از پتروشیمی‌هایِ ناجی و خودکفایی پالایشگاهی‌ها؛ تا قصه گاز در روزهای سخت‌ محدودیت

به گزارش خبرنگار ایلنا، نگاهی به آمارهای محصولات و تولیدات پتروشیمیایی بیانگر این امر است این صنعت ارزآور که ارزش افزوده بالایی نیز دارد بعنوان صنعتی با نقش‌ آلترناتیو در فضای بین‌الملل و شرایط تحریمی ایران بازیگری می‌کند. صنعتی که حتی اگر جای نفت را در بازارهای جهانی نگیرد، پابه‌پای آن مشتریان را به دنبال خود می‌کشاند.

پتروشیمی ایران در یک دهه گذشته علیرغم سخت‌ترین محدودیت‌ها چه به لحاظ سرمایه‌گذاری و چه دریافت تکنولوژی توانست سربلند بیرون آمده و کارنامه قابل قبولی از خود برجای بگذارد. 

در سال طلایی، 90 میلیون تنی شدیم

در سال 92، 46 مجتمع پتروشیمی با ظرفیت تولید سالانه 56 میلیون تن فعال بود که هم اکنون تعداد مجتمع‌ها، با ظرفیت تولید سالانه 77 میلیون تن رسیده است. تنها در سال 99  که از آن به عنوان سال طلایی پتروشیمی یاد می‌شود، از 17 طرح این صنعت بهره‌برداری شد، به‌طوری‌که ظرفیت صنعت پتروشیمی در پایان سال به بیش از 90 میلیون تن در سال رسید.

در کنار پتروشیمی اگرچه فرآورده‌های پالایشی نیز بازنده میدان رقابت محصولات پرطرطرفدار نبوده‌اند، اما قطعا نگاه به توسعه آنها در عصری که سوخت‌های تجدیدپذیر قصد تسخیر بازارهای جهانی را داشته و کنواسیون‌های محیط زیستی همواره سعی در کاستن از مصرف و تقاضای آن دارند، متهم به توسعه‌نیافتگی می‌شوند و این انتقادها در یک دهه اخیر افزون‌تر نیز شده است و این در حالی است که این صنعت تا جایی که لازم بوده رشد داشته و علاوه بر رفع نیاز کشور و خودکفا شدن از واردات، محصولات آن در بازارهای جهانی نیز خودنمایی می‌کنند.

دشمنان پالایشگاه‌سازی چه کردند؟

هر چند منتقدان وزارت نفت دوره یازدهم و دوازدهم را دشمن پالایشگاه‌سازی می‌دانند؛ اما اعداد و ارقام نشان می‌دهد که ظرفیت پالایشی ایران از 1.8 میلیون در سال 92 به 2.3 میلیون بشکه در سال 99 افزایش پیدا کرده است.  

صادرات 4 برابر شد

روند توسعه‌ای تولید و صادرات بنزین و ظرفیت پالایشی ایران در حالی در هشت سال گذشته رو به رشد بوده که صادرات فرآورده‌های نفتی ایران در فاصله سال‌های 91 تا 98،  4 برابر افزایش یافته و از 5 میلیون و 900 هزار تن در در سال 1391 به حدود 23 میلیون تن در سال 1398 رسیده است.

در این مدت همچنین ظرفیت تولید بنزین از 49 میلیون و 800 هزار لیتر در سال 91 به 107 میلیون لیتر در روز در سال 1398 رسید و ظرفیت تولید نفت‌گاز نیز از 94 میلیون لیتر در روز در سال 1391 به 113 میلیون لیتر در روز در سال 98 رسید.

یورو 4 از صفر به کجا رسید؟

علاوه بر رشد کمی کشورمان در تولید فرآورده‌های پالایشگاهی، اتفاق مهمی که در صنایع پالایشی کشور رخ داد، رشد چشم‌گیر تولید فرآورده‌های کیفی یورو در سال‌های گذشته بود، به نحوی که ظرفیت تولید بنزین با کیفیت یورو 4 و 5 از صفر در سال 1391 به بیش از 76 میلیون لیتر در روز در سال 1398 افزایش یافت. 

بنزین ایران به امریکا هم رفت

و امروز کشورمان با تولید نزدیک به 110 میلیون لیتر بنزین در روز نه تنها خودکفا شده بلکه علیرغم تهدید و تحریم‌هایی که در سال 99 شاید تاریخ نیز از آن به عنوان دورانی خاص از زندگی مردم ایران یاد کند، ما اکنون نه فقط صادرکننده بلکه کشورها را به خود وابسته کرده‌ایم، از همسایگان گرفته تا دورترین نقطه در قاره امریکا.

و اما گاز...

اگرچه صادرات گاز ایران همواره هم به لحاظ مصائبی از جانب داخلی‌ها و هم چالش‌هایی که از بین‌الملل متحمل شده دوران سختی را سپری کرده و می‌کند اما توسعه آن در داخل از پایتخت تا دورترین نقاط روستایی کشور، در دنیا بی‌نظیر نمایانده شده است، هرچند برنامه‌های افزایش صدور این انرژی به همسایگان و ورود به اروپا در دستور کار است، اگرچه شرایط تجارت گاز موضوعی است متفاوت و حتی بیش از نفت متأثر از مسائل سیاسی و بین‌المللی است.

هم اکنون 98 درصد جمعیت خانوار شهری و 82 درصد خانوار روستایی از گاز طبیعی بهره‌مند هستند و 24 استان کشور، استان سبز گازرسانی محسوب می‌شومد که این تعداد تا پایان 99 به 28 استان رسید و 95 درصد از جمعیت کشور از گاز طبیعی بهره‌مند شدند. تعداد روستاهای گازرسانی شده هم از سال 92 تاکنون افزایش بیش از دو برابری داشته و از 14 هزار روستا، اکنون به 32219 روستا گازرسانی شده رسیده است و این تعداد تا پایان دولت دوازدهم به 35 هزار روستا می‌رسد.