قانون جدید مهریه چیست؟
صداق یا مهریه به مالی گفته می‌شود که هنگام عقد نکاح، زوج یا همان مرد آن را به زوجه یا همسر خود پرداخت یا خود را موظف به پرداخت می‌کند. در ایران مهریه بر اساس فاکتورهای مختلفی مانند زمین، ملک، طلا و ... تعیین می‌شود ولی معمولا سکه طلا یکی از فاکتورهای مهمی است که بیشتر مهریه بر اساس آن تعیین می‌شود. ولی امروزه با افزایش قیمت طلا و کاهش ارزش پول ملی، الزام همسر برای پرداخت مهریه، به یک معضل بزرگ تبدیل شده است. ما در ادامه قصد داریم به بررسی قانون جدید مهریه و تاثیر آن بر طلاق و شرایط گرفتن مهریه بعد از طلاق بپردازیم.
همان‌طور که می‌دانیم در قانون و شرع اسلام، مهریه حق زن محسوب می‌شود و زمانی که عقد نکاح منعقد می‌شود، به زن تعلق می‌گیرد. ولی مقدار مهریه مشخص نیست و قانون خاصی ندارد و میزان و چگونگی آن طبق توافق طرفین تعیین می‌شود.
باید بدانید که در مورد نفقه، زن فقط در عقد دائم مستحق نفقه است ولی در عقد موقت، زن استحقاق نفقه نیست. ولی توجه داشته باشید که در مورد مهریه، چه عقد دائم باشد و چه عقد موقت، در هر صورت مهریه حق زن است. مواد مختلفی در قانون مدنی وجود دارد که نوع مهریه، چگونگی تعلق مهریه، چگونگی محاسبه آن و نحوه مطالبه آن مشخص شده است.
قانون جدید مهریه چیست؟
از سال ۹۱ به قبل، هر موقع که زوجه یا زن مهریه خود را مطالبه می‌کرد، زوج یا مرد باید تمام و کمال مهریه‌ای را که در عقدنامه ذکر شده بود، پرداخت می‌کرد. در این صورت اگر مرد نمی‌توانست کل مهریه یا قسمتی از آن را پرداخت کند، همسر وی می‌توانست به راحتی حکم جلب شوهر خود را بگیرد و وی را به زندان بیاندازد. . بنابراین قانون‌گذار تصمیم گرفت، قانون جدیدی را وضع کند که از تعداد زندانیان بابت بدهی مهریه کم شود. به همین دلیل از سال ۹۱ قانون مهریه عوض شد و قانون جدیدی جایگزین آن شد.
بنابراین طبق ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی "به مجرد عقد، زن مالک مهر می‌شود و می‌تواند هر نوع تصرفی که بخواهد در آن بنماید." و سپس طبق تبصره الحاقی "چنانچه مهریه وجه رایج باشد، متناسب با تغییر شاخص قیمت سالانه زمان تادیه نسبت به سال اجرای عقد که توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران تعیین می‌گردد محاسبه و پرداخت خواهد شد. مگر اینکه زوجین در حین اجرای عقد به نحو دیگری تراضی کرده باشند. آیین‌نامه اجرایی این قانون حداکثر ظرف مدت سه ماه از تاریخ تصویب توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران با همکاری وزارت دادگستری و وزارت امور اقتصادی و دارایی تهیه و به تصویب هیات وزیران خواهد رسید."
به همین دلیل اولین قانون جدید مهریه به این موضوع اشاره می‌کند که باید مهریه وجه رایج در نظر گرفته شود و برای پرداخت آن توسط زوج، طبق تغییرات شاخص قیمت سالانه نسبت به زمانی که عقد صورت گرفته، توسط بانک مرکزی محاسبه و تعیین شود. بنابراین اگر زوجه مهریه خود را مطالبه کند، زوج موظف است طبق شاخص قیمت‌های سالانه که بانک آن را محاسبه می‌کند، مهریه را پرداخت کند.
بیشتر بخوانید : بهترین وکیل دعاوی بانکی کیست؟
در دومین قانون جدید مهریه که در سال ۹۹ تصویب شد، برخی به اشتباه تصور می‌کنند که اگر مهریه زوجه‌ای مثلا ۵۰۰ سکه طلا است، مرد فقط باید ۱۱۰ سکه طلا را پرداخت کند. ولی این قانون به این صورت است که فقط برای کم کردن آمار زندانیان و حبس‌زدایی برای مهریه در نظر گرفته شده و با درخواست مهریه توسط زوجه، فقط تا سقف ۱۱۰ سکه طلا، محکومیت مالی خواهد داشت و زوجه می‌تواند تا سقف ۱۱۰ سکه حکم جلب همسر خود را بگیرد. ولی باید توجه داشته باشید که مرد باید مابقی مهریه را پرداخت کند. برای این منظور مرد می‌تواند به صورت قسط بندی مهریه را پرداخت کند. میزان قسط بندی و شرایط آن، توسط دادگاه تعیین می‌شود.
بنابراین طبق قانون جدید مهریه، زمانی که زن مهریه خود را به اجرا می‌گذارد، از طرف دادگاه برای مرد اجرائیه فرستاده می‌شود و مرد به مدت یک ماه فرصت دارد که مهریه زن را تا سقف ۱۱۰ سکه طلا یا معادل ریالی آن را پرداخت کند. اگر مرد نتواند این مبلغ را به طور کامل یا قسمتی از آن را پرداخت کند، باید تا مدت یک ماه، به دادگاه دادخواست اعسار بدهد. واگرنه همسر وی می‌تواند حکم جلب وی را بگیرد.
زمانی که دادگاه درخواست اعسار مرد را قبول کند، پرداخت مهریه را برای مرد به صورت قسطی در نظر می‌گیرد و مرد موظف است که اقساط را مرتب و کامل پرداخت کند. در صورتی که مرد اقساط مهریه را پرداخت نکند یا این که دو یا سه قست از آن به تعویق بیافتد، زوجه می‌تواند حکم جلب همسر خود را از دادگاه بگیرد.
هم‌چنین منظور از قانون جدید مهریه این نیست که فقط مهریه را می‌توان تا سقف ۱۱۰ سکه طلا یا معادل آن وضع کرد. بلکه به این معنی است که فقط تا سقف ۱۱۰ سکه طلا، شامل اجرای محکومیت های مالی است و مردان می‌توانند بیشتر از ۱۱۰ سکه طلا را صورت قسطی پرداخت کنند.
البته بعد از وضع این قانون و با توجه به افزایش قیمت سکه، در سال ۹۷ قرار بر این شد که تعداد ۱۱۰ سکه طلا، به تعداد ۵۵ سکه طلا برسد، ولی این طرح به تصویب نرسید. در سال ۹۹ نیز با توجه به افزایش ناگهانی قیمت طلا، قرار شد تعداد سکه‌ها به ۵ سکه برسد که این طرح نیز ناکام ماند و تعداد سکه‌ها همان ۱۱۰ سکه طلا باقی ماند.
- بنابراین طبق قانون جدید مهریه، میزان مهریه محدود نشده و فقط ضمانت اجرایی آن تا سقف ۱۱۰ سکه طلا بهار آزادی است.
- با توجه به قانون مدنی، باید برای پرداخت مهریه، آن را طبق نرخ روز محاسب و پرداخت کرد. البته میزان پرداختی مهریه با توجه به نرخ روز توسط بانک مرکزی محاسبه و تعیین می‌شود.
- گاهی اوقات در عقد دائم مهریه تعیین نمی‌شود که در این صورت، زمانی که زن مهریه را مطالبه کند و یا مرد بمیرد، برای وی مهرالمثل تعیین می‌شود.
امیدواریم این مطلب اطلاعات کافی را در زمینه قانون جدید مهریه در اختیار شما قرار داده باشد. چنانچه هرگونه سوالی در رابطه با مهریه، طلاق و احکام طلاق توافقی دارید، می توانید با موسسه صلح میزان تماس بگیرید و از مشاوره حقوقی از وکلای پایه یک دادگستری نهایت بهره را ببرید.
021-44461343
021-44489791
