زند، باید دید در چه جایی بیشترین امتیاز را می‌توان گرفت و گفته شود اکنون می‌توانیم حرف بزنیم؛ وقتی هم نمی‌توان امتیاز گرفت، باید گفت که حالا وقت حرف زدن نیست، آمریکا و ایران هر دو اینگونه حرف می‌زنند.

وی در پاسخ به اینکه گفته می ‌شود ایران علاقه‌ای به مذاکره ندارد، گفت: چه کسی چنین حرفی را زده است، همین چند هفته قبل مگر تهران با فرانسه و اعضای ۴+۱ درباره برجام صحبت نمی‌کردند، مگر در اخبار اعلام نکردند که برخی کشورها از جمله چین و روسیه دارند جایگزین سوئیفت را برای ایران فراهم می‌کنند؟ مگر همین الان بانک‌های اروپایی اعلام نکردند ما حاضریم در سازوکار مالی، سرمایه‌گذاری کنیم، همه اینها در قالب برجام است دیگر.

وی ادامه داد: دیپلماسی بین‌الملل اقتضا می‌کند هر کشوری هر کجا منافعش اقتضا کرد برود با دیگران حرف بزند، ایران در حال حاضر دارد با دیگران حرف می‌زند.

جوادی حصار اضافه کرد: تصمصم گیران کشور معتقد هستند اگر ما در این شرایط با آمریکایی‌ها مذاکره کنیم، معنی آن این است که فشار حداکثری جواب داده و ما شکست خورده‌ایم و بعد آنها می‌توانند از این فشار حداکثری علیه ما استفاده کنند؛ خب این یک تئوری است و هیچ بحثی هم در آن نیست و می‌تواند درست یا غلط باشد.

این فعال سیاسی اصلاح‌طلب یادآور شد: قطعنامه ۵۹۸ را همین‌گونه پذیرفتیم، مگر روز اول نمی‌گفتیم جنگ جنگ تا پیروزی؟، جنگ جنگ تا رفع فتنه از جهان، ما از جهان رفع فتنه کردیم؟ وقتی می‌گفتیم جنگ جنگ تا رفع فتنه در جهان کدام فتنه را رفع کردیم که بعد آن رفتیم و صلح کردیم؟ 

وی ادامه داد: مگر ما با همان کشوری که می‌جنگیدیم و می‌گفتیم نابود باید شود، امروز در کنار هم ننشسته‌ایم و مگر همان‌ها در حسینیه جماران کنار رهبری نیامدند، همین الان مگر برادر و متحد نیستیم چرا این نمی‌تواند در برابر یک کشور دیگری هم اتفاق بیفتد؟ چرا نمی‌تواند در مورد عربستان سعودی یا مثلا آمریکایی‌ها اتفاق بیفتد؟

جوادی‌حصار افزود: مگر ما یک روزی در دنیای کنونی نمی‌گفتیم آمریکا از انگلیس و انگلیس از آمریکا بدتر و شوروی از هردوی آنها بدتر است؟ در حال حاضر شوروی که یار غار ما شده است.

وی درباره اینکه شاید کشوری مثل شوروی(روسیه) تغییر رفتار داده که ما با آنها ارتباط داریم، گفت: این حرف‌ها چیست، کدام کاری را روس‌ها می‌کنند که در آن به جای منافع خودشان منافع ما را تامین کند؟

این فعال سیاسی درباره بهترین دیپلماسی برای شرایط کنونی، گفت: من می‌گویم ما نه باید صددرصد راه مذاکره را ببندیم و نه به آمریکایی‌های تکلیفِ مالایطاق بدهیم، یعنی یک حرفی بزنیم که نتوانند انجامش دهند؛ از سویی هم نباید وا بدهیم که آمریکایی‌ها فکر کنند فشار آورده و توانسته‌اند نتیجه بگیرند، یک راه میانه و معقول باید انتخاب شود.

وی ادامه داد: یک راه میانه و معقول هم این است که دستگاه دیپلماسی ایران فکر کند، از نخبگان غیردولتی، چهره‌های دانشگاهی و آکادمیک، از نیروهای پخته حزبی و سیاسی کشور استمزاج کند و نظر آنها را بگیرد و راه معقول، منطقی و میانه را انتخاب کند.

جوادی‌حصار افزود: حداقل اگر داریم با‌ آمریکایی‌ها سرشاخ می‌شویم، نباید در تدبیر جنگی از نادر ۷۰۰ سال قبل کمتر باشیم، نادر وقتی می‌خواست با عثمانی و روس بجنگد، موقتا با روس‌ها کوتاه آمد و با عثمانی جنگید؛ هم‌زمان ۵ جبهه گشودن و جنگیدن که هنر دیپلماتیک نیست ما باید بتوانیم در منطقه و فرامنطقه دوستان قدرتمندی را برای خودمان ردیف کنیم کنار آنها بیاستیم و منافع مشترک تعریف کنیم.

وی تاکید داد: با اروپایی‌ها منافع مشترکمان را تعریف کنیم، اگر دستگاه دیپلماسی این کار را می‌کند ممنون آنها هستیم که حداقل در برابر آمریکا یک جبهه جدید باز نکنیم که بخواهد ما را در آن جبهه تضعیف کند و حداقل اروپایی‌ها احساس کنند شریک مشترک ما هستند و منافع مشترکی در برجام دارند ، همانطور که چین و روسیه می‌ایستند آنها هم بیاستند؛ هر چند که چین و روسیه هم منفعتشان را می‌گیرند.

این تحلیلگر مسائل سیاسی درباره این سوال که آیا فکر می‌کنید  آمریکا به برجام برمی‌گردد؟ گفت:‌ در دیپلماسی «هرگز» وجود ندارد ممکن است آمریکا هم بپذیرد و به برجام برگردد، اما همانقدر که چینی‌ها، روس‌ها و فرانسوی‌ها قدرت حضور و مانور و بهره‌مندی از منافع برجام را دارند ما هم باید داشته باشیم.

وی اظهار کرد: مساله این است که باید از جایی بگویید که با دشمن تا دیروز می‌جنگیدیم از امروز دیگر نمی‌جنگیم، تمام شده و صلح کرده‌ایم. نمی‌توانیم آمریکا را در ذهنمان دشمن همیشگی جمهوری اسلامی تصور کنیم بعدا بگوییم می‌خواهیم صلح کنیم، اینها پارادوکس است.