«توریست» به جنگِ انفعال مخاطب می‌رود/ پارک ساعی شهر "ورونا" شد
کارگردان جوان نمایش «توریست» درباره اجرای این کار در محوطه فرهنگسرای سرو و علاقه به دور کردن مخاطب از انفعال توضیح داد.
به گزارش خبرنگار ایلنا، این روزها تعدادی از جوانان علاقه‌مند به هنر نمایش، محل متفاوتی را برای اجرا در نظر گرفته‌اند. بخشی از پارک ساعی چند روزی می‌شود که به شهر "ورونا"ی نمایش‌نامه «رومئو و ژولیت» نوشته ویلیام شکسپیر بدل شده و تماشاگران در مقام «توریست» وارد این شهر می‌شوند تا تلاش بازیگران جوان برای ایفای نقش رومئو و ژولیت را شاهد باشند. رویکرد اجرایی که برای تماشاگران حرفه‌ای و رسانه‌ها اجراهای درخشان و خاطره‌انگیز «ادیپ» و «دور دو فرمان» به کارگردانی حمید پورآذری را در شیوه (offstage) تداعی میکند.
کارگردان نمایش «توریست» درباره شکل‌گیری ایده ابتدایی نمایش خود توضیح داد: همه چیز به خودِ نمایش‌نامه بازمی‌گردد، من بعد از مدتی تصمیم گرفتم متن را یک بار دیگر مطالعه کنم و اینجا بود که متوجه شدم شکسپیر در نمایش‌نامه «رومئو و ژولیت» بسیار هوشمندانه به معرفی شهر و شرایط اجتماعی پرداخته است. شما با جامعه‌ای مواجه هستید که همه بر سر یکدیگر می‌زنند و قطعا در چنین محیطی سرنوشتی جز قبرستان در انتظار عشاق نیست.
او ادامه داد: به همین دلیل محیطی مشابه شهر برای به تصویر کشیدن متن درنظر گرفتم و در ادامه منطق اجرایی و دیگر موارد طراحی شد. یکی از دلایل مهمی که موجب شد اجرا در پارک ساعی اتفاق بیفتد؛ ایده ابتدایی بود که از نمایش‌نامه دریافت کردم. ما در این شهر با افرادی مواجه هستیم که ادعا می‌کنند بهترین و دقیق‌ترین اجرا از رومئو و ژولیت را ارائه می‌دهند. منطق اجرایی ایجاب می‌کرد مخاطب در مقام "توریست" وارد شهر شود و شاهد عملکرد گروهی باشد که چنین ادعایی مطرح می‌کنند.
این کارگردان جوان تصریح کرد: این ویژگی موجب شد برای ورود مخاطب به جریان اجرا برگه‌‌ای طراحی کنیم که مشابه اوراق هویت عمل میکند و نشان می‌دهد او یک توریست است که به شهر "ورونا" وارد می‌شود و باقی ماجرا...
بهلولی درباره حضور تعداد زیاد بازیگران در اجرا و همکاری با آنها گفت: منطق کار در این بخش بسیار به من کمک کرد، چون فقط به دنبال نشان دادن اتمسفری از شهر بودم و دیگر مطرح کردن شخصیت اول، دوم به معنای رایج دنبال نمی‌شد. فقط به تداعی چیزی مشابه شلوغی یک شهر نیاز داشتیم که حضور این تعداد بازیگر علاوه بر موارد دیگر در اجرا به تداعی این نکته نیز کمک می‌کرد.
او همچنین درباره آنچه در دراماتورژی اتفاق افتاد و تغییرات نمایش‌نامه متناسب با اجرا، بیان کرد: متن جدید ارتباطی با "رومئو و ژولیت" ندارد و تنها حال و هوایی از آن مطرح است. به نوعی باید متن را حاصل تلاش سیاوش حیدری، احسان بدخشان و علیرضا بخشی استوار، نویسندگان کار بدانیم. در این بخش محل اجرا تاثیر زیادی داشت و متن با توجه به همین نکته نوشته شد.
او ادامه داد: در اجرای محیطی مکان اجرا نیز شخصیت پیدا میکند و به یکی از ویژگی‌های کار تبدیل می‌شود. ما در نگارش متن تلاش داشتیم فضای اجرایی به شخصیت بدل شود.
این کارگردان جوان درباره شیطنت‌های مخاطبان هنگام اجرا گفت: به این نکته هم فکر کردیم که اگر مخاطب هنگام اجرا قصد شیطنت داشت چه عکس‌العملی داشته باشیم. اینکه اگر تماشاگر کار متفاوتی انجام داد باید چه کنیم مورد توجه قرار داشت اما مسئله اساسی نبود به این دلیل که کار ما آنچنان تعاملی نیست و جای دخالت چندانی برای تماشاگر نمی‌گذارد. اتفاقا این نکته به گروه نیز یاری می‌رساند چون به هر حال هر تماشاگر می‌تواند به عنوان تورسیت رفتاری داشته باشد و عملکرد او در نهایت به کار کمک میکند.
بهلولی خاطرنشان کرد: همواره به این فکر می‌کنم که باید چه کنیم تا این هویت تماشاگری صرف و منفعلانه را از مخاطب امروز که به نشستن بر صندلی سالن‌ها عادت کرده بگیریم. من حتی وقتی در سالن نمایش اجرا داشتم برای مخاطب نقش درنظر گرفتم بلکه او را از وضعیت منفعلانه خارج کنم.
عضو گروه تئاتر «پلاتو» در پاسخ به پرسشی درباره تغییر ایجاد شده در محیط اجرایی، طراحی موسیقی و انتحاب بازیگران بیان کرد: تلاش داشتیم تا آنجا که ممکن است در محیط دست نبریم و تغییر نداشته باشیم. به این دلیل که هرگونه تغییر در محیط اجرا همه چیز را مصنوعی جلوه می‌دهد و مثلا از شهر خیالی مورد نظرمان فاصله می‌گیریم؛ به این ترتیب تماشاگر هم قوائد را نمی‌پذیرد. در زمینه طراحی موسیقی هم باید بگویم اعتقاد چندانی به آهنگسازی برای اجرای محیطی ندارم و معتقدم حتی اگر قرار بر استفاده از موسیقی باشد، چیزی نیاز است که شنیده نشود. موسیقی نباید خودش را به کار تحمیل کند.
او درباره انتخاب بازیگران نیز توضیح داد و گفت: بازیگران نمایش «توریست» از دل یک کارگاه شش ماهه بیرون آمده و انتخاب شده‌اند. باید به این نکته هم اشاره کنم که این به معنای کارِ کارگاهی نیست. یعنی اینطور نبود که مثل بعضی شیو‌ه‌ها بازیگران و دیگر عوامل در تغییرات نمایش نقش چندانی داشته باشند و با خود ایده‌هایی بیاورند که قطعا در اجرای نهایی لحاظ شود.
بهلولی که سابقه همکاری با حمید پورآذری را در کارنامه دارد در پاسخ به این پرسش که آیا این هنرمند به تماشای اجرای گروه آمده است، یا خیر اظهار کرد: آقای پورآذری نخستین شب اجرا به تماشای کار نشست و یکی از توریست‌ها بود!؛ او نیز محل اجرای نمایش را دوست داشت و صحبت‌هایی هم داشتیم که بیشتر درباره کلیات کار بود نه جزئیات.
نیوشا افخمی، عاطفه بختیاری، آرمین برهانی، آرمین بهارلویی، رضا بهرامی، پریسا توسلی، زهرا جان محمدی، قصه جلالی، امین جلیلوند، امیر حسین حسینی، سپهر رحمانی، سورنا روغنی، سوما زمانی، مریم سعیدی، کامران طاهری، زهرا عربگری، پویا عربگری، مهران عشریه، محمد عطایی، فرزین فولاد پنجه، جواد کارگر، میلاد کرباسی، آناهیتا مختاری، گلناز مردانی، طناز مشهدی، مریم معصومی فر، سید علی موسوی، امیر ارسلان نوروزی، سهیلا نوری، حمید هاشمی، ترانه یوسفی در این نمایش به ایفای نقش می‌پردازند.
نمایش «توریست» به کارگردانی بهرنگ بهلولی هر شب ساعت ۲۰ در محوطه باز فرهنگسرای سرو (ابتدای پارک ساعی) اجرا می‌شود.
