دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی عنوان کرد:
۵۲ درصد مردم کتاب نمی‌خوانند
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی می‌گوید گزارشی از پیمایش صورت‌گرفته درباره نحوه گذران اوقات فراغت مردم و پاسخ این جامعه آماری نشان می‌دهد که ۴۵.۸درصد مردم کتاب می‌خوانند و ۵۲درصد آن‌ها می‌گویند که کتاب نمی‌خوانند.
به گزارش ایلنا، سعیدرضا عاملی با بیان این‌که حوزه هنر یکی از مهم‌ترین حوزه‌های تمدن‌سازی، تامین رضایت عمومی و گذران اوقات فراغت مردم است، گفت: اگر در این حوزه موفق شویم، برنامه‌های فرهنگی بُعد تحمیلی پیدا نمی‌کند، بلکه در فضای زندگی مردمی رضایت عمومی ایجاد می‌کند.
او با اشاره به این‌که برخلاف این‌که بعضی تصور می‌کنند تجدد باعث از بین رفتن سنت می‌شود، رابطه‌ای بین سنت و تجدد وجود دارد، اظهار کرد: در نگاه جامعه‌شناختی تاکید شده که اتفاقا سنت در دوره تجدد برجسته می‌شود و شاید قبل از به وجود آمدن تجدد چیز دیگری غیر از سنت اجتماعی نبود و جامعه مدرن اگرچه تغییرات زیاد و در بسیاری از موارد مخربی را در زندگی انسان به وجود آورده است ولی معنای آن از بین رفتن سنت‌های پیشینی نیست. سنت در آینه تجدد برجستگی بیشتری پیدا کرده و به نوعی زوایای نوستالژیک بازگشت به سنت تحت تاثیر تجدد تقویت شده است.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی سپس گفت: هنر پست‌مدرن جای هنر سنتی را تنگ نمی‌کند و یا موسیقی پاپ جای موسیقی سنتی را پر نمی‌کند و تمایلات به آن‌ها وجود دارد.
عاملی با بیان این‌که گذران اوقاف فراغت حجم زیادی از ساعت زندگی را در طول روز می‌گیرد، گفت: نتایج موج سوم پیمایش سبک زندگی توسط پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات جدیدا منتشر شده که حاوی نکات مهمی است. در این مطالعه ۱۵۶۰۶ نفر جامعه نمونه آن‌ها بوده است و می‌توان از داخل آن تفکیک استانی استخراج کرد. باید توجه داشت تحقیق نمونه‌گیری هرچند روایتی معنادار دارد ولی جای سرشماری را نمی‌گیرد.
او ادامه داد: طبق گزارش‌ها از نمونه‌گیری انجام‌شده در ساعات غیرتعطیلی کسانی که یک ساعت وقت آزاد دارند ۱۱.۵درصد هستند، کسانی که دو ساعت وقت آزاد دارند ۱۵.۵درصد، کسانی که سه ساعت وقت آزاد دارند ۱۷درصد، کسانی که چهارساعت وقت آزاد دارند ۴.۵درصد و کسانی که بیش از ۴ ساعت وقت آزاد دارند ۳۶.۳درصد جامعه ما را تشکیل می‌دهند. پس ما از یک جامعه بزرگ با وقت آزاد بالای چهار ساعت، آن هم در روزهای کاری هفته، هستیم.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با بیان این‌که وقت آزاد مردم با رسانه ملی، ماهواره، رفتن به کافی‌شاپ، قهوه‌خانه، رفتن به گالری‌های کتاب و هنر پر می‌شود، گفت: بعضی از مطالعات امیدوارکننده است و آمار اعلام‌شده‌ای داریم که می‌گوید متوسط اختصاص ساعت به خواندن کتاب در جامعه ایران یک ربع است ولی این پیمایش نشان می‌دهد کسانی که تا نیم ساعت وقت صرف کتاب خواندن می‌کنند ۲.۷درصد و کسانی که یک ساعت مطالعه دارند ۷.۸درصد هستند، ۶.۷درصد اعلام می‌کنند که بیش از ۵ ساعت کتاب می‌خوانند و این نشان می‌دهد جامعه ایران تغییر می‌کند.
او همچنین تصریح کرد: البته نوع کتاب‌هایی که می‌خوانند هم قابل توجه است که رمان حرف اول را می‌زند و ۱۹.۲درصد در سطح ملی به خواندن کتاب‌های رمان و قصه علاقه دارند، چون کتاب‌های راحتی هم هست و ۹.۹ درصد کتاب‌های دینی و ۷.۴درصد نیز ادبیات می‌خوانند.
استاد گروه ارتباطات دانشگاه تهران با بیان این‌که در این پیمایش از افراد سوال می‌شود که آن‌ها کتاب مطالعه می‌کنند، گفت: در پاسخ به این سوال ۴۵.۸درصد اعلام می‌کنند که «ما کتاب می‌خوانیم» و ۵۲درصد اعلام می‌کنند که کتاب نمی‌خوانند. حال ما با جامعه کتابخوان و جامعه‌ای که کتاب نمی‌خوانند کار داریم و باید بدانیم با هر کدام با چه منطق و نوع کنشی مواجه شویم.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی تاکید کرد: برخلاف تصور برخی افراد که فکر می‌کنند تلویزیون‌های ماهواره‌ای تنها مرجع و مهم‌ترین مرجع زندگی افراد است، آمارها این را نشان نمی‌دهد چرا که در این پیمایش نشان داده می‌شود که درصد مخاطب رسانه ملی افزایش داشته است و همچنین به طور متوسط افراد گفته‌اند که سه‌ساعت رسانه ملی را تماشا می‌کنند.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: وقتی به آمارهای مرتبط با هنر نگاه می‌کنیم تقریباً ۷۰درصد اعلام کرده‌اند که موسیقی گوش می‌دهند، ۲۲درصد اعلام کرده‌اند که فیلم‌های ایرانی می‌بینند و ۱۹.۸ درصد اعلام کرده‌اند که سریال‌های خانگی را که فروخته می‌شود می‌بینند؛ البته این آمار در تلویزیون اینترنتی متفاوت است که ۵۰درصد استفاده می‌کنند و باید داده‌کاوی انجام گیرد. باید توجه داشت که طبق آخرین آمارها، ۸۰ درصد جامعه ایران یعنی جمعیتی بالغ بر ۶۷ میلیون نفر از اینترنت استفاده می‌کنند.
عاملی با تاکید بر اهمیت محوری و تعیین‌کننده حجاب گفت: نکته بعدی این‌که بی‌حجابی و کم‌حجابی شاخصی برای ما شده که آیا جامعه مذهبی است یا خیر؟ ولی شاخص‌های دیگری هم وجود دارد که نشان از این واقعیت دارد که اکثریت مردم ایرانی مذهبی و متمایل به تعالیم و شعائر دینی هستند.
او افزود: از مردم سؤال می‌شود که «شما در مجالس جشن مذهبی شرکت می‌کنید؟» ۷۱.۳درصد می‌گویند که شرکت می‌کنند که این آمار در تهران و استان‌های دیگر خیلی تفاوت دارد. شرکت در مراسم عزاداری و روضه‌خوانی ۷۵درصد و همچنین شرکت در سخنرانی‌های دینی ۵۳درصد است.
او در ادامه بیان کرد: همچنین بخشی از گذران اوقات فراغت مردم در کوه و طبیعت است که آمار خوشحال‌کننده این است که ۷۰.۳درصد اعلام کرده‌اند قدم زدن در طبیعت و غیره را دارند.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با بیان این‌که بخش قابل توجهی از اوقات فراغت مردم به حوزه هنر اختصاص دارد و از ظرفیت تمدنی برخوردار است، گفت: البته مهم‌ترین شاخص تمدن نوین اسلامی استقرار عدالت است که بعد از عدالت، هنر احساس دلبستگی ایجاد می‌کند و برای مردم آسایش و آرامش فراهم می‌کند که هنر فاخر، سالم و پاک نام دارد و این‌ها مستلزم تولید است و هر چه مصادیق عمل صالح در هنر تجلی و توسعه بیشتری پیدا کند به همان نسبت ما موقعیت بهتری پیدا خواهیم کرد.
او با تاکید بر برگزاری منظم جلسات شورای هنر شورای عالی انقلاب فرهنگی و ضرورت تفویض برخی اختیارات به این شورا، گفت: شورای هنر می‌تواند از ظرفیت شوراهای موجود مانند نقشه جامع و مهندسی فرهنگی و شورای تحول و نوسازی آموزش و پرورش استفاده کند.
عاملی در ادامه بیان کرد: نگاه فاخر مقام معظم رهبری در گام دوم که بحث جامعه‌پردازی را مطرح می‌کنند ناظر بر بهره‌گیری بهینه از هنر است که نگاه تمدنی به اجتماعی شدن ارزش‌های دینی در جامعه است و این نگاه مبتنی بر توانایی هنری است.
او افزود: اگر جامعه احساس کنترل شدن و یا نبود استقلال کند، غذای خوب را هم کنار می‌گذارد؛ لذا ما باید توجه کنیم که جامعه‌پردازی در سیاست‌های هنر اسلامی صورت گیرد تا موفقیت‌های فاخری داشته باشیم.
استاد گروه ارتباطات دانشگاه تهران همچنین گفت: نکته آخر این‌که ما امروز فکرمان را روی بیانیه گام دوم انقلاب متمرکز کرده‌ایم و توقع داریم بخش‌های مختلف در این زمینه با یکدیگر هم‌افزایی داشته باشند.
سعیدرضا عاملی در پایان اظهار کرد: ما باید این شاخص‌های تمدن نوین اسلامی را استخراج و دریافت کنیم و اگر علم و فناوری، هنر و خیلی از امور در این مسیر قرار گیرد بسیار موثر خواهد بود. وقتی ما صرفا مشخصات و خصوصیات جامعه دوران حضرت مهدی (عج) را می‌خوانیم، آرامش پیدا می‌کنیم، چه رسد که از چنین جامعه‌ای برخوردار شویم.
