تابستان ۱۴۰۰ تعداد شهرهای دارای تنش آبی به عدد ۱۰۰ کاهش خواهد یافت
وزیر نیرو گفت: در تابستان ۱۴۰۰، تعداد شهرهایی که با تنش آبی مواجه خواهند شد به یکصد شهر کاهش می‌یابد.
به‌گزارش ایلنا از وزارت نیرو، «رضا اردکانیان» گفت: در تابستان ۹۴، ۲۸۵ شهر کشور تا ۲۰ درصد کمبود آب داشتند که با احتساب شهرهایی با کمبودهایی کمتر از این میزان، در مجموع نزدیک به ۵۵۰ شهر که نیمی از شهرهای کشور را شامل می‌شوند، تحت تنش کم‌آبی بودند.
وی افزود: در طول پنج تابستان گذشته با برنامه‌هایی که اجرا شد، تابستان امسال این تعداد به ۱۷۰ شهر رسیده و تابستان ۱۴۰۰ به کمتر از ۱۰۰ شهر خواهد رسید.
وزیر نیرو درباره میزان برخورداری جمعیت شهری و روستایی کشور از نعمت آب آشامیدنی سالم و پایدار اظهار داشت: به لحاظ سیستم، ۹۹.۷ درصد جمعیت شهری و حدود ۸۲ درصد جمعیت روستایی از شبکه آب سالم و پایدار برخوردارند که در حدود ۸ سال گذشته، افزون بر ۹ میلیون و ۳۰۰ هزار نفر از روستاییان تا نیمه ۱۴۰۰ از این نعمت برخوردار شده و مجموع جمعیت برخوردار به ۱۰.۲ میلیون خواهد رسید.
وی گفت: هر هفته، ۳۲ روستا به شبکه آب سالم و پایدار وصل شده‌اند که جمعیت اینها ۹.۳ میلیون نفر است، ۱۲ هزار و ۵۰۰ روستای کشور در این دولت به شبکه وصل شده‌اند و مابقی هم در برنامه‌های پیش رو برخوردار خواهند شد.
اردکانیان در خصوص برخورداری از شبکه برق هم گفت: ۱۰۰ درصد جمعیت شهری این برخورداری را دارند، در سال‌های بعد از انقلاب به شبکه روستایی هم توجه قابل ملاحظه‌ای شده و به روستاهای زیر ۲۰ خانوار برق‌رسانی می‌شود و عشایر کوچ‌رو به سیستم‌های خورشیدی قابل حمل مجهز بوده و حداقل نیاز عشایر را تامین می‌کند.
وی از جمله طرح‌هایی که روز یکشنبه در قالب سی و نهمین هفته پویش #هرهفته_الف_ب_ایران بهره‌برداری می‌شود به نیروگاه ۱۶۰ مگاواتی، نیروگاه مقیاس کوچک ۱۴ مگاواتی، سد مخزنی، تصفیه‌خانه آب و آبرسانی به سقز، تصفیه‌خانه فاضلاب و آبرسانی به بیش از دو هزار هکتار شبکه‌های اصلی اشاره کرد.
اردکانیان گفت: در یک ماه و نیم باقی‌مانده هم طرح‌ها مطابق برنامه افتتاح می‌شوند و از ۲۵۰ پروژه وعده داده شده هم تجاوز خواهد کرد.
وزیر نیرو درباره طرح‌های فاضلاب هم گفت: ۴۲ سال پیش وقتی که نظام جمهوری اسلامی مستقر شد تعداد تصفیه‌خانه‌های فاضلاب در شهرها به عدد انگشتان یک دست هم نمی‌رسید، چهار تصفیه‌خانه فاضلاب داشتیم که هیچ کدام یک شهر را به طور کامل پوشش نمی‌داد.
وی افزود: در ابتدای دولت یازدهم این تعداد به ۱۶۸ واحد رسید و در پایان دولت دوازدهم به ۲۶۹ تصفیه‌خانه می‌رسد.
اردکانیان گفت: ۵۳ درصد جمعیت شهری کشور زیر پوشش شبکه‌های فاضلاب، جمع‌آوری فاضلاب و تصفیه و استفاده از پساب تصفیه‌شده قرار دارد.
وی افزود: تا پایان سال در تهران، تصفیه‌خانه فیروزبهرام در غرب تهران که یکی از بزرگترین تصفیه‌خانه‌های فاضلاب کشور است و جمعیتی حدود ۲.۵ میلیون نفر را در ۵ منطقه شهرداری در غرب و جنوب غرب زیر پوشش می‌برد به مدار بهره برداری می‌آید.
وی گفت: از پساب این تصفیه‌خانه، ۵۰ میلیون متر مکعب در اختیار کشاورزان جنوب تهران قرار داده می‌شود، به همان اندازه هم چاه‌های منطقه میدان محمدیه تهران مسدود می‌شود که کمک به ذخایر آب زیرزمینی تهران است.
اردکانیان افزود: بحث فاضلاب روستایی هنوز در آغاز راه قرار دارد، جمعیت زیر پوشش کم است و تمهید قابل ملاحظه‌ای که اندیشیده شده یکپارچه کردن شرکت‌های آب و فاضلاب شهری و روستایی است. یکی از چشمداشت‌های ما از این کار آن است که شرکت‌های آب و فاضلاب استانی با بنیه مالی و فنی به مراتب بیشتر از شرکت‌های صد درصد دولتی روستایی بتوانند نه تنها در آبرسانی روستایی که در موضوع فاضلاب روستایی هم کارهای خوبی را آغاز کنند.
وی درباره طرح فاضلاب اهواز و مسئله آبگرفتگی در این شهر هم گفت: هموطنان اهوازی و شهرهایی نظیر این شهر که مسطح هستند و شبکه جمع‌آوری آب سطحی که در مسئولیت شهرداری‌هاست ندارند، موجب آزار و زحمت برای مردم می‌شود. برای مردم هم این که مسئله مربوط به شهرداری یا وزارت نیروست خیلی نباید مهم باشد، توقع و انتظارشان تسهیلات و خدمتی است که باید از ناحیه سیستم و حکومت ارائه شود بحثی نیست اما به هر تقدیر تقسیم کار هم به حکم قانون وجود دارد.
وی گفت: اصلی‌ترین مشکل اهواز نداشتن شبکه‌های جمع‌آوری آب سطحی است. وقتی که بارندگی‌های شدید کوتاه مدت رخ می‌دهد به دلیل نبود شبکه جمع‌آوری روان‌آب‌ها، به طور طبیعی بارش‌ها در مسیر فاضلاب وارد می‌شود و پس‌زدگی فاضلاب رخ داده و مردم به زحمت علی‌حده می‌افتند.
اردکانیان اظهار داشت: خوشبختانه با اجازه‌ای که مقام معظم رهبری برای استفاده از بخشی از منابع صندوق توسعه ملی برای اجرای طرح فاضلاب اهواز دادند، این کار در مسیر اجراست.
وی گفت: در شروع کار هستیم البته تصفیه‌خانه‌های متعددی در خوزستان در دستور کار قرار دارد. اخیرا موافقت‌نامه‌های خوبی بین بانک‌های کشور در شرف انعقاد است که از تسهیلات ماده ۵۶ هم استفاده کنیم. امیدواریم امسال خبرهای خوبی برای هموطنان خوزستانی در این رابطه داشته باشیم.
وزیر نیرو درباره استفاده از مدل‌های غیر متمرکز در خصوص فاضلاب هم اظهار داشت: این تفکر که حتی در جایی مانند تهران از تصفیه‌خانه‌های کوچک به صورت محلی استفاده کنیم بعد پساب تصفیه شده را به آبیاری فضای سبز اختصاص دهیم، موافقت‌نامه خوبی میان شهرداری تهران و وزارت نیرو، امسال منعقد شد که نه تنها حدود ۱۴۰ میلیون متر مکعب آبی را که شهرداری تهران برای آبیاری فضای سبز استفاده می‌کند از پساب تصفیه شده در اختیارشان قرار دهیم که بیش از آن را برای توسعه فضای سبز فراهم کنیم که این خود به نوعی احداث یک سد مخزنی یا سد مجازی است.
وی درباره قطعی برق هم گفت: برق خانگی فقط یک بار قطعی داشت، ممکن است به دلایل فنی قطعی داشته باشیم اما از لحاظ تولید، ظرفیت نصب شده در کشور حدود ۸۴ هزار مگاوات است.
اردکانیان افزود: در پیک تابستان اوج بار زیر ۶۰ هزار مگاوات بود، اوج بار زمستان در روز حدود ۴۰ هزار و در شب حدود ۳۸ هزار مگاوات است.
کشور هیچ مشکلی به لحاظ فنی برای تولید برق بویژه در فصل سرما ندارد
اردکانیان گفت: کشور هیچ مشکلی به لحاظ فنی برای تولید برق بویژه در فصل سرما ندارد.
وی با اشاره به جلسات منظم هفتگی مدیران صنعت برق و وزارت نفت، بخش گاز و فرآورده‌ها اظهار داشت: روز شنبه در جلسه‌ای با وزیر نفت، گزارش ارائه شده حاکی از این بود که در ۱۰ سال گذشته به طور متوسط رشد سالیانه مصرف برق ما در بخش خانگی ۴.۷ درصد بود، در صنعت ۴.۸ درصد و در کل ۴.۶ درصد رشد داشت.
وزیر نیرو ادامه داد: اتفاق عجیب و غریبی هم بین پارسال و امسال رخ نداده است. البته ۱۰ ماهه امسال به نسبت مدت مشابه سال گذشته درست است که رشد مصرف خانگی ۳.۸ درصد بوده اما رشد صنعت ۹.۸ درصد بود و طبیعی هم است در سال جهش تولید قرار داریم.
وی گفت: بخش صنعت همراهی خوبی در تابستان برای کاهش مصارف خود داشت و در مقابل، در بقیه روزهای سال انرژی بیشتری در اختیارشان است اما مشکلی که اکنون پیش آمده، ناشی از این است که سردی هوا و مصرف رو به رشد گاز در بخش خانگی یکی از دلایل است.
وی گفت: طبق گزارش‌ها، رشد مصرف گاز در بخش خانگی ۱۲ درصد و در تهران ۱۵ درصد است. گازی که برای همه نیروگاه‌ها عرضه می‌شود کمتر از یک هفتم گازی است که در بخش خانگی و تجاری استفاده می‌شود.
اردکانیان اظهار داشت: امیدواری زیادی داریم که مثل همیشه، مردم و مصرف‌کنندگان همراهی کنند. با شرایط کرونایی هم مواجه هستیم، طبیعتا برخی از مصرف‌کنندگان مانند بیمارستان‌ها و اماکن عمومی و بخش خانگی در اولویت ویژه قرار دارند و وقتی کمبود سوخت برای نیروگاه‌ها باشد، طبیعتا این کمبود تولید برق روی بخشی از صنایع پرمصرف سرشکن می‌شود که این اتفاق در یکی دو سه هفته اخیر رخ داده که امید است در روزهای آتی وضعیت به سمت طبیعی شدن پیش برود.
وزیر نیرو با اشاره به اظهارات وزیر نفت مبنی بر این که انشعاب‌های جدید بخش قابل توجهی از مصرف را به خود اختصاص نمی‌دهد، گفت: طبق گزارش استاندار تهران، از ۱۵ درصد افزایش مصرف در بخش خانگی شاید حدود ۲ درصد مصرف ناشی از انشعاب‌های جدید باشد.
وزیر نیرو یادآوری کرد: از تابستان ۹۷ برنامه‌ریزی کردیم که می‌خواهیم تابستان ۹۸ و ۹۹ خاموشی صفر داشته باشیم، بالاخره رشد مصرفی هم در خانگی و تجاری داریم. سالی ۹۷۵ هزار مشترک جدید در بخش برق داریم. چون فرصت دو ساله را قائل شدیم، شرکت توانیر ۲۹۴ هزار قرارداد با صنایع منعقد و توافق کرد که صنایع در ساعت‌هایی از برخی روزها مصرف را کاهش داده و یا صفر کرده و در مقابل پاداش و برق ارزان‌تر دریافت کنند.
وی گفت: اگر عوامل درگیر در این مسئله را دولت و مردم و رسانه بدانیم، این امتحان پس داده شد که چنین کاری شدنی است، اما باید برنامه‌ریزی دقیق و ارتباط‌‌های وسیع داشته و ابزار مختلف به کار گرفته شود.
وزیر نیرو درباره ایجاد وزارت انرژی هم گفت: به یک شرط، این کار شدنی است که تمامی ادغام‌ها و انتزاع‌هایی که در این ۴۰ سال انجام شده، ببینیم به اهداف خود رسیده است یا نه. در مقام کارشناسی، بحث پرداختن به وزارت انرژی را وارد می‌دانم اما وقتی در فصل سرما به مشکل کمبود سوخت برخورد می‌کنیم رفتن به سراغ چنین راه‌حل‌هایی را بیشتر آدرس دادن‌های غلط می‌دانم. اکنون که فرصتی فراهم می‌شود تا توجه مسئولان، مردم و رسانه، به موضوع مهم اصلاح مصرف انرژی در کشور جلب شود، چنین راحت‌الحلقوم‌هایی را طرح کردن و ذهن‌ها را متوجه این کردن که اگر سه وزارتخانه یکی شود مسئله حل می‌شود به نظرم مقداری آدرس غلط دادن است.
وی گفت: یکی از بحث‌های روز تفکیک بخش بازرگانی از وزارت صمت است، یکی دو سالی هم است که در این رابطه مجلس و دولت با هم صحبت می‌کنند.
وزیر نیرو افزود: یک روزی این دو وزارتخانه از هم جدا بودند و عده زیادی استدلال کردند که راه‌حل صنعت، معدن، تجارت و بازرگانی ادغام است. وزارت انرژی هم یک بار در کشور تاسیس شد و جوابی نگرفتیم که مربوط به سال ۵۳ است. در آن سال وزارتی به نام آب و برق، شرکت ملی نفت و سازمان انرژی اتمی داشتیم. این تدبیر اندیشیده شد که وزارت انرژی تاسیس شود که این کار هم انجام شد اما انرژی به نیرو ترجمه شد، قانون تاسیس وزارت نیرو، هم شامل آب و هم برق است.
اردکانیان گفت: مسئله ما، پیچیده‌تر و راه‌حل آن چند وجهی‌تر از این است که با طرح چنین مسئله‌ای فرصت را از دست بدهیم.
وی درباره سهم مزارع استخراج بیت‌کوین و دیگر رمز ارزها از مصرف برق، با اشاره به مصوبه دولت در این باره گفت: وزارت صمت مسئول اعطای مجوز شد و در صورت اعطای پروانه در وزارت نیرو به دارندگان این مجوزها برق بر اساس مصوبه برق در اختیار قرار می‌گیرد و در غیر این صورت، چنین کاری غیرمجاز و قابل تعقیب و پیگیری است.
اردکانیان اظهار داشت: تعداد مجموعه‌های تولید رمز ارز دارای مجوز حدود ۳۰۰ مگاوات مصرف دارند و شرکت توانیر با تمامی اینها به توافق رسید و همراهی کردند که واحدهای خود را خاموش کنند که این کار انجام و با اینها توافق شد که با گذر از شرایط کمبود سوخت و مشکلات موجود در آینده نزدیک، به طور قانونی می‌توانند فعالیت خود را داشته باشند.
وی افزود: واحدهای غیرمجاز هم با همراهی مردم شناسایی می‌شوند و جوایزی هم برای این کار در نظر گرفته شده و نیروی انتظامی هم برخورد می‌کند.
اردکانیان افزود: طبق آمار، ۲۶۵ مگاوات، واحدهای استخراج رمز ارزها خاموش و واحدهای غیرمجاز هم جمع‌آوری شده‌اند. علاوه بر این، در بحث روشنایی معابر هم در اماکنی که ایجاد خطر نمی‌کرد، با کاهش مصرف یا خاموشی، حدود ۳۴۰ مگاوات صرفه‌جویی شده است.
وی گفت: مذاکراتی را با کشور همسایه، ترکمنستان از سر گرفته شده که به نتیجه رسیده و از آنجا برای ناحیه شمالی کشور که به طور معمول گازرسانی به آن همیشه با مشکلاتی مواجه است، برق تامین می‌شود.
اردکانیان گفت: امید است این روزهای معدود سرد هم پشت سر گذاشته شده و به وضعیت عادی در تامین برق صنایع و واحدهای تولیدی برگردیم.
وزیر نیرو در خصوص کشف قیمت برق در بورس برای مصرف و خریداری آن هم اظهار داشت: در صدد دریافت تصویب‌نامه‌ای از هیئت دولت هستیم که به تصویب هیئت وزیران رسید، مصوبه آن هم پس از طی ترتیبات قانونی که باید مورد بررسی قرار می‌گرفت صادر شد و اکنون واحدهای ۵ مگاوات به بالا در اولویت قرار دارند و بعد با ترتیباتی حتی به یک مگاوات به بالا هم تسری داده خواهد شد. امیدواری زیادی داریم که از این طریق علاوه بر ایجاد ارتباط مستقیم میان تولیدکننده و مصرف کننده، تولیدکننده وجه خود را زودتر دریافت می‌کند و مثل سابق، توانیر خریدار برق از تولید کننده بخش خصوصی است.
وی افزود: توانیر فروشنده برق به متقاضی دیگر در بخش خصوصی نیست و منابع توانیر وارد ساز و کار تبصره 14 نمی‌شود که به این منابع دسترسی نداشته باشد. امسال در لایحه بودجه این مشکل با کمک نمایندگان مجلس رفع خواهد شد. این موضوع در شرف اجرایی شدن قرار دارد و امیدواریم هر چه زودتر رخ دهد.
اردکانیان همچنین در خصوص ظرفیت‌سازی در برنامه ششم مبنی بر ایجاد 5 هزار مگاوات دیگر گفت: هر تکیلف قانونی الزامات خود را هم دارد و طبیعتا در عین حالی که وظیفه تحقق آن تکلیف است، منابع و شرایط هم باید فراهم باشد. آنچه که مسلم است این که در سال‌های پشت سر گذاشته شده همه توان را برای افزایش ظرفیت انجام دادیم. در این هشت سال به طور متوسط هر سال 2500 مگاوات به ظرفیت نصب شده اضافه شده است.
وی گفت: قبل از آن در 35 سال، این رقم 2500 مگاوات حدود 1800 مگاوات بوده است و چنین رشدی داشتیم. امیدواریم با گشایش‌هایی که ایجاد می‌شود و کم شدن برخی محدودیت‌ها و گسترش منبع مالی کشور این عدد افزایش یابد.
اردکانیان درباره آخرین وضعیت بارندگی‌ها هم گفت: از اول مهر 98 تاکنون میزان بارش‌ها حدود 87 میلیمتر بوده که در قیاس با متوسط بارش در بلندمدت 50 ساله حدود 24 درصد کاهش دارد و در مقایسه با پارسال که سال بسیار تری بود این کاهش حدود 42 درصد است.
وی اظهار داشت: تاکنون شرایط، شرایط خوبی نبوده اما چون امیدواریم و بنا داریم در مصرف صرفه‌جو باشیم بارندگی‌ها بهتر خواهد بود. اما از حیث مخازن، حجم سدهای ما حدود 50 میلیارد متر مکعب است. پارسال در این موقع حدود 27 میلیارد متر مکعب بود.
اردکانیان افزود: امسال که به نسبت پارسال بارش ها خیلی کمتر است با مدیریت به عمل آمده حجم آب در سدها به نسبت پارسال خیلی کمتر نشده است و به 26.5 میلیارد رسیده است. امیدواریم مشکل جدی نداشته باشیم اما این امید متکی به شیوه صحیح مصرف در بخش‌های مختلف است.
وزیر نیرو همچنین با اشاره به تدوین لایحه جامع آب گفت: این لایحه تا پایان دولت دوازدهم تقدیم مجلس شورای اسلامی می‌شود.
وی افزود: ویرایش اول تدوین لایحه جامع آب که پس از تصویب به قانون تبدیل می‌شود، با مشارکت همه دستگاه‌ها، فعالان، دانشگاه‌ها و انجمن‌های علمی انجام شده که حداکثر تا یکی دو هفته آتی این ویرایش روی وب سایت گذاشته می‌شود.
اردکانیان ادامه داد: فراخوانی نیز داده خواهد شد تا همه کسانی هم که در این مشارکت نبودند اگر نظرهایی دارند، ارائه کنند و در همین دولت این لایحه را به مجلس تقدیم می‌کنیم.
وزیر نیرو همچنین درباره طرح آمایش سرزمین گفت: سازمان برنامه و بودجه قول داده تا پایان امسال طرح را ارائه می‌دهند اما ما از اسفند ۹۶ کار خود را شروع کردیم، طرح سازگاری با کم آبی استان‌ها با مشارکت ۵، ۶ وزارتخانه و سازمان مرکزی تدارک دیده شده است.
وی گفت: طرح ۱۲ استان تصویب شده و تا پایان دولت دوازدهم تمام استان‌های کشور طرح مصوب سازگاری با کم‌آبی خواهند داشت.
اردکانیان در عین حال گفت: خوشبختانه موفق شدیم با یک کار کارشناسی وسیع در طول یک سال گذشته و با همکاری نزدیک با سازمان امور اداری، استخدامی کشور، معاونت آب وزارت نیرو و شرکت مدیریت منابع آب را یکی کرده و ساختار جدید آن را بر اساس مدیریت حوضه آبریز شکل دهیم.
وی گفت: این ساختار روز چهارشنبه تصویب و ابلاغ شد و زمینه‌ای خواهد بود که مشکلات مدیریت آب کشور کمتر شود.
اردکانیان درباره وضعیت سیل‌بندهای استان‌های گلستان و لرستان گفت: با توجهی که شد و منابع خوبی که در اختیار ما گذاشتند، عملکرد ما در سال‌های ۹۸ و ۹۹ در لایروبی‌ها، احداث سیل‌بندها و مهندسی رودخانه خیلی بیشتر از گذشته بود.
وزیر نیرو گفت: گزارش هیئت ویژه ریاست جمهوری مرکب از استادان همه دانشگاه‌ها به مسئولیت رییس دانشگاه تهران منتشر و ۱۴ حکم اجرایی توسط رییس جمهوری برای همه دستگاه‌ها برگرفته از این گزارش ابلاغ شد. امیدواری ما این است که همانطور که رهبر معظم انقلاب از ما خواستند که سیل را به عنوان نفع برای جامعه ببینیم و خسارت نداشته باشد، در شرایط پیش رو که انتظار سیلاب‌ها به دلیل تغییر اقلیم می‌رود، بیشتر بهره‌مند از این منابع آب شیرین باشیم.
وزیر نیرو همچنین در خصوص بدهی وزارت نیرو به پیمانکاران اظهار داشت: در دولت دوازدهم، ما با ساز و کارهای قانونی که در قوانین بودجه سالیانه برای ما گذاشته‌اند، برای تهاترها و انواع مختلف، ۵۹ هزار و ۹۵۰ میلیارد تومان از بدهی‌های خود به تولید کنندگان غیر دولتی برق، پیمانکاران، مشاوران و تامین کنندگان تجهیزات و همینطور بدهی‌های بانکی را تهاتر کردیم و به همین نسبت هم بدهی ایجاد شد، چرا که این صنعت در حال چرخش است و بدهی بلاوجه نداریم.
وی گفت: اکنون حدود ۴۰ هزار میلیارد تومان بابت مابه‌التفاوت قیمت‌های تمام شده و قیمت تکلیفی بنا به گزارش سازمان حسابرسی از دولت طلبکاریم و بدهکار معتبری هستیم.
وزیر نیرو همچنین در خصوص پویش #هرهفته_الف_ب_ایران گفت: این پویش به صورت منظم اجرا شد و با طرح‌هایی که یکشنبه در سی و نهمین هفته پویش در خراسان شمالی و کردستان با بیش از ۴ هزار و ۷۰۰ میلیارد تومان سرمایه‌گذاری افتتاح می‌شود، تعداد پروژه‌های پویش به ۲۲۰ پروژه می‌رسد که حدود ۶۰ هزار میلیارد تومان برای اینها هزینه شده است.
