ظهره‌وند در گفت‌وگو با ایلنا:
نشست ژنو، دردی از افغانستان درمان نمی‌کند/فساد در کابل را غربی‌ها پایه گذاشتند/ شاهد دور جدید آنارشی خواهیم بود
سفیر پیشین ایران در افغانستان گفت: اروپایی‌ها و آمریکا به حدی افغانستان را غارت کردند که تخصیص رقم‌های چند میلیارد دلاری برای بازسازی این کشور خروجی ندارد و اکثر وعده‌ها به بن‌بست خورده است.
«ابوالفضل ظهره‌وند» سفیر پیشین ایران در افغانستان در تشریح ارزیابی و خروجی نشست ژنو برای افغانستان در گفت‌گو با خبرنگار ایلنا عنوان کرد: این کنفرانس بیش از آنچه جنبه عملیاتی داشته باشد، حول محورهای ارشادی و به بیان گویاتر وعده و وعیدها آغاز و پس از دو روز به اتمام رسید. شاهد بودیم که شرکت‌کنندگان، درباره تخصیص رقم ۱۳ میلیارد دلار به عنوان کمک به افغانستان طی چهار سال آینده بحث کردند که بعید می‌دانم این وعده‌ها عملیاتی شود؛ چراکه شروط آنها این است که صلح و آتش‌بس در سراسر افغانستان برقرار شود که این موضوع هم در هاله‌ای از ابهام قرار گرفت. توجه داشته باشید که برخی از کشورها کمک‌های مدنظرشان را به نفع خودشان و توسط دستگاه‌های اجراییِ دولت خودشان در افغانستان خرج می‌کنند و عموماً این ارقام را در اختیار دولت افغانستان نمی‌گذارند. به عنوان مثال طبق توافق استراتژیک کابل - واشنگتن که در دوره ریاست جمهوری «حامد کرزی» منعقد شد، قرار بر این بود که سالانه چهار میلیارد دلار کمک به افغانستان کمک شود اما نهایتاً ۵۰۰ میلیون دلار بیشتر تخصیص داده نشد.
وی ادامه داد: در این کنفرانس «اشرف غنی» رئیس‌جمهوری افغانستان از فساد سیستماتیک در این کشور شکایت کرد که بحث درستی است اما باید توجه داشته باشیم که بخش اعظمی از این فساد توسط دولت‌های غربی طی سال‌های گذشته پایه گذاشته شده است. این کشورها به نام دولت و ملت افغانستان هزینه‌های زیادی را اعم از نظامی و سیاسی به نفع خودشان و برای سرپا نگهداشتن شرکت‌های خود در این کشور مصرف کردند و همین موضوع باعث به وجود آمدن فساد در افغانستان شده است. اینکه اشرف غنی اعلام می‌کند که افغانستان نیازمند صدقه نیست این سوال را ایجاد می‌کند که چرا کشوری مانند افغانستان با این حد وسیعی از منابع روزمینی و زیرزمینی توسط غربی‌ها غارت شده است؟ سوال بعدی این است که چرا هیچ کسی به داد این کشور نمی‌رسد؟ توجه داشته باشید که افغانستان منابع عظیم نفت و گاز و همچنین فلزات نادر مانند لیتیوم و اورانیوم را در اختیار دارد. در ولایت سرپل منابع نفتی افغانستان به شدت یافت می‌شود و باید بگویم این کشور انباری از سنگ‌های گران‌قیمت دنیا مانند زمرد و یاقوت است، اما باز هم می‌بینیم که تمام این منابع توسط غربی‌ها غارت شده است.
این تحلیلگر مسائل سیاسی تصریح کرد: حالا آمریکا و اروپایی‌ها به دنبال آن هستند تا مشکلات این کشور به شدت غنی را با ۱۳ میلیارد دلار طی چهار سال برطرف کنند که آن هم با شروطی روبه‌رو است و به نظرم عملاً هیچ خروجی خاصی جز ویرانی، خشونت و افزایش تولید موادمخدر نداشته است. این مؤلفه‌ها نشان می‌دهد که این قبیل کنفرانس‌ها هیچ دستاوردی برای ملت افغانستان نخواهد داشت و به همین دلیل معتقدم که کنفرانس ژنو نمی‌تواند دردهای بی‌شمار افغانستان را درمان کند. در این میان مساله‌ای که اروپایی‌ها هم آن را به عنوان یک شرط در کنفرانس ژنو مطرح کرده‌اند بحث به نتیجه رسیدن صلح در افغانستان با محوریت طالبان و دولت فعلی این کشور است. توجه داشته باشید که توافق دوحه برای معادله‌ای منعقد شده که اصطلاحاً هیچ جوابی ندارد و پاسخ نهایی‌اش از منظر غربی‌ها پاک کردن صورت مسأله در این کشور است. این توافق از منظرهای متفاوتی ایراد دارد و تنها اعتباری که برای دولت افغانستان قائل شده، ارسال یک نسخه از آن به ارگ ریاست جمهوری است.
ظهره‌وند افزود: شروط طالبان ثابت و غیرقابل تغییر است و آنها خودشان را در عرصه فعلی پیروز میدان سیاسی و نظامی می‌دانند. از سوی دیگر به جای اینکه تیم ترامپ با اشرف غنی وارد مذاکره شود، عموماً با طالبان گفت‌وگو می‌کنند و اوضاع به سمتی رفته که این جریان خواهان حذف نام رهبران خود از فهرست سیاه سازمان ملل هستند. توجه داشته باشید که طالبان به دنبال بیرون کردن آمریکا از افغانستان است اما مشخص نیست که پس از آن چه بر سر این کشور خواهد آمد. بر این اساس اینکه محورهای کنفرانس ژنو را به آتش‌بس مشروط می‌کنند جای نگرانی دارد؛ چراکه با آمدن تیم بایدن و با توجه به وضعیت کنونی منطقه، افغانستان پتانسیل این را دارد که به دهه ۷۰ بازگردد و به احتمال زیاد ما شاهد دور جدید «آنارشی» در کشور خواهیم بود.
وی در پایان خاطرنشان کرد: توجه داشته باشید افغانستان ثروت بسیار زیادی در خود نهفته دارد و حتی اگر این ثروت‌ها به صورت واقعی برای توسعه این کشور هزینه می‌شد، حتی می‌توانست به اروپا هم کمک کند. متاسفانه معادلات به صورتی چیده شده که غربی‌ها از این کشور در طول دهه‌های اخیر صرفاً سوءاستفاده کردند و به نظرم تنها راه نجات این کشور استقرار یک دولت قدرتمند است که بتواند با پیوند زدن اقدامات خود به ظرفیت‌های مردمی مشکلات را حل کند. اینکه تیم «جو بایدن» رئیس‌جمهوری منتخب آمریکا چه اقدام‌هایی را در خصوص این کشور انجام خواهند داد، بحث پیچیده‌ای است که بخشی از آن به شرایط و وضعیت فعلی منطقه جنوب‌آسیا مربوط است و مابقی آن به آثار و تبعات سیاست‌های دولت دونالد ترامپ در قبال طالبان و افغانستان طی چهار سال گذشته مربوط است. بر این اساس باید منتظر باشیم تا ببینیم بازیگران بومی، منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای در مورد افغانستان چگونه منافع خود تامین می‌کنند و این مساله چه تاثیری بر معادلات این کشور دارد.
