انتقال آب از خزر؛ یک پیام سخاوتمندانه به کویرنشینان

محمد درویش در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی ایلنا، درباره انتقال آب از خزر به سمنان اظهار داشت: زمانی مجبور می‌شویم طرح‌هایی مثل انتقال آب یا سدسازی را اجرا کنیم که هیچ راه دیگری برای تداوم استقرار مردم در یک منطقه نداشته باشیم و مردم به شدت با کمبود آب مواجه بوده و بیم مهاجرت وجود داشته باشد. اگر همه راه‌ها را رفته باشیم؛ سیستم‌های بازچرخانی آب را امتحان کرده باشیم، راندمان در بخش کشاورزی و شرب در حداکثر خود باشد، باز هم با کمبود آب مواجه باشیم و هیچ چاره‌ای جز این جراحی نداشته باشیم.

500 میلیون متر مکعب آب را هدر می‌دهیم که 200 میلیون متر مکعب منتقل کنیم

وی افزود: اکنون مقامات استان سمنان اعلام می‌کنند که در بخش کشاورزی حداقل 300 میلیون متر مکعب آب هدر می‌رود، میزان قابل توجهی از آب شرب به دلیل فرسودگی لوله‌ها از دسترس خارج می‌شود، بسیاری از صنایع استان از کارایی لازم برخوردار نیستند و پِرت آب فوق العاده زیاد است، مجموع این ارقام حدود 500 میلیون متر مکعب در سال می‌شود، سوال این است، آیا بهتر نیست به جای اینکه این همه هزینه کنیم تا 200 میلیون متر مکعب آب را شیرین و به سمنان بیاوریم با یک دهم آن رقم میزان پِرتِ آب را در استان کاهش دهیم و سراغ روش‌هایی مثل بازچرخانی آب و استفاده از پساب برویم؟ اگر همه این کارها را کردیم و باز هم سمنان با کمبود آب مواجه بود دیگر کسی مخالفت نمی‌کند، چون چاره‌ای نیست جز اینکه برای جلوگیری از مهاجرت کاری انجام دهیم. 

یک پیام به مردم برای هدررفت بیشتر آب

این کارشناس مسائل محیط زیست تصریح کرد: کاری که اکنون دولت انجام می‌دهد مثل رفتار یک خانواده ثروتمند با فرزند لوس خود است، وقتی به خانه می‌رود و می‌بیند اسکناس‌های 10 هزار تومانی را برای گرم کردن خود در شومینه آتش می‌زند، به جای اینکه برخورد کند، می‌گوید اشکال ندارد، در کمد اسکناس‌های بیشتری وجود دارد بردار و استفاده کن. ما هم با انتقال آب همین پیام را می‌دهیم، به جای اینکه مردمی را که 500 میلیون متر مکعب از آب خود را هدر می‌دهند، وادار کنیم روش‌هایشان را تغییر دهند که آب هدر نرود، می‌گوییم اشکال ندارد از جای دیگر آب می‌آوریم، همین کار را برای یزد، اصفهان و دریاچه ارومیه کردیم، کاری می‌کنیم که مردم تن پرور بار بیایند. مردم یزد زمانی به اینکه بیشتر از هر استان دیگر قدر آب را می‌دانستند و اهل قناعت بودند، معروف بودند، اما اکنون از نظر هدر رفت آب 27ام هستند یعنی فقط 4 استان بیشتر از یزد آب را هدر می‌دهند، می‌گویند چرا ما باید صرفه جویی کنیم؟ ما هم می‌خواهیم استخر داشته باشیم، اگر بخواهیم آب را برایمان می‌آورند. 

15 هزار میلیارد تومان هزینه برای هدررفت بیشتر

وی گفت: این روش‌ها اشتباه است، ما در کشوری زندگی می‌کنیم که کمربند خشک جهان است به شدت با محدودیت منابع آبی روبرو هستیم، باید رفتارمان را متناسب با اقلیم‌مان تغییر دهیم، تا چه زمانی می‌توانیم با این وضع ادامه دهیم؟ آن 15 هزار میلیارد تومانی که می‌خواهند هزینه کنند تا آب را به سمنان منتقل کنند، به راحتی می‌توانیم خرج اعتلای آموزش و پرورش کشور کنیم، تا استعدادها از کشور فرار نکنند و به تاب آوری سرزمین کمک کنند، این کار فوق‌العاده خطرناک است و هرگز آیندگان کسانی را که این کار را کردند، نمی‌بخشند.

هیرکانی و خزر را نابود می‌کنیم تا هدررفت 500 میلیون متر مکعبی تداوم یابد

درویش با اشاره به مشکلاتی که برای استان‌های مبدا بوجود می‌آید، گفت: مهمترین مشکل این است که جمعیت صیادی استان گیلان و مازندران با مشکل مواجه خواهد شد، صیادانی که کیلکا صید می‌کردند ورشکست شده‌اند، به شدت تنوع زیستی دریای کاسپین را از دست دادیم و توان دیگری برای ورود پساب ناشی از دستگاه‌های آب شیرین کن وجود ندارد. علاوه بر آن رویشگاه جنگلی در هیرکانی به شدت آسیب دیده، بطوریکه از 3.5 میلیون هکتار رویشگاهی که در دهه 1330 داشتیم به کمتر از 1.6 میلیون هکتار رسیدیم که از این میزان هم 800 هزار هکتار مخروبه است، اگر این جنگل‌ها را باز هم با یک گسست اکولوژیکی روبرو کنیم، می‌توانیم بگوییم که آخرین میخ را به تابوت جنگل‌های هیرکانی کوبیدیم. اگر جنگل‌های هیرکانی از بین بروند فقط تنوع زیستی از بین نرفته، فقط فرسایش خاک تشدید نشده، بلکه سیل افزایش پیدا می‌کند و خسارت سنگینی به مردم گیلان و مازندران وارد کرده‌ایم، آنگاه ابعاد فاجعه بسیار بیشتر از آن چیزی می‌شود که تصور می‌کردیم. 

3997 درخت قطع می‌شود

وی یادآور شد: در گزارش ارزیابی آمده 3997 درخت قطع می‌شود، یک بار گفته می‌شود آب در مبدا و بار دیگر می‌گویند در مقصد شیرین سازی می‌شود، یک بار گفته شد از سرشاخه‌های میانکاله و بار دیگر می‌گویند از سفیدرود آب را منتقل می‌کنند، هنوز هیچ چیز شفاف نیست.