در گفت‌وگو با ایلنا مطرح شد؛
آیین‌نامه مشاغل سخت و زیان‌آور نیاز به اصلاحات دارد/ کاری بکنند نه سیخ بسوزد نه کباب
دبیر اجرایی خانه کارگر ساوجبلاغ باور دارد، مقررات مربوط به بازنشستگی در مشاغل سخت و زیان‌آور به تجدیدنظر نیاز دارد.
به گزارش خبرنگار ایلنا، مشاغل سخت و زیان‌آور کارهایی هستند که در آن عوامل فیزیکی، شیمیایی، مکانیکی، بیولوژیکی محیط کار غیراستاندارد بوده و در اثر اشتغال، بیمه شده تنشی به مراتب بالاتر از ظرفیت‌های طبیعی جسمانی و روانی را متحمل می‌شود. در نتیجه، کارگر گرفتار بیماری و عوارض ناشی از کار می‌شود. دو دسته شغل در زمره مشاغل سخت و زیان‌آور به حساب می‌آیند. ماهیت برخی از شغل‌ها سخت و زیان‌آور است و برخی به دلیل نامطلوب بودن محیط کار و آلودگی‌هایی که وجود دارد با تشخیص کمیته مشاغل سخت و زیان‌آور، در زمره این گروه قرار می‌گیرند.
با این حال یک فعال کارگری اعتقاد دارد، بخشی از مشاغل سخت و زیان‌آور درست و بر حق و بخشی نادرست و ناحق است که باید نسبت به اصلاح مقررات این حوزه اقدام شود. او معتقد است، برخی با سوءاستفاده از قوانین موجود، عنوان مشاغل سخت و زیان‌آور را به خود اختصاص می‌دهند.
مزایای مشاغل سخت و زیان‌آور چیست؟
بر مبنای ماده ۵۲ قانون کار، در کارهای سخت و زیان‌آور و زیرزمینی، ساعات کار نباید از شش ساعت در روز و ۳۶ ساعت در هفته تجاوز نماید. همچنین مزایای دیگری برای شاغلان این کارها درنظر گرفته شده، کرمعلی سامانی‌پور در ارتباط با این مساله به ایلنا گفت: موضوعات و مباحث مشاغل سخت و زیان‌آور که در قانون کار نیز پیش‌بینی شده، بسیار طولانی است. مرخصی روزانه و ساعات کاری آن‌ها نسبت به مشاغل دیگر به ترتیب بیشتر و کمتر است.
قاعده ممنوعیت اضافه‌کاری اجباری در مورد مشاغل سخت و زیان‌آور از سوی قانونگذار تاکید شده، اگرچه شاغلان از مرخصی سالانه بیشتری برخوردار هستند اما در اکثر موارد چنین امتیازهایی رعایت نمی‌شود. به طور قطع و یقین، فقط به مبحث بازنشستگی در مشاغل سخت و زیان‌آور توجه شده است. تشکل‌های کارگری اقدامات متعددی در این زمینه انجام داده‌اند؛ پس از پیگیری‌های فراوان نمایندگان کارگری، مجلس با صدور مصوبه‌ای اعلام کرد، شاغلان مشاغل سخت و زیان‌آور می‌توانند با ۲۰ سال کار مستمر یا ۲۵ سال کار منقطع می‌توانند بازنشسته شوند.
به گفته دبیر اجرایی خانه کارگر ساوجبلاغ، تاکنون دو مرتبه درباره مشاغل سخت و زیان‌آور، اصلاحات انجام شده است.
به موجب ماده ۱ آیین‌نامه اجرایی بند (۵) جزء (ب) ماده واحده قانون اصلاح تبصره (۲) الحاقی ماده (۷۶) قانون اصلاح مواد (۷۲) و (۷۷) و تبصره ماده (۷۶) قانون تأمین اجتماعی مصوب ۱۳۵۴ و الحاق دو تبصره به ماده (۷۶) مصوب ۱۳۷۱ – مصوب ۱۳۸۰– موضوع تصویب‌نامه شماره ۱۵۳۶۵/ت۳۶۰۰۵ه– مورخ، مشاغل به دو گروه الف و ب تقسیم‌بندی می‌شوند.
گروه الف: مشاغلی که صفت سخت و زیان آوری با ماهیت شغل وابستگی دارد اما می‌توان با به‌کارگیری تمهیدات بهداشتی، ایمنی و تدابیر مناسب توسط کارفرما سختی و زیان آوری آن‌ها را حذف نمود.
همچنین گروه ب: مشاغلی که ماهیتاً سخت و زیان‌آور بوده و با به‌کارگیری تمهیدات بهداشتی، ایمنی و تدابیر فنی توسط کارفرما، صفت سخت و زیان آوری آن‌ها کاهش یافته ولی کماکان سخت و زیان آوری آن‌ها حفظ می‌گردد.
قانون نیاز به اصلاح دارد
این فعال کارگری در ارتباط با قوانین و مقررات فعلی برای این گروه‌های شغلی گفت: بخشی از مشاغل سخت و زیان‌آور درست و بر حق و بخشی نادرست و ناحق است. من معتقدم، آنچه که در کشور اجرا می‌شود، قانون مشاغل سخت و زیان‌آور نیست بلکه برای کارهای سخت است. مولفه‌هایی در نص صریح قانون برای این موضوع تعریف شده است، اگر بخواهیم شرایط واقعی را ایجاد کنیم، باید به قانون رجوع کنیم.
وی اظهار داشت: در برخی از واحدها، تمامی کارکنان و کارمندان از امتیاز سختی کار برخوردار هستند یعنی با بیست سال سابقه کاری بازنشسته می‌شوند. در یکی از کارخانه‌های سیمان کارکنان بخش حسابداری تحت پوشش این قانون قرار می‌گیرند درحالیکه، کارگران بخش کلینکر نیز چنین امتیازی دارند. آیا شرایط کاری این افراد یکسان است؟
سامانی‌پور ادامه داد: در کارخانه‌های دیگری هم گاه همین وضعیت را شاهد هستیم مثلا در یک شرکت صنعتی جوشکار داخل تانک و سرپرست بخش، هر دو از مزایای سختی کار برخوردار هستند اما شرایط کاری بسیار متفاوتی دارند. هرکسی نمی‌تواند فضای شکنجه‌آور داخل تانک را تحمل کند، چهره یک کارگر پیش از ورود به داخل تانک نسبت به زمان خروج از آن، به طول کامل متفاوت است. آیا منطقی است که مزایای این کارگر با سرپرست او که حتی یکبار هم به داخل تانک نرفته، یکسان باشد؟ برخی از کارگران به دلیل وجود گازهای سمی و آلاینده‌های محیط کار، ریه خود را از دست داده‌اند ولی برخی در کارگاه‌ها دود اسپند هم نخورده‌اند. چنین موضوعی ناعادلانه است، چرا دوغ و دوشاب را یکی می‌کنند؟ دلیل این موضوع و تضییع حق برای چیست؟
این فعال کارگری شرح داد: موضوعات و مباحث مشاغل سخت و زیان‌آور باید ریشه‌ای حل شود؛ قانون باید اصلاح شود، اگرچه قانونگذار به این مهم و احقاق حقوق کارگران توجه کرده ولی سوءاستفاده‌ها از این فرصت قانونی، زیاد است. من موافق و طرفدار اجرای مشاغل سخت و زیان‌آور هستم اما باور دارم نباید به مشاغل سخت، برچسب زیان‌آور چسباند.
دبیر اجرایی خانه کارگر ساوجبلاغ تصریح کرد: سازمان تامین اجتماعی از کثرت مشاغل سخت و زیان‌آور متضرر می‌شود. من معتقدم، اگر بخواهیم به کارگران مشاغل سخت امتیاز اعطا کنیم، می‌توانیم آن‌ها را با ۵ سال سنوات ارفاقی یعنی با ۲۵ سال سابقه کار بازنشسته کنیم. اجرای نادرست قوانین و نظارت‌های غیردقیق سبب شده‌اند تا سازمان در آستانه ورشکستگی قراربگیرد، به نظر می‌رسد هیچکس به فکر صندوق تامین اجتماعی و ذی‌نفعان آن نیست.
وی سپس گفت: مسئال عجیبی در ارتباط با مشاغل سخت و زیان‌آور وجود دارد؛ کارگروهی باید برای رسیدگی و پیگیری این موضوع تشکیل شود تا تمامی جوانب در آن به دقت مورد بررسی قرار گیرد. من می‌توانم با اتکا بر حرف‌های پوپولیستی بگویم، اصلاح این قانون باعث بروز مشکلاتی برای کارگران می‌شود اما مطرح کردن حقایق، اهمیت بیشتری دارد. نظر من این است که، رویه و قوانین مشاغل سخت و زیان‌آور نیاز به اصلاحات اساسی دارد.
