سماور برقی یا زغالی؟ کدام را انتخاب کنیم؟

انواع سماور

انواع مختلف سماور در دوره های مختلف از جنس برنج، نیکل، نقره، استیل و... ساخته شده است. به طور کلی سماورها را می توان به چهار دسته تقسیم کرد که این تقسیم بندی با توجه به نوع سوخت مصرفی آنها است.

 سماور زغالی

 اولین نوع و بهترین نوع سماور که قابل حمل بوده و کاربرد آن در مسافرت مهمانی و ... است. سماور زغالی معمولاً ساخته شده از ورقه هایی از جنس طلا، نقره، برنج، مس و... بوده است. این نوع از سماور شامل قسمت هایی از جمله:

1. پایه یا کعب، که تمام بخش‌ های بدنه روی آن قرار می گیرد.
2. شبکه، که سبب سهولت بیشتر در راه یابی هوا به داخل سماور و سوخت بهتر زغال ها میشود.
3. شیر سماور که شامل سه قسمت ماده شیر، نره شیر و برگه شیر می شود.
4. پولکی که همان حلقه فلزی است که موجب استحکام اتصال ماده شیر به بدنه سماور می گردد.
5. دسته سماور
6. بخار کش حفره ای در گوشه‌ ای از سماور که از تراکم بخار در داخل مخزن جلوگیری می کند.
7. میل و صراحی که سبب راحتی در جابجایی می شود.
8. بادگیر که با قرار گرفتن در روی سماور سبب بهتر سوختن زغال شده و قوری روی آن قرار می گیرد.
9. خاکستر گیر که در انتهای کعب سماور قرار دارد.
10. تنوره که مخزن سوخت و گرم خانه سماور است.
11. تنه که مهم ترین و بزرگ ترین بخش سماور بوده و مخزنی برای آب است و تنوره نیز در آن قرار می گیرد که شامل سه قسمت دهانه، شکمی و انتها است.
12. در سماور که روی تنه قرار می گیرد و موجب جوش آمدن سریع آب و جلوگیری از ورود گرد و غبار می شود.

خواص سماور زغالی

 با توجه به اینکه اغلب در ساخت سماور زغالی از آلیاژ برنج استفاده می شود می توان این ویژگی را مهم ترین و برترین ویژگی سماور زغالی دانست که کارایی آن را دو چندان می کند. از خواص سماور های زغالی می‌ توان به این موارد اشاره کرد:

۱. خاصیت ضد میکروبی

۲. از بین بردن بیماری های پوستی و گوارشی

۳. خاصیت ضد باکتریایی

۴. بهبود عملکرد مغز و فرماندهی درست سلول های مغز

انواع سماور زغالی

 سماور زغالی نیز انواعی دارد که برخی از آنها عبارت اند از: سماور ذغالی برنجی، سماور ذغالی مسی، سماور زغالی استیل

سماور زغالی برنجی: مفید بودن فلز برنجی که در ساخت این سماور بکار رفته و همچنین رنگ زیبای فلز برنج سبب محبوبیت خاص آن در بین سایر انواع آن گردیده است. فلز برنج حرارت یکنواختی را در کلیه سطوح سماور ایجاد کرده و آبی که در این نوع از سماورها جوشیده باشد بهترین آب برای آشامیدن است. ترکیبات فلز برنج که آلیاژی از روی، مس و مقداری ترکیبات دیگر ساخته شده است، سبب گردیده که این فلز خواص طبی مس و روی را داشته باشد.

سماور زغالی مسی: این نوع سماور با توجه به ماهیت قدیمی و سنتی که دارد، همچنین خواص طبی فلز مس به کار رفته در آن و رنگ سرخ آن، علاقه مندان خاص خود را دارد.

سماور زغالی استیل: فلز استیل به کار رفته در این نوع سماور، زیبایی فلز برنج و مس را ندارد لیکن کاربرد فراوان آن به سبب ضد زنگ بودن آن است که آن نیز به درجه خلوص آن بستگی دارد.

سماور نفتی: این نوع سماور بعد از سماور زغالی با فاصله زمانی زیادی تولید شد. در ابتدا در ظاهر و اجزای سماور زغالی برای استفاده از آن به عنوان سماور های نفتی هیچ تغییری ایجاد نشد. استفاده از آن به این شکل بود که نفت جایگزین زغال میشد، لیکن به علت مشکلاتی که به وجود آورده بود، برای نفت مخزنی کوچک قرار داده شد. استفاده و تولید این نوع سماور گسترش زیادی یافت، به گونه‌ای که تولید آن به حدی رسید که به کشورهای دیگر نیز صادر میشد.

سماور گازی: پر کاربرد ترین نوع سماور که با وجود گذر زمان و روی کار آمدن نمونه های جدیدتر، استفاده از آن هیچ وقت متوقف نشد. این نوع سماور در مقایسه با سایر سماور ها کمتر آسیب می بیند و در ساخت این سماور از لوله هایی جهت انتقال انرژی حرارتی گاز استفاده شده است.

سماور برقی

 جدیدترین نوع سماور که جوشاندن آب از طریق انرژی الکتریکی برق صورت می‌گیرد. سماور‌ برقی در مقایسه با سایر سماور ها مشکلات فنی رایجی پیدا می‌کند لیکن از نظر کاهش مدت زمان جوش آمدن آب نسبت به بقیه برتری دارد. بسیاری از آنها بدنه ‌ای از جنس استیل یا شیشه ای دارند، همچنین اغلب آن ها دارای نشانگر میزان آب هستند. ساختمان سماور برقی از دو قسمت عمده شامل قسمت خارجی و اجزای الکتریکی سماور برقی تشکیل شده است. قسمت خارجی سماور شامل: مخزن، در پوش مخزن یا چنبره، پایه و دسته ها است.

اجزای الکتریکی آن نیز که قسمت عمده آن را تشکیل می دهد شامل:

1. عایق مخصوص المنت: که از اتصال بدنه المنت جلوگیری می کند.
2. لوله های عایق نسوز: کاربرد آن برای عبور سیم های رابط است و وظیفه آنها حفاظت سیم های روپوش دار در برابر حرارت و جلوگیری از اتصال بدنه است.
3. ترمینال چینی: که موجب اتصال سیم های رابط به دو سر المنت میشود.
4. ترموستات: که وظیفه کنترل درجه یا میزان گرما در سماور را دارد.

مزیت های سماور برقی

با توجه به ویژگی ها و قسمت های تشکیل دهنده سماور برقی که پیش از این توضیح داده شد، حال مزیت های استفاده از سماور برقی را می توان این گونه بیان کرد:

1. عدم تولید دی‌ اکسید کربن
2. تسریع در جوش آمدن آب به علت قدرت بالایی ها
3. مقاومت لوله های سماور در مقابل تولید گرما
4. از معایب آن نیز می‌توان به مصرف بالای برق و قیمت بالای آن اشاره کرد.

نکات مهم هنگام خرید سماور

با توجه به تنوع در شکل، اندازه، جنس و سوخت سماور ها و مطالبی که در این مورد توضیح داده شد، حال به بررسی نکاتی می پردازیم که در خرید سماور باید بدان توجه شود.

میزان گنجایش سماور: گنجایش سماور با توجه به کاربرد آن مشخص می‌شود. مثلاً تعداد اعضای خانواده و یا استفاده آن برای مراسم های مختلف مورد توجه قرار می‌گیرد.

نوع کاربرد آن: در زمان خرید سماور باید به این نکته توجه کرد که از این سماور برای چه منظوری استفاده می شود. مثلا برای جوشاندن آب یا جنبه تزیینی.

نوع جنس بدنه و آلیاژ به کار گرفته شده در آن: در حال حاضر آلیاژی که در تولید سماور به کار گرفته می شود تنوع بالایی دارد. به طور مثال مس، استیل، برنج و...

 نوع سوخت سماور: سماور ها از لحاظ سوخت نیز شامل سماور گازی، نفتی، برقی و زغالی می شوند.

 ضخامت کف سماور: افزایش ضخامت کف سماور موجب افزایش طول عمر و ماندگاری سماور می شود.

توجه به جنس دستگیره سماور: به علت اینکه بخار آب جوش می تواند دستگیره سماور را داغ کرده و سبب سوختن دست شود، بنابراین توجه به جنس دستگیره ضرورت یافته و استفاده از دستگیره چوبی اهمیت می یابد.

توجه به جنس بدنه: به دلیل کاربرد بالای سماور، مقاومت و کیفیت جنس بدنه آن اهمیت زیادی دارد.

 علاوه بر این، موارد دیگری را نیز در هنگام خرید باید مد نظر داشت که شامل: داشتن ضمانت و خدمات پس از فروش، داشتن کیفیت بالا، توجه به نشان استاندارد و برچسب انرژی سماور، توجه به قیمت آن و برند سماور و...

در سماور های گازی نکته قابل توجه ترموکوپل است، زیرا که وظیفه آن قطع جریان گاز و جلوگیری از پخش شدن آن در فضا در زمان قطع شدن و یا آسیب به شلنگ گاز است. سماور هایی که بدنه آن از جنس برنج ساخته شده است در زمان جوش آوردن، آب را تصفیه کرده که از این نظر اهمیت دارند. این نوع دارای عمر ماندگاری کوتاه و مقاومت پایینی هستند، لیکن سماور های از جنس استیل طول عمر بیشتر و مقاومت بالاتری دارند.