زنگنه در گفت‌وگو با ایلنا:
نشست مکه، پوششی برای ضعف امنیتی ریاض است/ هزینه بلندپروازی ملک سلمان را متحدان ریاض پرداخت می‌کنند
عربستان با مشکل‌های امنیتی فراوان روبه‌رو است و از این نظر به دنبال بزرگنمایی فضای منطقه است تا ضعف خود را پوشش بدهد.
«صباح زنگنه» سفیر اسبق ایران در سازمان همکاری اسلامی در تشریح دلایل برگزاری نشست فوق‌العاده مکه توسط عربستان سعودی در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: سعودی‌ها معمولاً هر ساله چند اجلاس در ماه رمضان یا رجب برگزار می‌کنند که عموماً این نشست‌ها در مکه و مدینه است که یک هزینه پذیرایی و یک هزینه تبلیغاتی برای آن مصوب می‌کنند. از این رو من بر این باورم که نشست فوق‌العاده کشورهای عضو شورای همکاری خلیج‌فارس و اتحادیه عرب را نمی‌توان یک موضوع جدید به حساب آورد اما نکته اصلی این است که نشست مکه در حالی برگزار می‌شود که فضای منطقه به شدت مه‌آلود و خطرناک است. باید توجه داشته باشید که مشکلات عربستان سعودی در وضعیت فعلی افزایش چشمگیر داشته و از این منظر برای آنکه بتواند این مشکلات خارجی و داخلی را توجیه کند نیاز به یک مانور سیاسی و تبلیغاتی دارد.
وی ادامه داد: عربستان با برگزاری نشست مکه به دنبال آن است تا بتواند نظر مشتری‌های خود را به سمت و سویی که این کشور ابلاغ می‌کند، جلب کند که این مشتری‌ها همان کشورهای عضو شورای همکاری خلیج‌فارس و اتحادیه عرب هستند؛ اما در این مسیر برخی از کشورها به دلایل مختلف در این نشست شرکت نمی‌کنند یا حتی شرکت کردن آنها به دلیل تامین منافع مشخص خواهد بود؛ به عبارتی دیگر بیشترین دلیل برای شرکت در این نشست تعارف‌های قبیله‌ای و سیاسی است که در مورد هر کشور متفاوت است. به عنوان نمونه قطر به دلیل ادامه اختلاف با عربستان در این نشست شرکت نخواهد کرد. سودان هم به دلیل اتفاقاتی که رخ داده از حضور در نشست مکه اجتناب می‌کند و مصر با اکراه حاضر خواهد شد. در این میان رفتار عراق به صورت دیگر خواهد بود. به احتمال زیاد بغداد در این نشست شرکت خواهد کرد؛ چراکه دولتش به تازگی اظهار تمایل خود برای روابط با عربستان را علنی کرده و حتی اخیراً خواستار میانجیگری شده بود. از این منظر هر کدام از دولت‌ها بر اساس منافعشان در این نشست شرکت می‌کنند.
این تحلیلگر مسائل منطقه با اشاره به از پیش تعیین شدن بیانیه این نشست، گفت: طبق سنوات گذشته زمانی که عربستان سعودی اقدام به برگزاری چنین نشستی می‌کند، بیانیه نهایی آن را از چند روز قبل تهیه می‌کند و در روز موعود تنها تاریخ آن جابجا می‌شود. جالب اینجاست که هیچکدام از کشورهای شرکت‌کننده در نشست‌هایی که عربستان آن را برگزار می‌کند دست به تغییر بیانیه نهایی نمی‌زند و همان را می‌پذیرند و رسانه‌هایشان هم منتشر می‌کنند. این روند چندین سال است که در نشست‌هایی که به رهبری عربستان برگزار می‌شود مرسوم است اما نکته دیگر که در برگزاری این نشست مهم خواهد بود، افتضاح امنیتی اخیر است. باید توجه داشت که بیشترین حجم خرید تسلیحات در دنیا توسط عربستان سعودی انجام شده و تمام آنها دو فاز تهاجمی و پدافندی را در برمی‌گیرد که رادار، انواع موشک، سامانه‌های پدافندی و غیره را در برمی‌گیرد. حال سوال این است که چرا با این حجم از تسلیحات عربستان نتوانسته چند پهپاد را ردگیری و منهدم کند؟!
زنگنه افزود: سوال دیگر این است که این حد از تسلیحات و تجهیزات نظامی به چه درد عربستان سعودی می‌خورد؟ این مسائل به خوبی نشان می‌دهد که عربستان در فاز نظامی و امنیتی بسیار ضعیف است و همانگونه که در متن دعوتنامه نشست مکه آمده، ریاض از اوضاع منطقه به شدت هراس دارد. هنوز جواب این سوال که چرا سعودی‌ها نتوانسته‌اند این تهاجم را کنترل کنند مشخص نیست و از این منظر یکی از اصلی‌ترین دلایل برگزاری نشست مکه سرپوش گذاشتن بر شکست اخیر عربستان است. به بیانی گویاتر ریاض به دنبال آن است تا با برجسته کردن دو پرونده خرابکاری در بندر جفیره و حمله به خط لوله نفت شرق به غرب عربستان، ضعف امنیتی و سیاسی خود را پوشش دهد و در فاز بعدی با تبلیغات گسترده، انحراف افکار عمومی به نفع خود و شرکای منطقه‌ای خود را مخابره کند.
وی در پایان خاطرنشان کرد: معتقدم نشست مکه توجیهی برای شکست‌های امنیتی، سیاسی و اقتصادی عربستان خواهد بود و نتیجه‌ای در بر ندارد. چراکه این کشور از تاسیسات نفتی خود نمی‌تواند محافظت کند و برای آنکه مشکلات خود را عادی جلوه دهد نیاز به مانور سیاسی و یک اجماع شکننده با طعم رسانه‌ای دارد. ریاض و شخص پادشاه عربستان نگران آن است که از گردونه قدرت در منطقه خارج شود و از این منظر به دنبال قدرت‌نمایی است. برای طبیعی جلوه کردن این قدرت‌نمایی باید کشورهای همسو با آن اعلام همبستگی کنند اما آنها نمی‌دانند که این همراهی هزینه‌های زیادی در بر خواهد داشت. آنها به دنبال تامین منافع خود خواهند بود اما وظیفه اصلی‌شان مشروعیت بخشیدن به جایگاه و سیاست عربستان است.
