برای فلسفه خوشنویسی کم‌کاری کردیم/ زیبایی‌شناسی خط از وجودشناسی خط مبرا نیست/ چه کسانی این مشق غلط را می‌دهند که صدای آسمانی شجریان محدود شود؟
نمایشگاه بین‌المللی رقص قلم در فرهنگستان هنر افتتاح شد.
به گزارش خبرنگار ایلنا، نخستین نمایشگاه بین‌المللی خوشنویسی راه ابریشم رقص قلم بعد از ظهر جمعه سوم بهمن در فرهنگسرای هنر افتتاح شد.
استاد فلسفی، استاد کابلی، استاد امیرخانی (اساتید خوشنویسی)، استاد خدایی، رییس موسسه فرهنگی صبا، مدیرکل همکاری‌های بین‌المللی و امور ایرانیان خارج از کشور سازمان فرهنگ و ارتباطات، نایب رییس مجلس شورای اسلامی، سفیر و نماینده دائم ایران در یونسکو، رییس فدراسیون باشگاه‌ها و معاون حقوقی و پارلمانی در مجلس، جواد صباغ معاون اجرایی و امیر روشن معاون ارتباطات و مشارکت‌های کمیسیون ملی یونسکو و احمد محیط طباطبایی رییس ایکوم و رییس کمیسیون حافظه جهانی از هنرمندان و چهره‌های حاضر در این مراسم بودند.
«حجت‌لله ایوبی» در ابتدای این مراسم یادآور شد: همه ما افتخارات این‌روزها را به عنوان زادروز استاد امیرخانی به پیشگاه این استاد تقدیم می‌کنیم.
«احمد پاکتچی» سفیر ایران در یونسکو سخنران بعدی این مراسم بود که ایران را در مسیر جاده ابریشم یک نقطه عطف خواند و گفت: ایران نقشی ویژه در این جاده به عنوان حلقه وصل شرق و غرب داشته است. ایرانیان در مسیر جاده ابریشم همواره در کنار تجارت فرهنگ و دانش و هنر صادر کرده و می‌کنند.
سفیر ایران در یونسکو با اشاره به اینکه اگر بخواهیم به جایگاه ویژه ایران در جاده ابریشم بنگریم در هنر ایرانی غلبه محتوا بر فرم را داریم، گفت: برخلاف هنرهای امروزی که فرم‌زده هستند و خواستگاه انسانی را در نظر ندارند هنرمندان ایرانی در گذشته و در زمان حال نشان دادند برای آنان محتوا اهمیت دارد و اگر این محتوا در رقص قلم نمود پیدا می‌کند از جایی برمی‌خیزد که در این نمایشگاه به نمود می‌رسد.
پاکتچی ادامه داد: پیشنهاد می‌کنم با توجه به اینکه ما کلیت فلسفه هنر را داریم و در حوزه فلسفه خوشنویسی کم کار کردیم به این مهم بپردازیم تا گوهرهای نهفته در خوشنویسی را نمایان کنیم.
او با تاکید بر اینکه نگاه هنرمندان و مورخان ما به خوشنویسی اهمیت دارد، گفت: این نگاه کمک می‌کند فرم‌های آفریده شده به دست هنرمندان چگونه محتوای عالم را به تصویر می‌کشد. با نگاهی به نوشتار استاد شیبانی از ادیبان ۱۲۰۰ سال پیش، نگاه وجود شناسانه‌‌ای را در تعابیر این اندیشمند ملاحظه می‌کنیم که انگار این کلام را امروز در باب خوشنویسان نگاشته‌اند.
پاکتچی با اشاره به اینکه زیبایی‌شناسی خط از وجودشناسی خط مبرا نیست، گفت: این محتوا باید مورد توجه باشد تا در فضای راه ابریشم و در دنیای کوچک شده امروز، بتوانیم به جهانیان بگوییم که هنر و جهان پیرامون درهم تنیده‌اند.
سخنران بعدی مراسم «محمد حیدری» بود که با اشاره به اینکه «ما گرفتار افسون رازآلود خوشنویسی شدیم و دست‌هایمان را در زیبایی برگ برگ خوشنویسی شستیم و پشت دانایان اردو زدیم و حق است از دکتر ایوبی نام ببرم که دغدغه برگزاری باشکوه این همایش را داشتند.» گفت: از دوستان خوشنویس افتخارآفرین تقدیر دارم؛ ای کاش این شرایط به ما اجازه می‌داد در افتتاحیه نمایشگاه رقص قلم در مشهد در خدمت همه عزیزان باشیم.
این استاد خوشنویس توضیح داد: پس از بازگشت از همدان و برگزاری راه ابریشم، موضوع رقص قلم در دستور کار قرار گرفت و در نهایت به اجرا رسید. با هنرمندان کشورهای دیگر از طریق هنرمندان، رایزنان و همکاران رایزنی کردیم و از ۳۰ کشور بیش از ۱۰۰۰ اثر دریافت کردیم و ۶۵۰ اثر در نمایشگاه‌های مجازی قرار داده شد و هرشب بخشی از این آثار افتتاح می‌شود.
حیدری با تاکید بر اینکه نمایشگاهی نیز در بازار بزرگ ایران افتتاح می‌شود که در اختتامیه این رویداد از این بخش رونمایی می‌شود، گفت: پاکستان بیشترین مشارکت را در این نمایشگاه داشته است. از همه نهادهای همراه سپاسگزارم و با همراهی دستگاه‌های همراه برپایی این‌نمایشگاه میسر نمی‌شد و از همکاری سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، وزارت امور خارجه، فرهنگستان هنر، شهرداری مشهد و دیگر نهادها تقدیر می‌کنم.
«رییس فرهنگستان هنر» هم در ادامه مراسم با خیرمقدم به اساتید و هنرمندان و مقامات حاضر و تبریک زادروز استاد امیرخانی و فرشچیان گفت: وجود مبارک هنرمندان موجب تعالی هنر خوشنویسی و نگارگری بوده است. راه ابریشم مسیر زندگی است و جلوه‌هایی از فرهنگ و هنر و اقتصاد در آن جاری است. جهان انسان غربی و شرقی از طریق راه ابریشم ارتباط یافته است.
اسماعیلی ادامه داد: در مسیر زندگی است که هنر و خلاقیت شکل می‌گیرد و این هنر را در مسیر همه مردمان راه ابریشم می‌توان دید و ظرافت در هنر و زندگی این مردمان دیده می‌شود. ملت‌های کهن این مسیر با تکیه بر استحکام و ظرافت، از تمدن‌های کهن باقی مانده‌اند تا حال و آینده جهان انسانی را بسازند.
رئیس فرهنگستان هنر با اشاره به اینکه در بیان شاعران و ادبیان در هنر راه ابریشم تجلی یافته و ادبیات و هنر زبان و فهم مشترک مردمان راه ابریشم است و با صلح و سلامت به اقتصاد شکوفا رسیدند، گفت: مرزهای فرهنگی ایران فراتر از مرزهای جغرافیایی است و هنرمندان با هنرشان مرزهای فرهنگی این مملکت را ساختند.
اسماعیلی یادآور شد: هنر خوشنویسی همچون خطی مرزی شرق و غرب آسیا را بهم متصل می‌کند. این هنر مقدس در فرهنگ و هنر اسلامی جاری بود و مفاهیم را نهادینه کردند و این صورت، فرهنگ و تمدن ایرانی اسلامی را ساخته است.
غلامحسین امیرخانی هم با بیان اینکه خوشنویسی باید به عنوان یک میراث گرانقدر جایگاه خود را حفظ کند و شاگردان باید حق‌شناسی کنند و اگر غیر از این باشد باید این امر جبران شود، گفت: براساس سخن جامعه‌شناسان بزرگ، سه رکن دانش و کار و اخلاق در جهان اهمیت دارد. ما افتخار می‌کنیم نسخه تربیت کننده آسمان را که در آیات قرآن برای ما سرمشق دارد در این حرکت تاریخی بایستیم.
این استاد خوشنویسی تصریح کرد: ما در دنیای امروز تامل و توجه را نداریم زیرا سرعت این دوره اجازه نمی‌دهد و شتاب بی‌اندیشه را شاهدیم. رفتار و کردار فرهنگ‌ها باهم سنجیده نمی‌شود بدانیم چه کسی پیش‌رو است.
امیرخانی با بیان اینکه «ما بهترین نسخه را از هر بابی از فرهنگ و هنر و دین داریم و باید بدانیم شاگرد چندم هستیم در این باب.» گفت: از طرف اجداد فرهیخته خود عاق نشویم. این بخشی از فرهنگ ما است و آیا امروز از ما راضی هستند؟ چقدر حق نعمت را ادا کردیم؟ باید در نشستی علمی و فرهنگی و غیرسیاسی به آن جواب بدهیم.
او ادامه داد: بعد از جنگ‌های جهانی بشر به این نکته رسید که چه شد همدیگر را کشتیم؟ چه چیزی کم دارد بشر؟ این نقص از کمبود اخلاق است با اینکه بیشترین راهنمایی‌ها را ما ایرانی‌ها داریم. ما باید خرد و اخلاق را سرلوحه خود قرار می‌دادیم و سرمشق‌های بزرگی داشتیم که نمی‌توانیم امروز آنها را قبول کنیم وای به حال منتقدان ما.
این استاد خوشنویسی با بیان اینکه «امکانات در کنار همت و شجاعت و احساس وظیفه می‌تواند کاروان زندگی را در جامعه به صحت برساند.» گفت: امروز نیرومندی یک کشور آیا به سیاست و سلاح است یا اندیشه و تربیت فرزندان و فرهیختگان و فرزانگان؟ چرا ما به استاد شجریان میدان ندادیم؟ اگر مثنوی قبل افطار استاد وسیع استفاده می‌شد کدام شنونده زانو نمی‌زند در برابر آن صدا؟ چه کسانی این مشق غلط را می‌دهند که این صدای آسمانی محدود شود؟
امیرخانی یادآور شد: وقتی سال حافظ بود ۴ تن به دفتر ملی یونسکو در پاریس رفتیم و دولت ما یک سخنران نداشت و ۷۰ پژوهشگر از دنیا درباره حافظ حرف زدند و سخن حافظ را می‌شناختند. خیلی تلاش کردم نام دکتر الهی در کنداکتور گنجانده شود و موفق شدیم. لابه‌لای سخن از انگلیسی و فرانسوی استفاده می‌کردند و صدای تشویق حاضران قطع نمی‌شد. ما باید امکان رساندن صدای ناب را به گوش‌های منتظر برای اندیشه این فرهنگ فراهم کنیم. امروز سخن از چین و راه ابریشم است و ما یک نمونه از مدیریت آقای ایوبی را در مراسم امروز دیدیم که کلامی گفت و نشست.
او با تاکید بر اینکه راه ابریشم مقدمه‌ای است که مدیران، اندیشه را به گونه‌ای به جهانیان ارائه کنند که آغوش جهانیان برای این مهم باز باشد، گفت: در فرهنگ ما تک ستاره پیدا می‌شود اما اینکه رشد به معنای مشارکت جمعی ایجاد نشده است. امروز همه رقیب هستند و باید همه کوشش کنند سازمان مللی از منتخبین فرهنگی به دور از سیاست تشکیل شود.
در انتهای این برنامه از تمبر یادبود رقص قلم رونمایی شد.
