«هفت کوتوله و تمساح»، «دنیا پس از تو نباشد» و «عاشورا و رهایی» به چاپ دوم رسیدند

به گزارش ایلنا، چاپ دوم کتاب «هفت کوتوله و تمساح» شامل مجموعه هشت نمایشنامه کوتاه از سیروس همتی (بازیگر، نویسنده و کارگردان تئاتر) از سوی انتشارات کتاب نیستان وارد بازار نشر شد. این کتاب نمایشنامه‌های خود را در قالبی تازه و کمتر مورد استفاده در ایران روایت کرده است که به قول نویسنده نیاز ذاتی امروز جامعه ایرانی است.

همتی در این زمینه عنوان کرده است که نمایشنامه‌های کوتاه؛ همانطور که این کتاب سعی در بازگویی آن را داشته است، متن‌هایی است با تعداد کاراکتر کم و زمان اجرای کوتاه. این متن‌ها به شکلی نوشته می‌شود که مخاطب آن بتواند در کمترین زمان ممکن نگاهی گذرا به یک موضوع یا قصه یا مفهوم داشته باشد و مخاطب نمایش یا نمایشنامه را به سرعت و در عین حال دقت توامان با زیبایی به درکی از مفهوم مورد نظر نویسنده برساند.

همتی در مقدمه خود بر این کتاب عنوان داشته است که ایجاز این دست متون ابزاری است برای ایجاد لذت حداکثری در مخاطبان. وی در عین حال این موضوع را نیز مورد توجه قرار داده که در نگارش این متون تمامی قواعد و اصول حرفه‌ای نگارش آثار داستانی نمایشی مورد توجه قرار گرفته است و حتی شاید نگارش این متون به سختی و دقت نظر نگارش داستان کوتاه نیز باشد هرچند که بسیاری از متون نمایشی کوتاه هستند که از ساختار فعلی ایجاز گونه این متون پیروی نمی‌کند و در عین حال متن نمایشی کوتاه به شمار می‌رود.

همتی در نمایشنامه‌های خود در این کتاب به طور عمده سعی در واکاوی معضلات اجتماعی پیرامون خود دارد. زمانی که در این واکاوی در بستر داستانی در جغرافیای ایران انجام می‌شود معضلات اجتماعی و آسیب‌های موجود در روابط اجتماعی و زیست ایرانی مورد توجه وی قرار می‌گیرد و وقتی داستان در جغرافیایی خارج از ایران صورت می‌پذیرد او بیشتر به روابط انسان‌ها و نحوه شکل‌گیری آن و نوع اندیشه در میان آن‌ها توجه نشان می‌دهد و سعی دارد از این منظر به نوعی نقد و جریان‌سازی انتقادی دست پیدا کند.

نمایشنامه‌های کوتاه همتی در این اثر به هیچ روی آثاری تفننی به حساب نمی‌آید. تمامی این داستان‌ها ایستگاهی است برای آنی ایستادن و تفکر کردن بر وضعیت جاری، بر ساختار زندگی و زیست انسان در جهان پیرامونش، در لحظه‌های جاری و ساری بر زندگی او.

سیروس همتی در مقام نویسنده تاکنون آثاری با عنوان پناه بر رویا، ننه کاراته، ایست تردست، گل سر، مُزا مُزا، ریحانه و الهه را در انتشارات کتاب نیستان منتشر کرده است.

«دنیا پس از تو نباشد»

داستان «دنیا پس از تو نباشد» عنوان اثری است به قلم سید مهدی شجاعی که روایت زندگی وهب از اصحاب امام حسین (ع) در روز عاشورا را بازگو کرده است. این کتاب در فاصله زمانی شش ماه در انتشارات کتاب نیستان به چاپ دوم رسیده است.

وهب جوانی است که برخی او را نصرانی نیز معرفی کرده‌اند. با مادر و همسر جوانش به همراه امام راهی کربلا می‌شود. در هنگامه نبرد همسرش وقتی او را برای آخرین بار راهی میدان می‌بیند آرزو می‌کند که‌ای کاش پس از شهادت همسر جوانش به او ملحق شود تا زندگی آن‌ها در جهان باقی نیز در کنار هم ادامه پیدا کند. وهب شهید می‌شود و همسرش نیز که بر بالین وی حضور یافته است توسط یکی از سربازان سپاه ابن زیاد به شهادت می‌رسد.

در روایت‌های تاریخی عنوان شده که وهب در روز عاشورا بیست و پنج سال داشت و از دامادی‌اش هفده روز می‌گذشت و با اصرار مادرش و با وجود علاقه شدیدش به همسر جوانش از او دل بریده و به میدان مبارزه می‌رود.

داستان وهب در میان داستان‌های روایت شده از اشخاص حاضر در روز عاشورا داستانی تراژیک و در عین حال شوری حماسی دارد. روایت سید مهدی شجاعی از این شخص و داستان عشق او به همسر و در عین حال امامش و نیز نحوه شهادت او و همسرش در عاشورا نیز باری حماسی و در عین حال تراژیک دارد. شجاعی با بهره‌گیری از نثری شورانگیز و تاریخی که چینش کلمات در کنار آن باری حماسی دارد داستانش را از دل چشمه‌های جوشیده تردید در قلب وهب به سوی سرمنزل یقین او هدایت می‌کند. او در کتابش سعی کرده با شیواترین شکل، روایتی پاکدستانه از عشق وهب به همسرش و تمنای او برای زیست ابدی در جهان باقی در کنار او را در کنار فرجام این آرزو بازخوانی کند. داستان «دنیا پس از تو نباشد» به اعتبار همین مهم مبدل به یک تراژدی شورانگیز و در عین حال حماسه‌ای زیبا شده است که راوی شمه‌ای از خصال اصحاب امام حسین (ع) و نیروی عظیم معنوی کشاننده آن‌ها به این میدان است.

این کتاب همچنین از تصویرگری فرهاد جمشیدی نیز بهره برده است. او با تصاویری برگرفته از تکنیک مستند تاریخی و با استفاده از تنها دو رنگ سیاه و سفید برای این منظور سعی کرده به نوعی نزاع میان خیر و و شر و تقابل سپیدی و سیاهی و هستی و نیستی ابدی را در مقابل مخاطب به تصویر بکشاند.

«عاشورا و رهایی»

کتاب «عاشورا و رهایی» که انتشارات کتاب نیستان دومین چاپ آن را در سال ۱۴۰۰ منتشر کرده است تازه‌ترین اثر عماد افروغ پژوهشگر و فعال عرصه فرهنگی اجتماعی و استاد دانشگاه است که با نگاهی تحلیلی به واقعه عاشورا و قیام امام حسین (ع) نوشته شده است.

افروغ در مقدمه خود بر این اثر با بیان اینکه عاشورا بالاترین مرتبت اخلاق و هنرورزی است، تاکید داشته که هنرورزی امام حسین (ع) در اخلاق کریمانه و محسنانه و عمل عزیزانه و ایثار جان و نشان گرفته از بالاترین حد فعلیت نفس یعنی فعل شدن و رسیدن به مقامی سرشار از جود و وجود است.

وی همچنین در این کتاب عاشورا را به مثابه اثر هنری متعالی به لحاظ ماهوی و هستی‌شناسی معرفی کرده و می‌نویسد عاشورا یک حقیقت وجودی زیباست و با جوهر عالم و لایه‌های رمزآلود آن گره خورده است.

وی بر همین مبناست که هدف از نوشتن این کتاب را فهم عاشورا و ویژگی‌های آن و نیز آشنایی با زمینه‌های بروز و در کنار آن مقایسه زمینه و زمانه فعلی ما دانسته است و بررسی دوباره زمینه‌های شکل‌گیری انقلاب اسلامی به تاسی از حادثه عاشورا و عبرت گیری از این اتفاق برای رفتارها و قول‌های امروزی‌مان معرفی می‌کند و می‌نویسد: سوال اصلی این است که بر اسلام چه گذشت که حاصلش حکومت یزید شد؟ روزی که پیامبر (ص) مبعوث شد کسی تصور می‌کرد که مسلمانان سر از حکومت یزید درآورند؟ آیا مشکل فقط انحراف در حکومت، منفک از بدنه جامعه و قدرت مدنی بود و امامت نیز تنها دلالت بر حکومت و خلافت دارد؟

افروغ کتاب خود را در چهار گفتار با عنوان «امکان تحلیل‌های دینی و فرادینی از عاشورا ویژگی‌های آن»، «عزت عاشورایی»، «وجه قیامی عاشورا» و «اخلاق و سیاست متعالیه و تجلی عاشورایی آن» تنطیم کرده است که غالب آن سخنرانی‌هایی بوده که وی در دهه ۹۰ ایراد و پس از ویرایش و تنطیم در این کتاب گردآوری کرده است.

این اثر از منظر توان علمی نهاده شده در تهیه متن آن و توجه به تحلیل‌های تازه و به روز و در عین حال مبتنی بر ساختار اجتماعی ایران معاصر و توجه دقیق به ساختار سیاسی و اجتماعی جهان اسلام در زمان واقعه عاشورا و نیز توجه مولف به مخاطب عام و فهم و گیرایی عامه مردم از این تحلیل و سخنرانی در زمان ایراد، اثری در خور اعتنا و قابل توجه برای علاقه‌مندان به مباحث نظری و نیز مخاطبان آثار و افکار عماد افروغ به شمار می‌رود.