آیت الله هاشمی توسعه را با حمایت از جامعه کارگری و طبقات محروم می‌خواست

به گزارش ایلنا، حسین کمالی، وزیر اسبق کار در دوران دولت سازندگی و دولت اصلاحات، با اشاره به دیدگاه‌های مختلف در بحث توسعه و ریشه‌یابی نظرات از گذشته تا به امروز گفت: برخی مانند میرزاملکم خان و آخوندزاده پاسخ به دلایل توسعه نیافتگی را در پایبندی ما به سنت‌ها می‌دانند و برخی مانند جلال آل احمد، پاسخ را در توجه بیش از حد ما به تمدن غربی و بی‌توجهی به داشته‌های خود می‌یابند، برخی هم با استناد به نظرات مارکس و…، پاسخ را در عدم رشد اقتصادی کشورها از جمله ایران می‌دانند. اما پرسش اینجاست که امیرکبیر، توسعه را از چه زاویه‌ای نگاه می‌کرد و نسبت آن با دیدگاه‌های مرحوم هاشمی چگونه است؟

کمالی در ادامه افزود: امیرکبیر با اعتقاد به لزوم آگاهی مردم، روزنامه وقایع اتفاقیه را راه انداخت. دارالفنون را تاسیس کرد تا علم و دانش را وارد کشور کند، صنعتگران را به سن پترزبورگ فرستاد، ازنظر نظامی، ساخت اسلحه را در دستور کار قرار داد، از نظر کشاورزی اقدامات جدی ترتیب داد، سد گرگان، سد رودخانه دز، احیای چشمه‌های هفت‌گانه شوشتر، کشت نیشکر، تولید قند و… همه نشان از توجه امیرکبیر به کشاورزی است، کاغذسازی، نخ ریسی، چلواربافی، توجه به بخش معدن و معافیت معدن‌کاران از مالیات برای ۵ سال، همگی شواهد توجه امیرکبیر به توسعه همه جانبه است.

وی ادامه داد: امیرکبیر زمانی کار را شروع کرد که خزانه خالی بود و مالیاتی دریافت نمی‌شد. محمدشاه و حاجی میرزاآقاسی کشور را به قهقرا برده بودند و ملوک الطوایفی بر ایران حاکم بود، فتنه بابیه هم فعال بود، امیرکبیر همه را سرجای خود نشاند و کشور را یکپارچه کرد. هم امنیت برقرار کرد و هم دست خارجی‌ها را از کشور کوتاه کرد. حقوق‌ها را سامان داد و از زمان او، توسعه همه جانبه در کشور مورد توجه قرار گرفت.

دبیرکل حزب اسلامی کار به توسعه در بعد از حیات امیر کبیر پرداخت و اشاره کرد: بعد از امیرکبیر، چه قبل از انقلاب اسلامی ایران و چه پس از آن، شاهد طراحی و اجرای برنامه‌های توسعه‌ای بودیم اما هر کدام بدلایلی با موفقیت کامل، مواجه نشدند.

وی افزود: برنامه اول و دوم توسعه بعد ازانقلاب در دوره آقای هاشمی تنظیم و اجرا شد اما ایشان در هر بخش با مخالفت‌ها و مقاومت‌هایی مواجه بود. جنگ تازه تمام شده بود و خزانه با ۵۰درصد کسری مواجه بود. ایشان با فاینانس و سایر راه‌ها، کار را شروع کرد و ایجاد هزاران کارخانه و کارگاه در آن بازه زمانی کوتاه، ساخت بیش از ۶۰ سد مخزنی و ایجاد کشاورزی در زیرمجموعه این سدها، رشد تولید فولاد، آلومینیوم، آهن و مس و توجه به مسائل معدنی، تاسیس دانشگاه آزاد و مدارس غیرانتفاعی، همگی نشان از توجه آیت الله هاشمی به توسعه همه جانبه دارد. اما نکته و نقدی هست که در این سیاست‌های توسعه‌ای به امور اجتماعی و گاها طبقات محروم جامعه کم توجهی شده است.

وزیر اسبق کار به نقدهایی اشاره کرد که گاها شخص مرحوم هاشمی را هدف می‌گرفته بودند. وی افزود: در پاسخ به این نقدها باید گفت در مواردی دلایل نقدهایی که برنامه‌های دوران سازندگی وارد شد ناشی از مخالفت‌ها و مقاومت‌ها و عدم همراهی دیگر بخش‌های کشور با برنامه‌های توسعه بود. مثلا در موضوع مربوط به قراردادهای کار، ایشان همواره مدافع نیروی کار بود. بطور نمونه ایشان در مقرری بیکاری عمومی حمایت و موافقت خاص داشتند و حتی در دولت حمایت‌های ایشان بود که لایحه به تصویب رسید اما در مجلس تصویب نشد و طبیعتا هم به اجرا درنیامد. همچنین برخی تغییرات و اعتراضاتی که در حوزه تعدیل اقتصادی بوجود آمد ایشان سریع دستور دادند جبران شود ولی جبران نشد و این خود بروز زمینه‌های نارضایتی را فراهم کرد. این‌ها عمدتا ناشی از عدم اعتقاد بعضی دست‌اندرکاران به توسعه همه‌جانبه و نگاه‌بخشی به توسعه بود.