در وبینار «روز جهانی ایمنی و بهداشت حرفه‌ای» مطرح شد؛
مقدمه‌ی حقوق کارگر، تامینِ ایمنی است
وبینار روز جهانی ایمنی و بهداشت حرفه‌ای سال ۲۰۲۱ با همت انجمن متخصصین بهداشت حرفه‌ای ایران، روز پنجشنبه (۹ اردیبهشت) با حضور دبیرکل خانه کارگر برگزار شد.
به گزارش خبرنگار ایلنا، وبینار روز جهانی ایمنی و بهداشت حرفه‌ای سال ۲۰۲۱ با همت انجمن متخصصین بهداشت حرفه‌ای ایران، روز پنجشنبه (۹ اردیبهشت) ساعت ۹ صبح با حضور دبیرکل خانه کارگر برگزار شد.
در این وبینار حسن اصیلیان (رئیس انجمن متخصصین بهداشت حرفه‌ای ایران) علیرضا محجوب (دبیرکل خانه کارگر) حاتم شاکرمی (معاون روابط کار و جبران خدمت وزارت کار) و سایر اعضای هیات مدیره انجمن، مهین حق شناس (عضو هیئت مدیره انجمن)، محمدجواد جعفری (نایب رئیس هیات مدیره انجمن)، حمیدرضا سیفی (دبیرکل کانون عالی کارفرمایان ایران)، سهیل آبادی (رئیس خانه صنعت، معدن و تجارت)، محسن فتحی (عضو هیات رئیسه کمیسیون بهداشت و درمان مجلس)، حامد اکبری(رئیس ایمنی مجلس) و جلیل میرمحمدی میبدی (عضو کمیسیون اصل نود و بهداشت و درمان مجلس) شرکت کردند.
در ابتدای این نشست حسن اصیلیان (رئیس انجمن متخصصین بهداشت حرفه‌ای ایران) گفت: سازمان بین المللی کار هر ساله به منظور ایجاد وحدت رویه اقدام به برگزاری روز جهانی ایمنی و بهداشت حرفه‌ای می‌کند و توصیه دارد که همه کشورها در اجرای این برنامه به این سازمان بپیوندد.
وی افزود: از جمله اهداف راهبردی این سازمان عبارت است از: ارتقای آگاهی عمومی و فرهنگ ایمنی و بهداشت جامعه با پیوستن جامعه هدف به مراسم نمادین این روز، هم اندیشی، همکاری و ارتقای مشارکت پذیری شرکای موثر در ایمنی و بهداشت جامعه با مشارکت فعال جامعه هدف، بومی سازی استراتژی‌های سالانه‌ی جهانی در زمینه ایمنی و بهداشت که به صورت نمادین با برگزاری مراسم روز جهانی ایمنی و بهداشت حرفه‌ای در ابتدای هر سال مصادف با ۲۸ آوریل برگزار می‌شود.
رئیس انجمن متخصصین بهداشت حرفه‌ای ایران ادامه داد: انجمن بهداشت حرفه‌ای در راستای این اهداف و گرامیداشتِ روز جهانی ایمنی و بهداشت، همت به تشکیل این وبینار نمود.
در ادامه مهین حق شناس (عضو هیئت مدیره انجمن) گفت: سازمان بین‌المللی کار روز جهانی ایمنی و بهداشت حرفه‌ای را در سال ۲۰۰۳ رسمیت داد. در بیانیه‌های صادره هموراه بر این تاکید دارد که روز جهانی ایمنی و بهداشت، بهانه‌ای است برای پیوستن آحاد جامعه به سازمان و حرکت به سمت تحقق شعار روز جهانی. در مستندات این سازمان بارها این جمله آورده شده است که «به ما بپیوندید»؛ این پیوستن‌ها درواقع اصل و اساس تحقق اهداف توسعه پایدار و داشتنِ محیط کار سالم است.
حق شناس گفت: سرلوحه فعالیتهای سازمان بین‌المللی کار سه جانبه‌گرایی، یعنی مشکارت دولت و تشکل‌های کارگری و تشکل‌های کارفرمایی است که باید در تمامی امور مربوطه به آن توجه شود.
وی افزود: برای اینکه ما به شعار سه جانبه گرایی برسیم باید در ابتدا به وضع موجود توجه کنیم. در حال حاضر توسط هر سه قوا قوانین و مقررات بهداشت حرفه‌ای تدوین، وضع و تصویب و برای اجرا، ابلاغ می‌شود. درواقع یک جریان آمرانه از بالا به پایین برقرار است و طرف اجرای این قوانین کلیه‌ی کارگران و کارفرمایان هستند. در این اجبار، متخلف و به تبع مجازاتهایی نیز وجود دارد. فرار از این باید و نبایدها نوعی موفقیت در جامعه‌ی فرمانبر، یعنی کارفرمایان و حتی کارگران محسوب می‌شود.
وی اظهار کرد: این سیکل نافرجام کشور را به سمت توسعه‌ی محیطهای کاری غیرایمن و غیراستاندارد از نظر موازین ایمنی و بهداشت حرفه‌ای سوق می‌دهد. برای خروج از این سیکل معیوب باید فکری اندیشید. ایمنی و بهداشت حرفه‌ای نه یک تحمیل بر صنعت و فعالیتهای اقتصادی کشور بلکه زاییده و از دل صنعت خلق شده است. ایمنی و بهداشت حرفه‌ای یک مرهم است که کارآفرینان برای مداوای زخم‌ها و آسیبها و خسارات ناشی از کار بر سرمایه‌ی خود یعنی نیروی کار، باید با به‌کارگیری تمام توان ایمنی و بهداشت حرفه‌ای را خلق نمایند. بنابراین ایمنی و بهداشت حرفه‌ای از صنعت است و نه بر صنعت.
حق شناس گفت: ما باید فرآیندها را دوباره نویسی کنیم و حرکت از بالا و آمرانه به سمت جامعه‌ی هدف را با سه‌جانبه‌گرایی به حرکت تعاملی در کنار هم و مشارکت با هم تبدیل نماییم. در این‌صورت است که می‌توانیم کشور را از محیطهای کاری سالم و ایمن برخوردار کنیم. برای رسیدن به این هدف نیاز به تمرین است. روز جهانی ایمنی و بهداشت حرفه‌ای بهانه‌ای برای کسب این مهارت و تمرین در این زمینه است.
محمدجواد جعفری (نایب رئیس هیات مدیره انجمن) در ادامه‌ی نشست ضمن تبریک این روز گفت: خدمات مهندسی بهداشت حرفه‌ای و ایمنی کار، حق شهروندی است و همه افراد شاغل حق دارند به این خدمات دسترسی پیدا کنند. برای این کار باید جایگاه این خدمات و ارائه‌دهندگان خدمات به درستی تبیین شود چراکه در غیر این صورت نواقصی وجود خواهد داشت. برای اینکه این جایگاه را بشناسیم، باید الگوها را مورد بررسی قرار دهیم و ببینیم برای ما کدام یک از این الگوها مناسبتر است.
وی در ادامه با بیان الگوهای مورد نظر برای ارائه‌دهندگان خدمات مهندسی بهداشت حرفه‌ای و ایمنی کار گفت: دو دسته الگو می‌توان در این زمینه در نظر گرفت. الگوی آرمانگرایانه و الگوی واقع‌گرایانه؛ در الگوی آرمانگرایانه، خدمات‌دهندگان باید در جایگاهی قرار بگیرند که همه‌ی مسائل مربوط به آنها از حقوق گرفته تا موارد دیگر، همه مستقل از خدمات‌گیرنده و دولت باشد. در این صورت متخصص ایمنی و بهداشت مستقل از کارفرما می‌شود و این سبب افزایش کارایی او خواهد شد. دومین الگو، الگوی واقع‌گرایانه است؛ الگویی که در آن سطح خدمات و حقوق با توجه به قابلیت‌های افراد ارائه دهنده و با نظارت نظام‌های مردم‌نهاد پرداخت می‌شود.
جعفری در خصوص الگوهای موجود در کشور گفت: دو الگو در کشور وجود دارد؛ اولین الگو در کشور، نظام‌های دولت‌محور هستند که در آنها دولت همه کاره است و گروه دوم، نظام‌های مردم نهاد و مردم محور هستند که در این مدل نیز دولت یا مجلس قوانین را وضع می‌کند و اداره آن توسط متخصصین مربوطه انجام می‌شود. ما باید مزایا و معایب موجود در این الگوها را بشناسیم و به اصلاح آن بپردازیم.
وی گفت: در درجه‌ی اول بهترین الگو، الگوی ایده‌آلیستی است که دستیابی به آن سخت است و امیدواریم سالها بعد بتوانیم به سمت این الگو برویم. در درجه دوم نیز الگوهای رئالیستی مفید هستند که در بین آنها نیز مناسبترین الگوها، واگذاری امور به سازمانهای مردم نهاد است.
مقدمه‌ی حقوق کارگر، تامینِ امینی است
در ادامه‌ی این نشست علیرضا محجوب (دبیرکل خانه کارگر) با گرامی‌داشت روز کارگر گفت: مسئله‌ی بهداشت کار و حفاظت و ایمنی کار از موضوعات اساسی حقوق کار است. مقدمه‌ی حقوق نیروی کار و حقوق کارگر با تامینِ امینی شروع می‌شود. شعارِ «اول ایمنی، بعد کار» از ابتدا و در راستای اهمیتِ این موضوع، همواره بیان شده است.
وی گفت: همه‌ی کارگاه‌ها از جمله کارگاه‌های کوچک، مشمول این بخش از قانون هستند و این نشان از اهمیت موضوع ایمنی و بهداشت محیط کار دارد. قوانین و آیین نامه‌ها ضامن این مهم هستند. در عین حال قانون کار، دو دستگاهِ وزارت بهداشت و آموزشی و پزشکی را مسئول امور بهداشتی، و وزارت کار را مسئول امور حفاظت و ایمنی می‌داند.
دبیرکل خانه‌کارگر تصریح کرد: ما قائل به جداسازی در مورد قانون نیستیم؛ ما معتقدیم کارگر از هر طرف لطمه ببیند فرقی ندارد. موضوع از همه لحاظ، چه ایمنی و چه بهداشتِ محیط کار، باید مورد توجه اساسی قرار گیرد و همه‌ی اینها به طور مستقیم بر سلامت نیروی کار اثر می‌گذارد. بنابراین در تبیین کلی موضوع حفاظت و ایمنی و بهداشت کار، باید در نظر بگیریم که دستگاه‌های تخصصی باید به وظیفه‌ی خود به بهترین شکل عمل نمایند.
محجوب گفت: در حال حاضر شاهد بی‌توجهی‌های بسیاری در کارگاه‌ها در این زمینه هستیم. همه‌ی دستگاه‌ها باید در این زمینه اقدامات لازم را انجام دهند. لذا تشکیلات تخصصی در این زمینه را که وظیفه‌ی پایش مسئولان را برعهده دارند، ارج می‌نهیم و آنها را ضامن سلامتی نیروی کار می‌دانیم.
وی افزود: بنابراین در هفته کارگر از تمامی کسانی که برای سلامتی و جان کارگران تلاش می‌کنند، از جمله انجمن متخصصین بهداشت حرفه‌ای ایران، سپاسگزاریم.
محجوب در خصوص نقش تشکل‌ها گفت: قانون کار نقش تشکل‌ها را وسیع دانسته است. یعنی هرکارگاهی باید کمیته‌ای داشته باشد، اگر انجمن‌ها علاقه‌مند به ایفای نقش هستند ما آن را مطالبه می‌کنیم و از آنها یاری می‌خواهیم. همه باید به کمیته‌ها کمک کنیم که اگر این کمیته‌ها تشکیل و به درستی سازماندهی شوند، می‌توانند کار را آسان نمایند.
وی اظهار کرد: کمیته‌هایی که در کارگاه‌ها قرار می‌گیرند، نقش کلیدی دارند. درحال حاضر در کارگاه‌های کوچک و متوسط که بیشترین آسیبها در آنجا وجود دارد نقش کمرنگی داریم. ما امیدواریم در این مورد، کارِ مدون و سازمان‌یافته‌ای انجام شود ودر این راستا قدمی برای کمک کردن و کمک گرفتن از این کمیته‌ها برداریم.
در ادامه‌ی این نشست حاتم شاکرمی (معاون روابط کار و جبران خدمت وزارت کار) نیز تصریح کرد: من با اصل فعالیتِ انجمن متخصصین بهداشت حرفه‌ای ایران، موافق هستم و همیشه سعی می‌کنم حامی تمامی تشکل‌هایی باشم که در زمینه صیانت از نیروی کار، فعالیت دارند. اما ایراد من به کار این انجمن، عدم اقدام برای ثبت آن در وزارت کار است. افرادی که در انجمن فعالیت می‌کنند صرفا رویکرد صنفی و خصوصی دارند، لذا ثبت انجمن در وزارت کشور می‌تواند رویکر دیگری را ایجاد کند. بنابراین پیشنهاد من این است که انجمن باید تغییر رویکردی در این زمینه داشته باشد.
وی ادامه داد: البته ظاهرا عدم تفکیک انجمن در حوزه‌ی کارگری و کارفرمایی مانع این کار شده است. به هر حال من آماده صحبت در این زمینه با دوستان هستم.
شاکرمی با تاکید بر بحث سلامت و صیانت از نیروی کار گفت: طبیعتا کمک به نیروی انسانی، کمک به دولت و اقتصاد کشور است. ما در برنامه چهارم، برای رشد و توسعه اقتصادی کشور، ۸ درصد پیش بینی کرده‌ایم که از این مقدار دو درصد به بخشِ افزایش بهره‌وری نیروی کار مربوط است. تحقق این دو درصد بدون توجه به صیانت و سلامت نیروی کار ممکن نیست. لذا همه‌ی ما مکلف به حمایت از تمام کسانی هستیم که در این راستا فعالیت می‌کنند.
معاون روابط کار و جبران خدمت وزارت کار تاکید کرد: اگر می‌خواهیم در بحث سلامت نیروی کار به شکل اساسی کار کنیم، باید به بحث فرهنگ ایمنی توجه ویژه‌ای داشته باشیم. ما باید در بحث ترویج فرهنگی ایمنی فعالیت خود را افزایش دهیم و تمام ظرفیت‌ها را برای پیشبرد آن به کار بگیریم.
وی گفت: ایجاد رویکرد ایمنی و بهداشت کار برای مسئولان و مدیرانِ سازمانها و بنگاه‌های اقتصادی نیز موضوع مهمی است. در برخی از موارد شاهد هستیم که دلیل عدم اثربخشیِ فعالیتهای کارشناسان ایمنی و بهداشت کار، عدم توجه مدیران است.
شاکرمی همچنین گفت: موردی دیگری که باید به آن توجه ویژه‌ای داشت، رعایت دستورالعملهای ایمنی و بهداشت کار در صدور مجوزها است. همچنین درخصوص بحث سیستم‌های نظارتی باید بازنگری‌هایی صورت گیرد.
وی در ادامه با تاکید بر بحث به کار‌گیری بخش خصوصی، گفت: باید از ظرفیتهای بخش خصوصی استفاده کرد و به سمت نگاه غیرحاکمیتی رفت. این موضوع کمک می‌کند که نگاه انحصار‌طلبی و نگاه دولتی محض کاهش پیدا کند.
شاکرمی در پایان به بحث تخصصی بودن وظایف نیز اشاره کرد و گفت: اگر می‌خواهیم فعالیتهای بخش‌های ایمنی و بهداشت حرفه‌ای اثرگذار باشد باید حتما به تخصصی بودن توجه ویژه‌ای نشان داد.
در این نشست، حمید رضا سیفی (دبیرکل کانون عالی کارفرمایان ایران)، محسن فتحی (عضو هیات رئیسه کمیسیون بهداشت و درمان مجلس) حامد اکبری (رئیس ایمنی مجلس) و جلیل میرمحمدی میبدی (عضو کمیسیون اصل نود و بهداشت و درمان مجلس) نیز به بیان مباحث تخصصی در این حوزه پرداختند. همچنین در پایان این نشست بیانیه‌ای از طرف هیئت مدیره انجمن قرائت شد.
