حاکمیتِ بلاتکلیفی مدیریتی در بزرگترین محوطه میراث جهانی

به گزارش خبرنگار ایلنا، مجموعه میراث جهانی منظر باستان‌شناسی ساسانی فارس از بزرگترین محوطه‌های میراث جهانی کشور است که تقریبا بخش مرکزی استان فارس را به خود اختصاص داده است. عرصه آثار تاریخی این مجموعه ۷۰۰ هکتار و مجموعه حریم شامل هشت اثر باستانی کاخ قلعه دختر اردشیر، دو نقش برجسته و یک پل از دوره ساسانی در تنگابفیروزآباد، کاخ اردشیر بابکان، شهر گور، شهر بیشاپور و تنگ چوگان، غار شاپور و بنای سروستان دارای وسعتی بیش از ۲۰۰۰ هکتار است.

این سه مجموعه تا قبل از ثبت جهانی در تیرماه ۱۳۹۷، در دو مجموعه بیشاپور و محور ساسانی فیروزآباد و سروستان اداره می‌شد. به دلیل ثبت زنجیره‌ای با هدف انسجام در این محور تاریخی از تیرماه ۱۳۹۷، مجموعه این پایگاه‌ها به یک پرونده و یک پایگاه میراث جهانی تبدیل شد.

با گذشت ۶ ماه از ثبت جهانی این مجموعه میراث جهانی همچنان در بلاتکلیفی مدیریتی به سر می‌برد و عدم تعیین تکلیف مدیریت یکپارچه به شدت آثار باستانی این مجموعه تاریخی ارزشمند را آسیب‌زا کرده است.

شاید رویداد انفجار سقوط سنگ چند تنی چند روز گذشته از دامنه کوه تنگاب اخطاری باشد به مسئولان سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری که چرا این مجموعه همچنان در بلاتکلیفی مدیریت به سر می برد.

انفجار در میراث جهانی

چندی پیش بود که عبدالرضا نصیری اصل (معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی فارس) در گفتگو با رسانه‌ها از وقوع چهار انفجار پیاپی در منطقه میراث جهانی منظر باستان شناسی ساسانی فارس خبر داد و عنوان کرد: این انفجارها برای ایمن‌سازی جاده فیروزآباد به کوار انجام شد که ظاهرا سنگ ناایمن در انفجار اول فرو نریخت و حدود چهار انفجار صورت گرفت تا در نهایت در غروب دوشنبه ۲۶ آذر ماه این سنگ سرنگون شد.

به گفته او اگرچه به دلیل انفجارها و موج حاصل از آن، خسارت کلی به آثار تاریخی و جهانی این منطقه وارد نشده اما بررسی‌های دقیق‌تر در حال انجام است چراکه ممکن است تبعات این انفجارها در طول زمان مشخص شود.

میراث جهانی بدون مدیریتی واحد

نباید فراموش کرد که مجموعه‌های میراث جهانی کشور به عنوان زیرساخت‌های سرمایه‌های فرهنگی در ابعاد ملّی و بین‌المللی مطرح هستند و باید دارای ساختار مدیریتی و تشکیلات اداری منسجم باشند. بخش مهمی از هویت ملّی جامعه ایرانی در حفظ و صیانت از این آثار قرار دارد و مجموعه‌های میراث جهانی نظیر ساسانی سرمایه تاریخی و فرهنگی مردم ایران محسوب می‌شود.

با این وجود این مجموعه میراث جهانی همچنان بدون مدیریتی واحد به سر می‌برد و بیم آن می‌رود که در آینده شاهد بروز اتفاقات و احتمالا تخریب‌های دیگر در آثار تاریخی این میراث جهانی باشیم.

این انتظار از سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری به عنوان سازمان متولی این مجموعه وجود دارد که در انتخاب شایسته‌ترین و با تجربه‌ترین افراد علمی و متخصص در انتصاب تصدی مجموعه‌های میراث جهانی سریع و دقیق عمل کند و درگیر موضوعات جناحی و مدیران پیشین و پسین نشود.