کنفرانس امنیتی مونیخ، اجماع غرب علیه روسیه وچین بود/ بایدن تامین‌کننده منافع اروپا در افغانستان و عراق است

«مرتضی مکی» کارشناس مسائل اروپا درتشریح ابعاد و محورهای اجلاس امنیتی مونیخ در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: کنفرانس امنیتی مونیخ که به عنوان یک رویداد سالانه برگزار می‌شود و به نوعی راهبردهای امنیت بین‌الملل را مورد بررسی و تنظیم مجدد قرار می‌دهد، یکی از دالان‌های همفکری جامعه ملل و به خصوص قدرت‌های بزرگ دنیا در حوزه امنیتی و سیاسی به حساب می‌آید. ایالات متحده به عنوان تاثیرگذارترین کشورِ حاضر در این کنفرانس، طی چهار سال اخیر به صورتی عمل کرده که به اعتقاد کشورهای عضو اتحادیه اروپا و سایر دولت‌های شرقی، یک شکاف جدی در امنیت و سیاست بین‌الملل به وجود آمده و تمام این واگرایی‌ها مرهون وجود دونالد ترامپ در کاخ‌سفید بود. حالا با آمدن «جو بایدن»، اروپایی‌ها و سایر شرکای واشنگتن در حال تقویت مناسبات و همکاری‌های خود هستند که سیگنال این موضوع را به راحتی می‌توان از سخنانی که در اجلاس امنیتی مونیخ رد و بدل شد، تشخیص داد.

وی ادامه داد: باید گفت که کنفرانس امسال امنیتی مونیخ، خواسته یا ناخواسته تحت تاثیر ورود بایدن به کاخ سفید قرار داشت و در مجموع باید گفت که این هم‌اندیشی امنیتی، زیرسایه سنگین وی قرار داشت. در این میان بحث اتحاد میان دوسوی آتلانتیک یکی از موضوعات و محورهایی بود که بایدن آن را مطرح کرد و صراحتاً گفت که آمریکا برای رهبری جهان بازگشته است. مسائل دیگری از جمله تغییرات اقلیمی و آب و هوایی هم دراین کنفرانس مورد بررسی و بحث قرار گرفت که اعضای اتحادیه اروپا هم به شدت بر آن تاکید داشتند. نکته دیگری که در این میان باید مورد توجه قرار بگیرد، این است که آنتونیو گوترش، دبیر کل سازمان ملل در کنفرانس امنیتی مونیخ از آسیب پذیری‌های بسیار زیاد پاندمی کرونا و مسائل حوزه سلامت عمومی پرده برداشت و به نوعی این موضوع را به ضرر امنیت و اقتصاد بین‌الملل دانست.

این تحلیلگر مسائل سیاسی تصریح کرد: یکی دیگر از موضوعاتی که می‌توان گفت تمام اعضای حاضر در کنفرانس امنیتی مونیخ نسبت به آن اتفاق نظر داشتند، تهدید چین و روسیه بود. اشخاصی مانند ینس استولتنبرگ، دبیرکل ناتو و مقام‌های ارشد اتحادیه اروپا شامل «اورسلا فون درلاین» و «شارل میشل» بر تقویت مناسبات میان این نهاد و آمریکا تاکید کردند اما مسأله اینجاست که تقویت این روابط به نوعی در راستای غلبه کردن بر تهدید چین است. بایدن و آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا هم در کنفرانس امنیتی مونیخ به نوعی این تهدید را دوچندان بزرگ نشان دادند و به دنبال آن هستند تا به هر نحوی که شده اقدام به یارکشی علیه مسکو و پکن در سطح بین‌المللی کنند. بر همین اساس از «بوریس جانسون» نخست‌وزیر بریتانیا گرفته تا «آنگلا مرکل» صدراعظم آلمان و «امانوئل کامرون» رئیس‌جمهوری فرانسه، بر ضرورت تقابل با چین و وسیه تاکید کردند و برخلاف ترامپ، دموکرات‌ها راهبرد تقابل صرف با این دو کشور را در دستور کار خود دارند.

مکی افزود: فلسفه مهار کردن چین و روسیه به تیم بایدن یا ترامپ ربط ندارد، بلکه این یک راهبرد کلی در سیاست خارجی آمریکا به حساب می‌آید که حالا اروپایی‌ها هم به کانال بایدن و آمریکایی‌ها علیه این دو کشور پیوسته‌اند. موضوع دیگری که در کنفرانس امنیتی مونیخ امسال بسیار مورد نظر قرار گرفت، برجام بود. وزیر خارجه آمریکا علناً اعلام کرد که فشار حداکثری تیم ترامپ نتوانسته ایران را مورد هدف قرار دهد اما نکته اینجاست که سایر کشورهای عضو برجام (اروپایی‌ها) هم با آمریکا در مورد پرونده برجام هم عقیده هستند. این اجماع بین‌المللی در دو سوی آتلانتیک به نوعی پیچیدگی‌های زیادی را به وجود می‌آورد بدین ترتیب باید انتظار رخدادهای جدید با محوریت برجام را داشته باشیم. اما مضووع دیگر که به نظرم خیلی مهم به نظر می‌آمد، بحث اجماع در مورد افغانستان و عراق بود.

وی در پایان خاطرنشان کرد: ناتو اخیراً اعلام کرده بود که در افغانستان و عراق باقی خواهد ماند و بر این اساس در کنفرانس امنیتی مونیخ هم شاهد آن بودیم که «لوید آستین» وزیر دفاع آمریکا هم به این نکته اشاره کرد. در مورد افغانستان آمریکایی‌ها باز هم اعلام کردند که به دنبال خروج از این کشور نیستند و زمانی خارج می‌شوند که سطح خشونت‌ها بسیار کم شود که همین موضوع می‌تواند درگیری‌های جدیدی را به وجود بیاورد. در مورد عراق هم همینطور است. اروپایی‌ها علاوه بر همگرایی با آمریکا در پرونده افغانستان، به دنبال آن هستند تا در عراق هم با آمریکایی‌ها بر خلاف چهار سال گذشته، همکاری کنند؛ چراکه آنها هم از سال ۲۰۰۳ تاکنون که آمریکا به عراق لشکرکشی کرد، هزینه‌های زیادی را داده‌اند و حالا بایدن را بهترین گزینه برای تامین منافع خود می‌دانند. بر این اساس، کنفرانس امنیتی مونیخ را باید نوعی اعلام همبستگی آمریکا و اروپا با یکدیگر با هدف تقابل با چین و روسیه دانست.