شیل قادر به رقابت با نفت ایران نیست/ ریاست ترامپ تاریکترین واقعه دوران معاصر است/ ایران برای بازگشت به برجام پا پیش بگذارد

رضا قریشی در گفت‌وگو با ایلنا با اشاره به تفاوت بایدن با ترامپ گفت: بزرگترین مزیت آقای بایدن برای ایران این است‌ که اوترامپ نیست. اولا و مهمتر از همه، خطر یک درگیری نظامی از سوی امریکا خیلی کمتر شده است. ثانیا ترس از تحریم‌های ثانویه (تحریم دولت و یا شرکت غیرامریکایی بدلیل تجارت کالاهای مورد تحریم امریکا) کاهش یافته، بخصوص برای آنها که حضور محسوسی در بازارهای امریکا ندارند.

وی ادامه داد: اما انتظار بازگشت سریع امریکا به برجام را نداشته باشید. ضربه تحریم‌ها، بخصوص تحریم‌های "فشارحداکثری" به مردم و اقتصاد ایران وارد می‌شود. در حال حاضر ایران نمی‌تواند نفت بفروشد و کالاهای مورد نیازش را وارد کند و پول‌های بلوکه شده را آزاد کند و... پس منطق حکم می‌کند که برای بازگشت به برجام و رفع تحریم‌ها پا پیش بگذارد. منتظر ماندن برای پا پیش گذاشتن بایدن، باری از دوش مردم و اقتصاد ایران برنمی‌دارد.

قریشی تصریح کرد: البته فراموش نکنیم که اروپا برای بازگشت به برجام به آمریکا فشار خواهد آورد. چین و روسیه نیز مایل به این کار هستند و آن را بخشی از تنش زدایی در منطقه می دانند، بایدن چندان هم برای مانور آزاد نیست. برای اروپایی‌ها هم بازگشت به برجام "خوب" است اما مهمترین اولویت نیست. روابط حسنه با امریکا مهمتر است. مشخصا آنها بخاطر "ایران" با امریکا سرشاخ نخواهند شد . مضافا فراموش نکنید لابی اسراییل و عربستان و نیوکان‌ها و اسلحه فروشان و نفتی ها و ..که هیچ یک علاقه‌ای به بازگشت بایدن به برجام ندارند که هیچ، سعی در عدم بازگشتش هم دارند.

وی در مورد احتمال بازگشت ایران به بازارهایی جهانی نفت گفت: بازارجهانی نفت خام تابع مؤلفه‌های متعددی است. در حال حاضر تقاضا از عرضه بالقوه، عمدتا بعلت ویروس کرونا و کاهش فعالیت‌های اقتصادی پایین‌تر است. مشکل ایران رقابت با عربستان و روسیه در زمینه عرضه است. ایران نفت خود را با آن چنان تخفیفی می‌فروشد که آن را برای خریدار جذاب کند. مضافا به طرق مختلف "ردپای" خود را می‌پوشاند و "چراغ خاموش"حرکت می‌کند. این روند ادامه خواهد داشت.

این استاد اقتصادسیاسی اظهار داشت: مؤلفه مهم دیگر در کاهش تقاضای جهانی برای نفت خام (و هموندانش ذغال سنگ و حتی گاز طبیعی) این حرکت بسوی انرژی‌های تجدیدپذیر و مهمتر، با بار کمتر گرمازایی است که مدتی است در سراسر جهان آغاز شده، نه تنها از طرف دولت‌ها بلکه شرکت‌های بازرگانی (منجمله اکسون و بی پی). تلاس عبث آقای ترامپ و همفکرانش در حزب جمهوریخواه امریکا راه بجایی نبرده و نخواهد برد. این عامل کاهش در تقاضای نفت در بلندمدت مهمتر از ویروس کروناست. هم اکنون شماری از دولت‌ها و شرکت‌های صادر کننده نفت برنامه دارند که در چند سال آینده به درآمد نفت تکیه نکنند.

استاد دانشگاه استاکتون آمریکا خاطرنشان کرد: من نگران رقابت نفت شیل با ایران نیستم. برای آنکه تولید نفت شل صرف کند باید قیمتش چیزی حدود ۶۰ دلار باشد. با توجه به قیمت‌های کنونی و تخفیفی که ایران به خریداران می‌دهد نفت شیل قادر به رقابت نخواهد بود. مضافا که متحد بزرگش در کاخ سفید را از دست داده و بجایش کسی آمده که در اولین روز ریاستش طرح خط لوله کی استون را که بنابود نفت شیل کانادا را به امریکا بیاورد ملغی کرد.

این اقتصاددانان در پاسخ به این پرسش که میراث اقتصادی ترامپ برای جهان چه بود؟ اظهار داشت: چهار سال ریاست آقای ترامپ نه فقط در زمینه اقتصادی بلکه سیاسی، فرهنگی و..را باید تاریکترین واقعه برای جهان در دوران معاصر دانست. ممکن است اینجا یا آنجا در کشوری یا منطقه‌ای اتفاقات ناگوارتر رخ داده باشد اما در سطح جهانی دوره بدتری نداریم. کتاب‌ها در توضیح ابعاد این فاجعه نوشته شده و خواهد شد تا عمق آثار منفی آن شکافته شود. گرچه ترامپ از کاخ سفید رفته اما "ترامپیسم" در امریکا و بقیه جهان باقیست. سال ها لازم است تا شاید این آثار از بین برود و شاید بعضی بر جا بماند.

وی ادامه داد: در زمینه اقتصادی ایشان سیاست‌های مرکانتیلستی تعرفه حمایتی را بشدت و تقریبا علیه همه طرف‌های تجاری آمریکا بکار برد. این سیاستها "باخت باخت"‌اند زیرا در بهترین حالت می‌توانست ادعا کند که مثلا ضرر چین بیش از ضرر امریکاست اما نفعی برای کسی ندارد. واقعیت اینکه (آمار آن موجود است) امریکا از این سیاست‌ها ضرر کرد.