در عرصه نبردِ آگاهی باید از حاج قاسم بنویسیم

مرکز «پژوهش‌های استراتژیک» در لبنان به ریاست پروفسور «یوسف نصر الله» اخیرا دو کتاب درباره شخصیت و جایگاه «شهید قاسم سلیمانی» و نقشی که او در منطقه و معادلات آن ایفا کرده است، منتشر کرده. کتاب نخست با عنوان «قاسم سلیمانی، شخصیت، نقش و استراتژی» منتشر شد و همان گونه که عنوان آن گویاست؛ به تبیین استراتژی‌ها و راهبردهای شهید سلیمانی در منطقه می‌پردازد. کتاب دوم نیز با عنوان «المقاوم الاممی: مرد بین‌المللی مقاومت» به ابعاد مختلف شخصیتی حاج قاسم در صحنه مقاومت می‌پردازد و نقش او را به عنوان محور مبارزه در برابر پروژه صهیو آمریکایی تبیین می‌کند.

با پروفسور یوسف نصر الله به مناسبت انتشار این دو کتاب در آستانه سالروز شهادت حاج قاسم سلیمانی گفتگو کرده‌ایم که می‌خوانید:

مرکز پژوهش‌های استراتژیک پیشتر یک کتاب با عنوان «قاسم سلیمانی، شخصیت، نقش و استراتژی» منتشر کرد و اکنون نیز کتاب دیگری در زمینه فعالیت‌های شهید از سوی این مرکز در دسترس علاقمندان قرار می‌گیرد. درباره این کتاب‌ها توضیح دهید. هدف از اجماع بزرگان علمی و سیاسی در گردآوری این کتاب‌ها چه بوده است؟

 کتاب «قاسم سلیمانی، شخصیت، نقش و استراتژی» پیش‌تر منتشر شده و اکنون در آستانه انتشار کتاب دیگری درباره حاج قاسم سلیمانی هستیم. عنوان این کتاب «المقاوم الاممی: مقاومت بین المللی» توسط تیم حاج قاسم است. این کتاب بیانگر شهادت‌ها و گواهی‌هایی است که توسط بسیاری از بزرگان سیاسی، چهره‌های دانشگاهی و پژوهشگران درباره نقش و اهمیت جایگاه حاج قاسم در چارچوب درگیری با رژیم صهیونیستی و مبارزه با پروژه هیمنه‌ی آمریکا بر منطقه نگاشته شده است. گزارش‌های این افراد شهادتی است برای مردم این روزگار و برای نسل‌های آینده تا از نقش و جایگاه حاج قاسم آگاه شوند و بدانند که او نقطه‌ی اتکا در پروژه مقابله با آمریکا و اسرائیل بوده است.

بهانه این گفتگو سالگرد شهادت حاج قاسم است. شما چه تصویری از او ارائه می‌دهید و چگونه برای مخاطب توصیفش می‌کنید؟

باید بگویم که صحبت از حاج قاسم هرگز به طور کامل ادا نمی‌شود یعنی به بحث و بررسی طولانی نیاز دارد تا حق مطلب ادا شود. نمی‌توان در این فرصت محدود ویژگی‌ها، دستاوردها و خصال نیک او را برشمرد و تحلیل کرد اما اگر بخواهیم رحلت حاج قاسم از این حیات فانی را توصیف کنیم، به مفهوم حقیقی کلمه با همه رمز و نمادها و دلالت‌های اخلاقی، انسانی، ارزشی و دینی که در مفهوم عشق نهفته است، سفر یک عاشق بوده است. او عاشق شهادت بود و این عشق از گذشته واضح و مبرهن بود که نزدیک به چهل سال در همین مسیر گام برداشت و برای آن بدون ترس و هراس، کلال و ملال، ضعف و سستی حرکت کرد. او در این سال‌ها یعنی حدود چهار دهه همیشه با خطرها و جنگ‌های فراوانی مواجه بود و به عبارت بهتر بر لبه مرگ و زندگی حرکت می‌کرد تا اینکه خداوند او را برگزید و نشان بزرگ الهی شهادت را به او عطا کرد.

حاج قاسم همچنین عاشق فلسطین بود. اغراق نیست اگر بگوییم هر گلوله و یا تفنگ یا موشک و یا هر نوع توان جنگی و یا تجربه و مهارت رزمی که وارد نوار غزه و یا سرزمین‌های فلسطین شد و معادلات جنگ را تغییر داد، قواعد جنگ را به نفع محور مقاومت ترسیم و پیروزی را برای رزمندگان جبهه مقاومت محقق و شبکه امنیت را برای مردم فلسطین فراهم کرد و به رزمندگان فلسطینی توان و قدرت مبارزه بخشید، قطعا تاثیر جسمی و روحی حاج قاسم در آن هویداست.

او همچنین عاشق کارهای چالشی و مبارزه بود و همیشه به دشمن نزدیک بود، از دشمن دوری نمی‌کرد. یعنی با مبارزه انس گرفته بود و مهارت آن را کسب کرده و این مبارزه به بخشی از شخصیت و سلوک او بدل شده بود. چنانچه می‌دانیم در همین رابطه اوصاف بسیاری چون شهید زنده، مرد ماموریت‌های سخت و غیرممکن و سرباز خط مقدم برای شهید در زمان حیاتش مطرح بود. این برای روزهایی بود که حاج قاسم زنده بود، یعنی پیش از آنکه سید شهدای محور مقاومت شود.

حاج قاسم عاشق انسان و بشریت بود. این عشق، بدون مرز و فراتر از قلمروهای جغرافیایی، گرایش‌های دینی، سیاسی، حزبی و حساسیت‌های مذهبی و اجتماعی تعریف شده بود. در همه این امور همان مفهوم انسانیت را برگرفت. یعنی او بر اساس موضع انسانی و دینی و اخلاقی وظیفه کمک و یاری به مظلومان و مستضعفان را در هر نقطه‌ای که باشند و اهتمام به امور و دغدغه‌ها و نگرانی‌هایشان را درک کرد. این سیره حاج قاسم بود.

ما امروز دلتنگ حاج قاسم هستیم، احساس یتیمی می‌کنیم، اما این دلتنگی و احساس یتیمی از سر عجر و درماندگی نیست. هرگز احساس درماندگان را نداریم. او برای ما بسیار بسیار عوامل قدرت و اقتدار و شجاعت باقی گذاشت. مردانی را به مفهوم حقیقی کلمه برای ما تربیت کرد. مردانی که اکنون و در آینده می‌توانند و خواهند توانست پروژه هیمنه‌ی آمریکا بر منطقه را شکست دهند و اشغالگران آمریکایی را از منطقه اخراج و همه سرزمین‌های مقدس و کل اراضی اشغال شده توسط رژیم اشغالگر اسرائیل را آزاد کنند.

حاج قاسم سلیمانی مردی که در کمتر از یک دهه توانست به یکی از محبوب‌ترین، مشهورترین و تاثیرگذارترین شخصیت‌های نظامی و سیاسی در جهان تبدیل شود. او یک چهره بزرگ جهانی شد. او چگونه جامع همه این صفات و ویژگی‌ها بود؟

اصلا ما برای همین موضوع عنوان کتاب را «مرد مقاومت بین المللی» انتخاب کردیم، چراکه حاج قاسم در پروژه آزادسازی سرزمینی فقط به کشور خود و یا یک کشور خاص محدود نبود بلکه او پروژه خود را به همه کشورهای منطقه و بلکه جهان تعمیم داد. شخصیت حاج قاسم یک شخصیت نظامی مطلق نبود. او یک شخصیت نظامی بود و به موازات آن، شخصیت سیاسی و دیپلماتیک بود، او یک چهره بین المللی بود. او نقش بزرگ و برجسته‌ای در تشکیل ائتلاف‌های سیاسی چه با طرف روس و یا ونزوئلا و یا طرف‌های دیگر داشته است. در واقع حاج قاسم در عملیات مقاومت و همچنین مقابله و مبارزه با هیمنه آمریکا در منطقه و جهان شریک بود. او توانست قلوب همه از کوچک و بزرگ و زن و مرد و پیر و جوان، همه را از طریق صدق و پاکی و اخلاص و ایثار و انقلابی بودن در راه آرمانش تسخیر کند. بدون تردید همه این خصلت‌ها یک تصویر نمادین از او ساخت و او را به عنوانی سمبلی عالی در وجدان و جان‌های همه ملت‌ها و همه آزادگان جهان ماندگار کرد.

حاج قاسم قهرمان مبارزه در محور مقاومت است. عرصه علم و فرهنگ چگونه می‌تواند نسل امروز و آینده را با حقیقت وجودی شهید آشنا سازد؟

شخصیت‌ها و رهبرانی چون حاج قاسم دین بزرگی به گردن ما و نسل‌های آینده دارند. نسل‌های آینده باید او را بشناسند و به خوبی بفهمند و درکش کنند تا راه بر شیطنت جبهه مقابل بسته شود. همانطور که می‌دانید خدعه‌های تبلیغاتی و رسانه‌های اجیر شده در خدمت دشمن به نحوی از انحاء برای تخریب چهره‌های ملی و نمادهای شریف مقاومت تلاش می‌کنند. ما پاسداران عرصه نبرد آگاهی و فرهنگی هستیم تا حقیقت این رهبران را به ملت‌ها و نسل‌های آینده ارائه داده و تبیین کنیم تا در زمان‌های دور دست نیز امکان هر گونه شیطنت و تخریب‌گری از جبهه دشمن به ویژه در عرصه تبلیغات منفی سلب شود.

شخصیتی مانند شهید قاسم سلیمانی چه اندازه قابلیت و جذابیت دارد تا محل اهتمام کتاب و مورد توجه نویسندگان عرب زبان خاورمیانه باشد؟

حاج قاسم یک شخصیت جذاب بود. پرداختن به این شخصیت در همه حوزه ها، نگارش کتاب و پژوهش، شعر و ادبیات و روایت و داستان و رمان و مدح ملی و حماسی جذاب است. رسانه‌ها و کتاب‌ها نمی‌توانند از کنار شخصیت حاج قاسم سلیمانی به آسانی عبور کنند. یک جذب ناخودآگاه است. او یک عنوان بزرگ و جامع برای همه این حوزه‌های یا هر موضوعی است که درباره مدح ملی، حاکمیت و عزت و شرف حکایت می‌کند. بدون تردید حاج قاسم نقطه عطفی برای هر اثر ادبی و یا سمینار سیاسی و یا پژوهش علمی به شمار می‌رود.

جایگاه نهادهای فرهنگی در معرفی و شناساندن مشاهیر و قهرمانان ملی و بین‌المللی چیست و آیا دنیای شرق در این حوزه کارنامه موفقی داشته است؟

کتاب‌ها جزء لا ینفک در نبرد فرهنگ و آگاهی هستند. متاسفانه ما در دنیای کنونی در یک مسیر انحرافی و هنجارگریز از مطالعه به مفهوم عمیق آن قرار داریم اما با این وجود کتاب‌ها همچنان سنگ بنا و دروازه اصلی برای ورود به عملیات آگاهی و افزایش آگاهی سیاسی، فرهنگی، علمی و شناختی هستند. کتاب‌ها فضای مهمی را در نبرد آگاهی تشکیل می‌دهند و نباید آن‌ها را دست‌کم گرفت و کوچک شمرد. شاید غرب در سطح انتشار کتاب و تراکم چاپ هم فعالتر بوده و متاسفانه شرق در این نبردعقب مانده است. همه ما باید با همکاری و همیاری گروهی جایگاه کتاب و مطالعه را احیا کنیم تا با مطالعه، سطح و بینش آگاهی را افزایش داده و در برابر خدعه‌های تبلیغاتی و مغرضانه دشمن علیه ملت‌ها و سرزمین‌های آزادی خواه مصون شویم.